Gebruikersgroepen vinden een tweede adem

Je zou haast van een revival kunnen spreken overal ontstaan nieuwe gebruikersgroepen of worden oude nieuw leven ingeblazen. Sommige verwijzen door hun naam rechtstreeks naar een leverancier, andere zijn technologiegebonden.

Daardoor lijken ze objectief. Lijken, want in de praktijk zijn ze voor hun overleving (lees financiering) meestal toch aangewezen op sponsors (lees leveranciers). Vaak een moeilijke evenwichtsoefening.Er was een tijd dat gebruikersgroepen van hard- en softwareleveranciers als paddestoelen uit de grond rezen. Elk zichzelf respecterend computerbedrijf had zon user group, opgericht op eigen initiatief of door enthousiaste gebruikers. Sommige van die gebruikersgroepen gingen zelfs een eigen leven leiden, ogenschijnlijk los van het bedrijf waaraan ze de naam ontleenden. Op het einde van de jaren negentig leek de mot erin te komen. Een aantal gebruikersgroepen stierf een stille dood, andere werden op een laag pitje gezet.De redenen waren niet ver te zoeken. Bijna altijd draaien gebruikersgroepen op de belangeloze inzet van enkele vrijwilligers – het zijn altijd dezelfde twee of drie zotjes die het gewicht moeten dragen, zegt Stephan Janssen, oprichter en voorzitter van BeJUG, de Belgian Java User Group. Soms wordt de druk erg groot, en als er dan een of twee door allerlei omstandigheden afhaken, is de boel vlug opgedoekt. Een tweede, misschien nog belangrijker reden, is de doorbraak van het Internet. Vele van de functies van een gebruikersgroep worden nu door het Internet opgevangen. Nieuwsgroepen en mailinglijsten zorgen voor snelle en correcte antwoorden op allerlei vragen, support is vaak rechtstreeks bij de leverancier te krijgen, en demo- of evaluatiesoftware is in veel gevallen beschikbaar voor download. Zelfs informele discussies, toch een van de belangrijke elementen van een gebruikersgroep, kunnen via chat rooms verlopen.Ook Paul Hermans, voorzitter van de XML-gebruikersgroep voor Belgi en Luxemburg, beaamt die evolutie. Het is een voortdurend vallen en opstaan, altijd met dezelfde vrijwilligers, en als die dan bijvoorbeeld van job veranderen en niet meer kunnen meewerken, krijg je crisissen. Wij hebben er meer dan eens aan gedacht ermee te stoppen, ook al omdat bijna alles op het Web te vinden is. Maar dan krijg je weer reacties van de leden die wijzen op het sociale aspect van de meer persoonlijke onderlinge contacten, op het belang van de evenementen die ingericht worden. En dan zoek je een oplossing om te kunnen doorgaan.Hermans vond die onder de vorm van sponsors, in casu Software AG en Oracle. We hebben op de eerste plaats sponsors aangetrokken om over een budget te kunnen beschikken waarmee we onze medewerkers toch enigszins konden vergoeden voor het gepresteerde werk, legt hij uit. Op de vraag of dan de onafhankelijkheid van de gebruikersgroep niet in het gedrang kwam, aarzelt hij even. Ik geef toe dat het soms dansen op een slappe koord is, want het is logisch dat de twee sponsors wat verwachten in ruil voor hun investering. Maar om conflicten te vermijden hebben wij die criteria vooraf vrij nauwkeurig vastgelegd – zij mogen bijvoorbeeld gratis leden inschrijven, krijgen bevoorrechte standjes op evenementen, enzovoort. Toch blijft het een moeilijke evenwichtsoefening. De XML-groep was historisch vooral genteresseerd in al wat met SGML en documenten te maken had maar de sponsors dringen nu aan om meer de databasekant aan bod te laten komen op onze evenementen.BeJUG heeft eenzelfde evolutie doorgemaakt, maar door voor een groot aantal sponsors te kiezen (24 in totaal) is de rechtstreekse afhankelijkheid minder groot. Ook wij hebben dat sponsorprobleem creatief opgelost, verduidelijkt Stephan Janssen. Wij hebben een marketingplan opgesteld waarin duidelijk gestipuleerd staat waar elke sponsor