Volledige analyse DNA ‘roept veel ethische, financiële en organisatorische vragen op’

© Getty Images/iStockphoto

Binnenkort wordt het mogelijk om het volledige DNA van iemand in één keer te ontcijferen, terwijl tot nu toe bij een genetische analyse enkel bepaalde genen werden onderzocht. Het Federaal Kenniscentrum voor de Gezondheidszorg (KCE) adviseert om daar met “de grootste voorzichtigheid” mee om te gaan, vooral omdat er grote financiële en ethische belangen op het spel staan.

Momenteel gaan artsen met een genetische analyse meestal enkel na of klachten van een patiënt veroorzaakt worden door een genetische afwijking. Via een volledige ‘sequencing’ van het genoom wordt het echter mogelijk om het volledige DNA te lezen, tegen een kostprijs die al vergelijkbaar is met de prijs van sommige klassieke genetische testen.

Dat betekent dat de geneticus niet alleen het antwoord op een bepaalde vraag zal krijgen, maar ook een hoop informatie zal ontvangen over alle genetische afwijkingen die de patiënt heeft. Die doorbraak roept ethische, logistieke en organisatorische vragen op. Willen we bijvoorbeeld wel alles weten?

Het Kenniscentrum kreeg de opdracht deze kwesties te bekijken en beveelt nu aan om met de grootste voorzichtigheid te werk te gaan. “Door met een pilootproject te beginnen, kunnen eventuele problemen één voor één met de actoren worden aangepakt”, luidt het. “Vervolgens kunnen de mogelijke oplossingen worden uitgetest – en becijferd – vooraleer er een definitieve beslissing wordt genomen over het gebruik van deze futuristische technologie in ons land.”

Patiënt op de hoogte brengen?

Een van de vragen die men zich stelt, is of men de patiënt op de hoogte moet brengen als uit de DNA-analyse zou blijken dat hij een risico loopt op een ernstige aandoening. “Meestal is het antwoord positief, toch als er voor de ziekte preventieve maatregelen of een doeltreffende behandeling bestaat. Maar als dit niet het geval is, is het beter om deze informatie niet aan de patiënt mee te delen”, zegt het KCE.

Sowieso wordt de beslissing om dit soort informatie al dan niet mee te delen volgens het KCE best al genomen voor de start van het onderzoek, in onderling overleg tussen patiënt en arts, tijdens een grondige en expliciete procedure van geïnformeerde toestemming. Het Kenniscentrum adviseert om een gemeenschappelijk beleid te ontwikkelen voor alle genetische centra in ons land.

Bioinformaticus wordt een zeer gegeerd profiel

De nieuwe technologie zal ook nieuwe beroepen vereisen. Er zullen voldoende bioinformatici nodig zijn om gesofisticeerde computertools te maken voor de analyse en het beheer van de data. “Deze hooggekwalificeerde professionals zijn vandaag al erg gegeerd, en dit zal alleen maar toenemen”, zegt het KCE. Een erkend statuut met gepaste loonbarema’s moet hen in ons land houden.

Partner Content