Waarom Astrid de TETRA-technologie inruilt voor 4G en 5G

Astrid, het netwerk van de veiligheidsdiensten, stopt als apart netwerk. De organisatie wordt een full MVNO op het 4G- en 5G-netwerk van de operatoren. Maar tegelijk wordt er nog volop geïnvesteerd in het ‘oude’ TETRA-netwerk om continuïteit te verzekeren.

De hulpdiensten, hoofdzakelijk bestaande uit politie, brandweer en ambulancediensten, gebruiken Astrid voor hun spraakoproepen. Maar tijden en noden veranderen. De vraag naar meer data en video neemt toe en in de toekomst zal de input niet enkel komen van personen maar ook van sensoren of sociale media. eCall, de noodoproep vanuit de wagen, is daarbij een voorbeeld van IoT-input. “Maar er zal ook proactief worden gecapteerd, aangestuurd of verbanden gelegd tussen incidenten en gewerkt worden aan real time intelligence,” vertelt Marc De Buyser, CEO van Astrid, aan Data News.

Maar we beginnen bij het begin: Minister van Binnenlandse Zaken Jan Jambon kondigde deze week op de Astrid User Days aan dat het netwerk van Astrid wordt vervangen door een netwerk steunende op het 4G- en 5G-netwerk van de gewone telecomoperatoren. Maar dat is het plan voor de lange termijn.

Astrid stopt met TETRA, wanneer komt die switch?

Christophe Grégoire (COO en directeur Techniek & Operaties): “We investeren nu nog volop in de vernieuwing van het huidige netwerk, dus TETRA blijft zeker nog tot 2030 in gebruik en blijft nog steeds geschikt voor mission critical voice. Maar het heeft te weinig bandbreedte voor data. Daarom hebben we vandaag Blue Light Mobile (een virtuele 3G-operator van Astrid, via het Proximusnetwerk, nvdr) als tussenoplossing. Ook dat blijft voorlopig bestaan. Maar binnen enkele jaren komt er wel een transitiefase die waarschijnlijk een vijftal jaren zal duren.

Waarom de keuze om het netwerk van de commerciële telecomoperatoren te gebruiken in plaats van een eigen licentie en netwerk?

Grégoire: “Dat alternatief lag ook op tafel, maar is niet weerhouden. We gaan nu voor een full MVNO model waarbij we het access netwerk van de mobiele operatoren gebruiken, maar wel een eigen core netwerk bouwen voor het beheer van de communicatie. We beheren onze eigen abonnees of maken zelf groepsgesprekken mogelijk.”

Marc De Buyser (CEO): “Er is de afgelopen twaalf maanden overleg geweest tussen de overheid en de privésector om te kijken hoe we dat samen in de toekomst kunnen doen. Daarbij is afgesproken dat elke commerciële mobiele operator standaarden in zijn software opneemt die functionaliteiten toelaten die voor ons belangrijk zijn. Het gaat dan onder meer over die groepsgesprekken, maar ook over prioriteit krijgen op het netwerk. De overheid heft de rol van Astrid als operator verankerd, we worden belangrijker in de toekomst, maar in samenwerking met de privéspelers voor het netwerk.”

De operatoren moeten investeren, wat krijgen zij in ruil?

Grégoire: “De frequenties. Vandaag beschikt Astrid over eigen frequenties voor TETRA, maar we gaan met de komst van 5G naar een nieuwe generatie van frequentiebanden (700 Mhz) waarin normaliter een deel wordt voorbehouden voor onze diensten. In overleg met de overheid, de operatoren en het BIPT is er besloten dat wij geen apart spectrum krijgen, maar in ruil wel een plaats krijgen op hun netwerk, met ondersteuning voor groepsgesprekken en prioritair verkeer.”

De overheid zal ook een deel betalen, wat nemen zij op zich?

De Buyser: “Er wordt gekeken naar de dekking, denk maar aan de zogenaamde white spots, en de robuustheid. Dus als er capaciteit moet worden bijgeplaatst in de vorm van noodbatterijen voor zendmasten, of extra zendmasten om overal bereik te hebben, dat wordt betaald door de overheid. De operatoren mogen dat aanbod dan ook niet weigeren. Zit je in situaties van een zware storm of sneeuwval en de stroom valt uit, dan hebben sommige zendmasten maar een backup voor een kwartier. Bij ons is dat momenteel 24 uur.”

Er wordt dus geïnvesteerd in het huidige netwerk en in het netwerk van de operatoren. Wordt het nieuwe model op termijn goedkoper of net niet?

De Buyser: “We hebben daar nog geen simulaties van.”

Grégoire: “Je kan zelf een netwerk uitbouwen, of gaan voor synergie met de mobiele operatoren en we hebben gekozen voor het tweede. Maar we gaan er van uit dat dit op termijn goedkoper is dan zelf een volledig netwerk uit te baten.”

De Buyser: “Alleen zou je nooit dezelfde kwaliteit kunnen leveren. Wij zitten met een aantal mission critical toepassingen die een commerciële speler nooit zelf zou faciliteren. Maar als MVNO kunnen wij dat wel op hun netwerk aanbieden.”

Wat zal er gebeuren met de huidige infrastructuur en masten van Astrid? Gaan die naar de operatoren?

Grégoire: “De transitie staat gepland voor de komende tien jaar dus op dit moment investeren we zelfs nog in ons huidige netwerk. In die periode of nadien zal daarover gesproken worden. Maar ze zouden kunnen dienen om de witte vlekken in de mobiele dekking op te lossen. We doen trouwens al jaren aan site sharing. Onze apparatuur zit in de masten van de commerciële operatoren en ook omgekeerd.”

Hoe zit het met de toestellen? Moeten brandweerkazernes vrezen dat hun radio plots niet meer werkt, of op korte tijd moet vervangen worden?

Grégoire: “De dienstverlening gaat zeker niet van de ene op de andere dag verdwijnen. De twee zullen een tijdje naast elkaar draaien tot TETRA wordt uitgefaseerd. Waarschijnlijk gaan we ook bruggen moeten bouwen tussen de twee systemen.”

De Buyser: “Elk Europees land maakt momenteel die oefening. Ik durf zelfs zeggen dat we daar in België redelijk ver in staan. Er is nu al een ontwerp KB klaar over de missie van Astrid, hoe we de frequenties aanpakken. De teksten zijn er, het is besproken door de regering, het is in lijn met het Europees kader en de operatoren zijn akkoord.”

Heeft het dan nog nut om te blijven investeren in het bestaande TETRA-netwerk?

De Buyser: “We mikken op 2030 voor de uitfasering maar die datum staat op zich niet vast. Intussen moeten we wel investeren in ons huidig core netwerk om er voor te zorgen dat we tot dan verder kunnen. We hebben ook garanties van onze leveranciers dat zij tot dan ons blijven ondersteunen.”

Grégroire: “Het is een fill-the-gap-strategie. Onze huidige technologie is 15 jaar oud en moet vernieuwd worden. Tegelijk moeten 4G en 5G nog gestandaardiseerd worden voor de functies van de hulpdiensten. Die standaarden komen er nu pas aan. Er is dus een overlap nodig vooraleer we volledig op het gsm-netwerk van de operatoren kunnen terugplooien. De investering die we nu doen moet ons netwerk paraat houden voor de komende 15 jaar.”