AI en cloud pionier McCarthy overleden

John McCarthy opende gebieden als artificiële intelligentie, voorspelde de ‘cloud’ en verrichtte baanbrekend werk in computertechnologie. Hij werd 84.

John McCarthy opende gebieden als artificiële intelligentie, voorspelde de ‘cloud’ en verrichtte baanbrekend werk in computertechnologie. Hij werd 84. Het zijn droeve tijden in de ict-wereld. Na het overlijden van Steve Jobs en Dennis Ritchie, ging nu ook John McCarthy heen op de leeftijd van 84 jaar (1927 – 2011). Vanaf de late jaren vijftig was hij een van de grondleggers van de studie van artificiële intelligentie (AI). Wiskundige van opleiding, formuleerde hij in 1955 een voorstel voor een studie ‘hoe machines processen als leren of andere aspecten van intelligentie kunnen simuleren’. Dat omschreef hij met de term ‘artificiële intelligentie’. Later zou hij samen met Marvin Minsky aan het MIT het ‘AI Lab’ oprichten, wat hij later overdeed aan de Stanford universiteit (SAIL).

Met het oog op zijn onderzoek creëerde hij Lisp (LISt Processing), na Fortran de oudste hogere programmeertaal. In het kader daarvan ontwikkelde hij onder meer het concept van ‘garbage collection’, vandaag een hoeksteen in omgevingen als Java. Lisp beïnvloedde doorheen de tijden een breed gamma van talen, met na een dip in de jaren negentig, een hernieuwde belangstelling sinds 2000. Zo zou Lisp zijn sporen hebben nagelaten in talen als Smalltalk, Forth, Haskell en Logo, maar ook talen als Dylan (een taal gecreëerd bij Apple), JavaScript en Ruby. Van Lisp zelf zijn vandaag twee hoofddialecten in gebruik, in casu Common Lisp en Scheme. Ook een taal als Clojure wordt gezien als een dialect van Lisp.

McCarthy lag ook mee aan de basis van de computer als gedeelde infrastructuur. In 1961 stelde hij op het eeuwfeest van MIT dat ‘computing ooit als een publieke nutsvoorziening zou worden aangeboden, zoals het telefonienetwerk.’ Gebruikers zouden enkel betalen voor de genoten diensten en er zou zich een industrie vormen waarin de abonnees aan elkaar diensten zouden aanbieden. Dat is een bijzonder toepasselijke beschrijving van het huidige ‘cloud’-concept, zodat McCarthy evenzeer een cloud-pionier mag worden geheten.

Aan het MIT werkte hij mee aan ‘project MAC’, voor de bouw van een vroeg voorbeeld van een time-sharing systeem voor algemeen gebruik. Interessant is dat hij tevens ontwikkelingen als kopen en verkopen over computers voorzag, wat vandaag als e-commerce is gekend. Dat inspireerde onder meer Whitfield Diffie (toen aan de Stanford universiteit) voor zijn werk inzake publieke cryptografie.

Zoals alle visionaire geesten, sloeg McCarthy ook wel eens de bal grondig mis. Zo wordt hem verweten dat hij al te vaak de mogelijkheden van AI overschatte, naast een overgroot optimisme wanneer een en ander al beschikbaar zou komen. Dat resulteert ook vandaag nog vaak in een stevige dosis scepticisme over het hele AI gebeuren. Ook was hij zo overtuigd van de voordelen van een centrale computer-nutsvoorziening, dat hij bij de opkomst van de personal computer de leden van de ‘Homebrew Computer Club’ (waaronder Jobs en Wozniak) adviseerde beter een ‘home terminal’ club op te richten.

McCarthy werd tijdens zijn leven gelauwerd met onderscheidingen als de Turing Award, de National Medal of Science, de Franklin Medal en de Kyoto prijs (als derde recipiënt).

John McCarthy overleed in Stanford, Ca., door complicaties ten gevolge van een hartziekte.