recht op heeft. En wij proberen tijdens onze conferenties het evenwicht te bewaren tussen eigen initiatieven en die van de sponsors door hen een aantal eigen sessies te geven die dan ook als dusdanig aangekondigd worden. Die sponsors hebben er in elk geval voor gezorgd dat de BeJUG thans een van de grootste Java-gebruikersgroepen van Europa is (ruim 600 leden) met een echt professionele leiding – en met een heus budget waaruit ondermeer geput wordt voor n groot evenement, vier workshops en twee conferenties per jaar. BeJUG draait nu zo goed dat we herhaaldelijk vragen voor lidmaatschap uit het buitenland krijgen, ook al bestaan daar lokale gebruikersgroepen, zegt Janssen.NUG herrijstVallen en opstaan is ook wat de Novell User Group in Belgi heeft doorgemaakt. Zowat een jaar geleden werd ze opgedoekt, maar in oktober van dit jaar herrees ze uit haar as, volgens voorzitter Willie Vigil puur op vraag van de gebruikers zelf. Vaak kregen we de reactie dat het voor eindgebruikers moeilijk was om de juiste informatie over Novell te vinden, vooral dan voor kleinere bedrijven, en dat een gebruikersgroep hier een uitstekend kanaal kon zijn om die informatie aan te reiken. De bedoelingen zijn legio ervaring uitwisselen, problemen oplossen, kennis overdragen, opleidingen verzorgen, enz. Waar nodig werken we rechtstreeks samen met Novell voor bijvoorbeeld technische trainingen, maar daar houdt het dan ook op. Wij aanvaarden in onze raad van bestuur enkel gebruikers, en wij hebben afgesproken dat ook de voorzitter zelf een eindgebruiker moet zijn, geen reseller. Novell heeft geen stemrecht in het bestuur, het mag slechts adviseren om te vermijden dat wij van het rechte – Novell pad zouden afwijken. Uiteraard is de band van deze gebruikersgroep met de leverancier directer dan bijvoorbeeld bij BeJUG of de XML-groep, maar Vigil vindt dat niet noodzakelijk een nadeel. Het is bijvoorbeeld gemakkelijker belangrijke sprekers van Novell te overhalen naar Belgi te komen, terwijl ook de informatiestroom veel vlotter verloopt.Sommige leveranciers maken zelfs expliciet reclame voor gebruikersgroepen, zoals Computer Associates dat op zijn Belgische Website een aparte pagina heeft ingeruild om de voordelen van user groups aan te prijzen. Het bedrijf vermeldt wel uitdrukkelijk dat het onafhankelijke verenigingen zijn, initiatieven van de gebruikers, en dat CA geen deel uitmaakt van de besturen noch lid is van de verenigingen – maar dat het wel alle mogelijke ondersteuning geeft. En het somt verder een aantal van de meest markante voordelen van de gebruikersverenigingen op, zoals inspraak in de ontwikkelingsprocessen van CA, bijeenkomsten waarop kennis en ervaring uitgewisseld wordt, eventueel met een spreker van CA, mailings over productontwikkelingen, gebruikerstips, enz.Bij SAPience.be, de in maart van dit jaar opgerichte gebruikersgroep van SAP, lijken de zaken wel iets anders te liggen. Bij de missie van de groep staat namelijk duidelijk vermeld dat de gebruikersgroep in een permanente en intensieve dialoog met SAP Belgi zal werken en dat SAP Belgi een vertegenwoordiger heeft in de raad van bestuur om communicatie en ondersteuning te optimaliseren – een sterkere band met de leverancier, zo lijkt ons. Voor het overige lopen de doelstellingen vrij gelijk aan de andere gebruikersgroepen (informatie en ervaring uitwisselen, kennis overdragen, trainingen inrichten, enz.).Persoonlijk contactBij elk van hogergenoemde gebruikersgroepen is er n element dat telkens terugkeert de persoonlijke contacten. Het Internet is tegelijkertijd een concurrent en een bondgenoot voor een gebruikersgroep, zegt Paul Hermans, maar het kan niet de uitwisseling van persoonlijke ervaringen vervangen want vaak zijn die zo persoonlijk dat ze niet op het Web kunnen worden gezet wat hen juist zo interessant maakt !.

