ICT-duurzaamheidsrapportering: meten om te weten

De Wereldbank schat het aandeel van de ICT-sector in de wereldwijde CO2-uitstoot op 1,7%. Dat noemt ze zelf een conservatieve schatting, omdat de rapportage vaak te wensen overlaat.

Naast de CO2-emissies neemt ook het aandeel van ICT binnen het mondiale stroomverbruik almaar toe. Frank Vandenheede, docent Ethics & Technology bij Thomas More, stelt dat de cloud nu al een grotere ecologische voetafdruk nalaat dan de luchtvaartindustrie. De datacenters voor cloudcomputing verbruiken volgens zijn bevindingen ongeveer drie procent van de globale energieproductie, met een stijging naar acht procent in de loop van de volgende jaren.

Hoewel de cijfers voor zich spreken, ontbreekt het aan een eenduidige certificering, zo blijkt op het Green Tech Forum in Brussel, waar een expertenpaneel inzoomt op de nood aan eenduidige certificering en robuuste meetmethodes. Frankrijk is volgens de Wereldbank vooralsnog het enige land waar een regelgevende instantie de emissies en het energieverbruik van de telecommunicatiesector verzamelt. Loïs Ponce die met Arcep die controles uitvoert, wijst op het complexe traject van dataverzameling bij een groot aantal actoren: ‘Het is een stapsgewijs proces. We vertrekken vanuit een samenwerking met de operatoren, want een verplichting lijkt ons moelijker te liggen.’

Vijf criteria

Aiste Rugeviciute van de universiteit van La Rochelle in Frankrijk stipt vijf factoren aan die een eenduidige rapportering bemoeilijken: ‘Een eerste drempel is de toegang tot de data. Die blijken vaak onvoldoende beschikbaar of bevatten onduidelijke assumpties. De analyse kan je bovendien zowel top-down als bottom-up uitvoeren. In het eerste geval meet je eerst op overkoepelend niveau en wijs je het totale verbruik toe aan de verschillende bedrijfsonderdelen. Het alternatief bestaat erin op microniveau te starten en de alle data op te tellen voor een totaalsom.’

Een ander aandachtspunt is de begrenzing. ‘Waar begint en eindigt de verantwoordelijkheid van een onderneming en wat met directe en indirecte uitstoot’, stelt de onderzoekster. ‘We moeten ook rekening houden met de geografische context. De koeling van een datacenter is nu eenmaal energie-intensiever in hetere gebieden. Tot slot speelt de methodologie een bepalende rol. De meest logische aanpak bestaat erin om het stroomverbruik in kilowattuur te delen door het verwerkte aantal gigabyte aan data. Maar je kan de berekening ook uitvoeren per gebruiker en de efficiëntie als maatstaf nemen.’

Geen dode letter

Subramanian Kuppuswami van Tata Consultancy Services geeft aan dat compliance niet het eindmotief voor een duurzaamheidsrapportering mag vormen. ‘Het mag geen dode letter blijven. De CSRD-regelgeving verplicht bedrijven om hun afdruk nadrukkelijker in kaart te brengen, maar nog belangrijker is wat je met die bevindingen onderneemt. De ROI schuilt niet alleen in het voldoen aan de wettelijke verplichtingen, maar evenzeer in een de bijdrage aan een duurzame toekomst en de relatie met jouw stakeholders.’

Dmytro Kapotia van TCO Development, dat de duurzaamheid van IT-producten certificeert, meent dat de CO2-reductie van apparatuur zich op vele assen manifesteert. ‘Heldere data stimuleren producenten om duurzaamheid nadrukkelijker binnen hun productdesign te integreren. Het zorgt er ook voor dat bedrijven inzetten op een langer gebruik van hun toestellen of zelfs kiezen voor refurbishing. Naast CO2 en duurzaamheid adviseer ik om ook de sociale dimensie in die afweging mee te nemen.’

Druk op hyperscalers vergroten

Bij het debat viel uit de reacties van het publiek af te leiden dat duurzaamheidsdata maar zo goed kunnen zijn als de input waar je mee werkt. En net daar wringt vaak het schoentje, omwille van een inconsistente en onvolledige rapportering. Aiste Rugeviciute beaamt de nood aan lobbywerk om ook de grote providers en hyperscalers mee in het verhaal te betrekken. ‘We moeten druk blijven uitoefenen. Onder meer de Sustainable Digital Infrastructure Alliance, die binnenkort onder de vlag van Leitmotiv Digital door het leven gaat, heeft daarin een belangrijke rol te spelen.’