Na bijna twintig jaar bij Intel sprong de Spanjaard Cesc Guim in het diepe door een Europees chipbedrijf te leiden. Hij wil stapsgewijs concurreren met Nvidia en Europa minder afhankelijk maken van buitenlandse, vooral Amerikaanse, technologie. ‘Er is geen backup plan, hier moet je volledig voor gaan!’
De kans is groot dat je tot enkele maanden geleden nog nooit van Openchip had gehoord. Dat veranderde in maart, toen het bedrijf in Gent zijn eigen kantoren opende en Steven Latré, toen vicepresident AI & Algorithms bij imec, tot chief AI & Software systems officer benoemde. Het bedrijf wil inzetten op duurzame en veilige AI-chips, op Europese bodem voor Europese klanten. Een stevige uitdaging in een sector waar de miljoenen al snel de deur uitvliegen, nog voor het eerste product te koop is.
Is Openchip een chipbouwer, een ontwikkelaar van chipsoftware, of beiden?
CESC GUIM: We willen technologie leveren die onze klanten kunnen inzetten. Een stuk silicon of een AI processor op zich, daar kunnen ze weinig mee. Maar als we die optimaliseren voor een specifieke verticale markt in Europa dan is die zeer nuttig. Dat kan bijvoorbeeld een niche zijn zoals AI voor een gigafactory, healthcare, cybersecurity. Daar kijken we naar specifieke vereisten van applicaties die moeten draaien, en wat de meerwaarde kan zijn vanuit Europees perspectief.
Openchip telt vandaag 170 mensen. Eind dit jaar wil het 200 mensen aan boord hebben.
Spreken we dan over op maat gemaakte chips?
GUIM: Neen. Je kan een algemene AI processor nemen en daar bouw je softwarelagen op die de hardwarefuncties voor specifieke use cases inzetten. Neem nu AI in healthcare, daar heb je veel kleine neurale netwerken of AI agents die samenwerken. Wat wij met Openchip doen, is de fundamentele hard- en software-ingrediënten samen verpakken in een oplossing voor een specifiek doel. Je kan het bijna vergelijken met hoe Apple haar eigen chips en technologieën heeft, die het vervolgens naar wens combineert voor specifieke toestellen.
We gaan niet claimen dat we een Apple of een Nvidia zijn, maar onze aanpak is om hardwareonderdelen te combineren met een softwarestack zodat de onderliggende complexiteit wordt weggenomen voor applicatiebouwers en ontwikkelaars die in specifieke niches zitten.
Onze hardware zal het mogelijk maken dat iemand geëncrypteerde data gebruikt met een model, waarbij de hardware die data zal ontcijferen, maar enkel het resultaat zal geven.
Hoe zijn jullie daar anders in dan pakweg Nvidia met haar AI-chips en uitgebreide softwarestack?
GUIM: We bouwen software en producten voor specifieke klantennoden in Europa. Nvidia is vooral zeer goed in peak performance. Wij willen ook antwoord bieden op wat er met je data gebeurt als er voor AI wordt getraind. Kan de softwarestack zien welke data wordt gebruikt? Hoe weet je of het model of de toepassing die je gebruikt niet is gemanipuleerd? Daarom bouwen we extra beveiligingslagen in om dat na te gaan.
Onze hardware zal het mogelijk maken dat iemand geëncrypteerde data gebruikt met een model, waarbij de hardware die data zal ontcijferen, maar enkel het resultaat zal geven.
Als ik die vraag aan Nvidia zou stellen, dan gaan ze ook benadrukken dat hun producten veilig zijn.
GUIM: Ja, maar vertrouw je ze ook?
Hier steunen we natuurlijk meer op principes dan op technologie. Maar het komt erop neer dat we een alternatief willen bieden voor kritieke omgevingen, maar ook een alternatief willen geven aan Europese bedrijven die hun externe afhankelijkheid willen verminderen.
Algemeen zouden we Europese technologie moeten gebruiken voor Europese datacenters en andere omgevingen. Daarnaast voorziet Nvidia ook geen manieren om AI-modellen te controleren of daar garanties rond te bieden.
Jullie beloven die transparantie wel?
GUIM: We willen transparanter zijn en hardwaremechanismen bieden die onze klanten kunnen gebruiken om te valideren en meer veiligheid rond AI te garanderen. Dat gaat extreem belangrijk worden. Tot recent hadden we vooral monolithische applicaties: AI-modellen met input en output. Dat gaat complexer worden wanneer meerdere AI-agents dingen naar elkaar doorsturen. Hoe weet je zeker dat daar niets malafide tussen zit? Die zekerheid willen wij aanbieden.
We zetten in op drie pilaren: Veiligheid, duurzaamheid en schaalbaarheid. Die laatste twee hangen aan elkaar vast want als je wil schalen moet het duurzaam zijn. Bovendien, als het modulair is, dan kan je bepaalde elementen combineren om het meest efficiënte product te maken voor een specifiek doel, in plaats van een machine die algemeen misschien de snelste is, maar ook het meest verbruikt.
We moeten de allerbeste partners vinden als we een Europese tegenhanger voor Nvidia willen zijn en dan is imec de referentie in Europa.
Jullie hebben dit jaar een uitbreiding naar Gent aangekondigd, met Steven Latré aan het hoofd. Wat gaan jullie hier specifiek doen?
GUIM: We zijn begonnen in Spanje en Italië en zijn intussen ook in Duitsland, Polen en Ierland opgestart. We willen vooral aanwezig zijn waar er talent zit, en er samenwerken met lokale organisaties en overheden. Voor België is dat onder meer de sterke en nauwe samenwerking met imec.
