Belgische cio kiest voor alternatief carrièrepad

Is het een trend of veeleer toeval? Feit is dat we de voorbije twaalf maanden verschillende Belgische cio’s van het toneel zagen verdwijnen. Sommigen doken weer op als consultant – zowel freelance als in dienstverband, anderen maakten de overstap van it naar een algemene managementfunctie.

Het fenomeen is niet louter Belgisch van aard. Het Amerikaanse CIO Magazine kopte onlangs nog dat de cio zijn functie niet langer als het hoogst mogelijke professionele doel beschouwt. Ook in de States kiezen steeds meer cio’s voor een alternatief carrièrepad. Ging een cio vroeger op zoek naar een nieuwe uitdaging, dan solliciteerde hij voor een andere cio-job, bijvoorbeeld bij een grotere organisatie of bij een onderneming in een andere sector. Vandaag is de situatie heel anders. De cio-functie is doorheen de jaren steeds meer met businessaspecten doorspekt geraakt. Ze heeft er belangrijke managementcomponenten bijgekregen. De cio geeft niet alleen leiding op it-vlak, hij beheert ook budgetten, stippelt een personeelsbeleid uit, staat in nauw contact met de business. We kunnen gerust stellen dat een cio zowat tachtig procent van zijn tijd optreedt als business manager en maar twintig procent van de tijd echt met it-vraagstukken bezig is. Vandaar dat sommige cio’s na verloop van tijd op haast spontane wijze doorgroeien naar andere functies: ze worden ceo, stappen over naar een leverancier of consultant waarmee ze hebben gewerkt, enzovoort.Het ligt voor de hand dat sommige it-execs omwille van de uitdaging naar een andere job overstappen, maar tegelijkertijd kunnen we ook de economische realiteit niet ontkennen. Er zijn in België nu eenmaal niet zoveel grote it-organisaties. Ook het aantal echt gezaghebbende cio-functies is dus niet erg groot. Meer nog: we stellen vast dat er met de regelmaat van een klok topjobs verdwijnen. Wanneer bedrijven als Huntsman, Procter&Gamble of InBev hun beslissingscentra uit België weghalen, verhuist de Belgische cio immers niet mee. Die ex-cio wil daarna uiteraard wel gewoon brood op de plank. Gezien het geringe aantal gelijkaardige én beschikbare functies, ziet hij zich verplicht in een nieuwe rol te stappen. Omdat in nogal wat markten een consolidatieslag woedt – denken we maar aan de financiële sector – is het einde van de druk op diverse cio-jobs nog niet in zicht. Verschillende Belgische bedrijven kiezen er bovendien expliciet voor een internationaal directiecomité of dito raad van bestuur samen te stellen, met opnieuw minder opportuniteiten voor de beschikbare top-it’ers uit eigen land. Omgekeerd geldt de regel helaas niet. In Nederland is de cio van een onderneming een Nederlander, in Duitsland is het een Duitser. Punt aan de lijn. Uitwijkmogelijkheden naar de buurlanden zijn er voor de Belgische cio’s dus ook al nauwelijks.ManagementcapaciteitenData News ging op zoek naar enkele Belgische voorbeelden om de theorie aan de praktijk te toetsen. Zo kwamen we onder meer bij Ludo Van den Kerckhove terecht, voormalig cio van Electrabel en vandaag afgevaardigd bestuurder van Atos Origin Belux. “België heeft inderdaad te kampen met een afnemend aantal beslissingscentra, waardoor er gewoon minder jobs voor cio’s zijn”, bevestigt hij. Toch zijn er volgens hem nog andere redenen waarom een cio op een gegeven punt naar een andere rol doorgroeit. “In feite heeft de cio een heel complexe rol,” zegt Ludo Van den Kerckhove. “Hij leidt een bedrijf – de it-afdeling – binnen een groter bedrijf, met een eigen personeelsdienst, eigen financiën, enzovoort. Om dat aan te kunnen, moet je over goede managementcapaciteiten beschikken.” Vandaar wellicht dat cio’s die zich goed voelen in die rol, op termijn naar een meer algemene managementfunctie overhellen. Van den Kerckhove weet waarover hij spreekt, want voor hij bij Electrabel de functie van cio aannam, werkte hij er onder meer op de afdeling verkoop.”It neemt binnen het bedrijf een strategische rol in”, zegt Ludo Van den Kerckhove, “daar is iedereen het over eens. Tot we de praktijk bekijken. Heel vaak heeft de cio geen zitje in de board. Dat zorgt voor spanning: de cio krijgt voortdurend te horen dat hij belangrijk is, maar ziet dat hij eigenlijk vastzit in een zuiver ondersteunende functie.” Dat kan aanleiding geven tot frustratie, met een overstap van de cio als gevolg. Voor Van den Kerckhove zelf was dat alvast geen drijfveer om van Electrabel naar Atos Origin te verhuizen. “In mijn job combineer ik twee zaken: het contact met klanten en mijn interesse voor it. De overstap van de it- naar de businesszijde vergt een vrij groot aanpassingsvermogen, maar spijt heb ik er niet