Met de vakantie voor de deur is er allicht tijd voor een boek…. Waarom niet William Gibson’s ‘Neuromancer’ – het oervoorbeeld van cyberpunk science fiction, nu 30 jaar jong.
Hoewel het boek in 1984 in de boekhandel verscheen, legde William Gibson in juli 1983, in het Canadese Vancouver, de laatste hand aan zijn eerste roman, Neuromancer (‘Zenumagiër’, ‘Neuromancien’). In een wereld waarin het internet nog academisch en militair was, en de personal computers nog zeldzaam waren op kantoor en in de huiskring, schilderde dit boek in brede en exuberante streken een hyper-geconnecteerde en getourmenteerde wereld. Een wereld waarin de scheidingslijn tussen mens en computer vervaagde tot een niemendal, en de maatschappij fragmenteerde in een hyper-geglobaliseerde multi-national/clan maatschappij. ‘Neuromancer’ werd hét spreekwoordelijk voorbeeld van de ‘cyberpunk’ science fiction, waar ‘high tech’ en een dystopische maatschappij (het tegengestelde van een utopische wereld) elkaar kruisbestuiven.
Het boek beschrijft het wedervaren van ene Henry Dorsett Case, bij wie zijn rechtstreekse link met een computer (en zo met de virtuele realiteit van de ‘Matrix’) werd vernietigd, zodat hij zijn beroep van hacker niet meer kan uitoefenen. Na een experimentele ‘genezing’ doorkruist hij samen met een jonge vrouwelijke hacker, Molly, doorkruist hij zowel de fysieke wereld (Rusand, Istanbul….) als de virtuele wereld in een kat en muis spel met online entiteiten, die uiteindelijk samensmelten tot een nieuw geheel. Het is in dit boek dat de term ‘cyberspace’ – door Gibson ‘gecreëerd’ – zo vaak voorkomt, dat die term later ook voor echte omgevingen, als het World Wide Web, werd gebruikt.
Het boek leest dertig jaar na datum nog steeds even goed, zij het dat ook nu nog een behoorlijke kennis van het ict-jargon een aanrader is. De leeftijd van het boek laat zich veeleer zien in politiek-economische elementen, zoals de duidelijke overtuiging dat Japan en de Japanse bedrijven de belangrijkste factor in het economisch weefsel vormen (en het dus de relatieve afgang van Japan niet heeft voorzien). De hedendaagse sterkhouders als Zuid Korea en China komen daarentegen niet meteen aan bod.
‘Neuromancer’ onderscheidde zich overigens door de drie grootste ‘science fiction’ awards te winnen: de Hugo Award, de Nebula Award en de Philip K. Dick Award.
Nog meer ‘cyberpunk’ keuzes
Andere memorabele ‘cyberpunk’ auteurs zijn onder meer Neal Stephenson (‘Snow Crash’, ‘The Diamond Age’, ‘Cryptonomicon’) en Bruce Sterling (‘Islands in the Net’ en ‘The difference engine’ – een ‘alternatieve geschiedenis’ roman waarin Babbage er in slaagde een succesvolle ‘computer’ te bouwen en het einde van de negentiende eeuw werd getekend door stoom-aangedreven ‘mainframes’!).
Warm aanbevolen voor wat vertier op een stil plekje onder de zon, of veilig schuilend voor de regen….