Hermans vond die onder de vorm van sponsors, in casu Software AG en Oracle. We hebben op de eerste plaats sponsors aangetrokken om over een budget te kunnen beschikken waarmee we onze medewerkers toch enigszins konden vergoeden voor het gepresteerde werk, legt hij uit. Op de vraag of dan de onafhankelijkheid van de gebruikersgroep niet in het gedrang kwam, aarzelt hij even. Ik geef toe dat het soms dansen op een slappe koord is, want het is logisch dat de twee sponsors wat verwachten in ruil voor hun investering. Maar om conflicten te vermijden hebben wij die criteria vooraf vrij nauwkeurig vastgelegd – zij mogen bijvoorbeeld gratis leden inschrijven, krijgen bevoorrechte standjes op evenementen, enzovoort. Toch blijft het een moeilijke evenwichtsoefening. De XML-groep was historisch vooral genteresseerd in al wat met SGML en documenten te maken had maar de sponsors dringen nu aan om meer de databasekant aan bod te laten komen op onze evenementen.BeJUG heeft eenzelfde evolutie doorgemaakt, maar door voor een groot aantal sponsors te kiezen (24 in totaal) is de rechtstreekse afhankelijkheid minder groot. Ook wij hebben dat sponsorprobleem creatief opgelost, verduidelijkt Stephan Janssen. Wij hebben een marketingplan opgesteld waarin duidelijk gestipuleerd staat waar elke sponsor recht op heeft. En wij proberen tijdens onze conferenties het evenwicht te bewaren tussen eigen initiatieven en die van de sponsors door hen een aantal eigen sessies te geven die dan ook als dusdanig aangekondigd worden. Die sponsors hebben er in elk geval voor gezorgd dat de BeJUG thans een van de grootste Java-gebruikersgroepen van Europa is (ruim 600 leden) met een echt professionele leiding – en met een heus budget waaruit ondermeer geput wordt voor n groot evenement, vier workshops en twee conferenties per jaar. BeJUG draait nu zo goed dat we herhaaldelijk vragen voor lidmaatschap uit het buitenland krijgen, ook al bestaan daar lokale gebruikersgroepen, zegt Janssen.Vallen en opstaan is ook wat de Novell User Group in Belgi heeft doorgemaakt. Zowat een jaar geleden werd ze opgedoekt, maar in oktober van dit jaar herrees ze uit haar as, volgens voorzitter Willie Vigil puur op vraag van de gebruikers zelf. Vaak kregen we de reactie dat het voor eindgebruikers moeilijk was om de juiste informatie over Novell te vinden, vooral dan voor kleinere bedrijven, en dat een gebruikersgroep hier een uitstekend kanaal kon zijn om die informatie aan te reiken. De bedoelingen zijn legio ervaring uitwisselen, problemen oplossen, kennis overdragen, opleidingen verzorgen, enz. Waar nodig werken we rechtstreeks samen met Novell voor bijvoorbeeld technische trainingen, maar daar houdt het dan ook op. Wij aanvaarden in onze raad van bestuur enkel gebruikers, en wij hebben afgesproken dat ook de voorzitter zelf een eindgebruiker moet zijn, geen reseller. Novell heeft geen stemrecht in het bestuur, het mag slechts adviseren om te vermijden dat wij van het rechte – Novell – pad zouden afwijken. Uiteraard is de band van deze gebruikersgroep met de leverancier directer dan bijvoorbeeld bij BeJUG of de XML-groep, maar Vigil vindt dat niet noodzakelijk een nadeel. Het is bijvoorbeeld gemakkelijker belangrijke sprekers van Novell te overhalen naar Belgi te komen, terwijl ook de informatiestroom veel vlotter verloopt.Sommige leveranciers maken zelfs expliciet reclame voor gebruikersgroepen, zoals Computer Associates dat op zijn Belgische Website een aparte pagina heeft ingeruild om de voordelen van user groups aan te prijzen. Het bedrijf vermeldt wel uitdrukkelijk dat het onafhankelijke verenigingen zijn, initiatieven van de gebruikers, en dat CA geen deel uitmaakt van de besturen noch lid is van de verenigingen – maar dat het wel alle mogelijke ondersteuning geeft. En het somt verder een aantal van de meest markante voordelen van de gebruikersverenigingen op, zoals inspraak in de ontwikkelingsprocessen van CA, bijeenkomsten waarop kennis en ervaring uitgewisseld wordt, eventueel met een spreker van CA, mailings over productontwikkelingen, gebruikerstips, enz.Bij SAPience.be, de in maart van dit jaar opgerichte gebruikersgroep van SAP, lijken de zaken wel iets anders te liggen. Bij de missie van de groep staat namelijk duidelijk vermeld dat de gebruikersgroep in een permanente en intensieve dialoog met SAP Belgi zal werken en dat SAP Belgi een vertegenwoordiger heeft in de raad van bestuur om communicatie en ondersteuning te optimaliseren – een sterkere band met de leverancier, zo lijkt ons. Voor het overige lopen de doelstellingen vrij gelijk aan de andere gebruikersgroepen (informatie en ervaring uitwisselen, kennis overdragen, trainingen inrichten, enz.).Bij elk van hogergenoemde gebruikersgroepen is er n element dat telkens terugkeert de persoonlijke contacten. Het Internet is tegelijkertijd een concurrent en een bondgenoot voor een gebruikersgroep, zegt Paul Hermans, maar het kan niet de uitwisseling van persoonlijke ervaringen vervangen want vaak zijn die zo persoonlijk dat ze niet op het Web kunnen worden gezet- wat hen juist zo interessant maakt !.