van. Integendeel.”Op zoek naar veranderingTijdens onze zoektocht naar cio’s die het geweer van schouder hebben veranderd, klopten we ook even aan bij Dominique Kindt. Hij groeide vanuit de positie van it-manager door naar een businessgerichte rol, waarna hij drie jaar geleden de overstap maakte naar de wereld van de consultancy. Vandaag is hij actief als senior manager bij Deloitte Enterprise Risk Services. Kindt startte zijn carrière als onderzoeksmedewerker aan de universiteit en ging daarna als it-manager aan de slag bij het Fonds voor Vakopleiding in de Bouwnijverheid (FVB). Hij kreeg er de opdracht een vrij complexe omgeving met it te ondersteunen. “Omdat ik een goede economische achtergrond had – gekoppeld aan it-kennis – kreeg ik er de mogelijkheid door te groeien tot algemeen directeur van de afdeling Internal Services. Al bleef ik toen binnen dezelfde organisatie actief, voor een it-manager was dat eigenlijk al een behoorlijk alternatief carrièrepad.” Toen het FVB nog nauwelijks doorgroeimogelijkheden bleek te bieden, keek Kindt uit naar een manier om zijn carrière een nieuwe wending te geven. “De belangrijkste reden schuilt in het feit dat ik mezelf in de eerste plaats als een veranderingsmanager zie”, zegt hij. “Verandering boeit me.”Iedere onderneming bereikt vroeg of laat een toestand van stabiliteit, waarbij het gevolgde veranderingstraject overgaat in een onderhoudstraject. Voor Dominique Kindt is het net belangrijk dat die verandering constant aanwezig blijft. “Je kunt dat opzoeken door naar een grotere organisatie uit te wijken, omdat daar per definitie meer beweegt. Ik vond het interessanter mijn kennis rond veranderingsbeheer ten dienste te stellen van andere bedrijven. Zo is het idee gerijpt om bij een consultancybedrijf aan de slag te gaan. De link met it is er nog altijd, onder meer via onze activiteiten rond it-beveiliging en it-governance.” Wie de stap naar consultancy zet, kan er evengoed voor kiezen dat als freelancer te doen. Dat idee heeft Dominique Kindt destijds maar heel even overwogen, ook al omdat de economische situatie in die periode – een jaar of drie geleden – niet bepaald ideaal was om je als freelancer in de markt te vestigen. “Bovendien wilde ik liever werken binnen het raamwerk van een grote onderneming, in plaats van alleen mezelf aan te bieden. De ervaring die ik heb opgedaan in een intern team en vervolgens in een groep consultants, heeft mijn blik alleen maar verruimd. Ik prijs me heel gelukkig dat ik met die expertise.”Strategische bijdrageDat het voor een cio niet voor de hand ligt om van de ene cio-positie naar een andere over te stappen, horen we van Jos Poelmans. Hij is voormalig cio van luchthavenbeheerder BIAC. “Ik zat niet op één lijn met het nieuwe management”, zegt hij, “en ging daarom nadenken over de richting die ik met mijn carrière nog uit wilde. Een nieuwe job als cio sprak me zeker aan, op voorwaarde dat het om voldoende grote projecten zou gaan, waar ik ook strategisch iets zou kunnen bijdragen. Het was niet mijn ambitie ergens in te stappen om gewoon de fabriek te laten draaien.” Poelmans vestigde zich daarop als freelance consultant. Zijn belangrijkste opdracht bestaat erin de it-poot van zijn opdrachtgevers kritisch te evalueren, hen te wijzen op opportuniteiten, daar projecten rond uit te dokteren en die uiteindelijk ook op te leveren. “Mij is het erom te doen de onderneming wakker te schudden”, zegt hij. “Het motto is nog te vaak: if it ain’t broke, don’t fix it. Ik ben meer voor het uitgangspunt: if it ain’t broke yet, there’s still time to fix it. Op die manier kan ik effectief een bijdrage leveren aan de strategie van het bedrijf. Dat is precies wat ik in mijn nieuwe job zocht.”Puur inhoudelijk ziet Jos Poelmans niet echt grote verschillen met zijn vorige job als cio. “De operationele verantwoordelijkheid valt weg, dat wel”, zegt hij. “En uiteraard blijf je altijd de buitenstaander die iets uitgelegd moet krijgen.” Bij de praktische uitoefening van de job zijn er natuurlijk wel een aantal verschillen tussen de rol van freelance consultant en die van cio. Zo spreekt het vanzelf dat de externe consultant bij ieder project in een nieuwe omgeving terechtkomt, waar hij telkens weer eerst het vertrouwen van de betrokken partijen moet zien te winnen. Maar net omdat de consultant een buitenstaander is, aanvaardt het bedrijf tegelijk ook dat hij extra kritisch blijft. “Wat mij in mijn nieuwe job aantrekt, is de grote diversiteit”, aldus nog Jos Poelmans. “De projecten zijn in verschillende sectoren terug te vinden, je komt met veel nieuwe gezichten in contact. Ik heb nu meer sociaal contact dan toen ik cio was. Ook dat is een verrijking.”