Steven is bij Openchip gekomen als AI officer, maar we voelen ook wel een connectie met Vlaanderen. Het is een dynamische regio en ik hou van de stijl hier.
Van waar jullie samenwerking met imec?
GUIM: Wat wij willen doen, kan je niet alleen. We moeten de allerbeste partners vinden als we een Europese tegenhanger voor Nvidia willen zijn en dan is imec de referentie in Europa: In processing van optische verbindingen, in design, in vrijwel alles. Het was vanzelfsprekend dat we met imec wilden samenwerken. Daar testen ze de lithografiemachines, nog voor ze naar Intel of TSMC gaan.
Je hebt bijna twintig jaar voor Intel gewerkt. Is Openchip iets wat niet met hen kon?
GUIM: Absoluut niet. Ik ben Intel veel verschuldigd, mijn achtergrond in halfgeleiders komt van Intel. Maar in grote bedrijven is het moeilijk om wendbaar te zijn. Ze worden zeer log en dan wordt innovatie moeilijker. Ik heb bijna 600 patenten, maar het intellectuele eigendom zit bij een bedrijf buiten Europa.
Wou je met Openchip iets van jezelf?
GUIM: Ja, iets meer betekenisvol. Niet dat mijn werk bij Intel geen betekenis had, maar ik zat op een punt waar ik wou innoveren en liefst drastisch. Dat is moeilijk in grote bedrijven. Op dat moment zag de Europese Commissie en de overheden dat het nodig is om te investeren in chips en dat was een unieke kans: we kunnen met Openchip iets impactvol doen, we hebben de middelen, laat ons een gewaagde stap zetten naar iets uniek!
Als we ons inhouden dan ga je te laat zijn en Europa heeft die technologie nodig.
Over hoeveel budget spreken we dan?
GUIM: We hebben onder meer middelen gekregen van de Europese Unie en de Spaanse overheid, in totaal hebben we nu 138 miljoen euro aan subsidies.
Jullie eerste product staat gepland voor 2027. Is er een plan B als dat misloopt terwijl er nu cash wordt verbrand?
GUIM: Volgend jaar willen ze onze eerste softwareproducten tonen die we dan op hardware kunnen implementeren. Dat is al een eerste vorm van monetarisering. Daarnaast weet iedereen, ook de Europese Commissie, dat halfgeleiders heel duur zijn. Je R&D, alle IP rond een product, daar spreek je al snel over miljoenen. Dus er is wel een besef dat we extra ondersteuning nodig hebben binnenkort want het duurt al snel drie tot vier jaar om iets werkbaars te maken dat je kan tonen. Dus we hopen op meer steun vanuit Europa, vanuit de Spaanse overheid of andere landen.
Maar eens we betrouwbare oplossingen hebben, samen met een IP patent portfolio op basis van wat we vandaag doen, kan je sneller naar durfinvesteerders trekken. Er is geen backup plan, maar hier moet je volledig voor gaan. Als we ons inhouden dan ga je te laat zijn en Europa heeft die technologie nodig.
Gaat het lukken om een tegengewicht voor Nvidia te zijn? Zij hebben ervaring en cashflow uit het decennialang maken van videokaarten. Zelfs Intel kan er niet tegenop.
GUIM: We zijn hier omdat we spreken over soevereiniteit. Blijven we kopen van andere (niet-Europese, nvdr) bedrijven zoals Nvidia, waarom zouden we dan investeren in Europese bedrijven voor technologische oplossingen? De ambitie is nu om samen te werken met het Europese ecosysteem om geleidelijk aan op hetzelfde niveau als Nvidia te komen.
Natuurlijk willen we geen exacte kopie van dat bedrijf worden maar we willen even goed zijn en ons onderscheiden met specifieke mogelijkheden, relevant voor de Europese markt. Dat doet Nvidia niet.
Dus in specifieke niches een alternatief zijn en van daaruit jullie klantenbestand en productaanbod uitbouwen?
GUIM: Daar komt het op neer. Maar we zijn nederig: we moeten eerst geloofwaardigheid krijgen en dan uitbreiden. En we moeten snel groeien, maar wel aan een ritme dat we aankunnen als bedrijf.
Wat voor mensen zoeken jullie in België?
GUIM: Steven heeft nu het AI office geopend dus in dat domein hebben we zeker mensen nodig met softwarekennis. Dus wie interesse heeft kan ik alleen maar aanraden om met Steven Latré te spreken, of hem tenminste te mailen.
Was het plan voor Openchip haalbaar tien jaar geleden?
GUIM: Neen. Ik heb de stap gezet omdat we in een nieuwe realiteit zitten die het mogelijk maakt. Wat er momenteel in de Verenigde Staten gebeurt, kan goed of slecht uitdraaien voor hen. Voor ons heeft het intussen wel voor het besef gezorgd dat we niet afhankelijk kunnen blijven van hen. Mensen en klanten beseffen hoe fragiel we zijn door die afhankelijkheid.
Jullie focus op duurzaamheid, gaat het dan om hoe de software werkt, of ook de productie van chips?
GUIM: Beiden. Mensen als Karen Doyle (sustainability director bij Openchip, nvdr) doet dat doorheen de organisatie. Daarbij kijken we zowel naar hoe we voor duurzaamheid in het bedrijf zorgen, bijvoorbeeld in onze kantoren en onze dagelijkse werking. Het tweede aspect is de productie van chips zelf, waar doen we de assemblage, bij welke bedrijven halen we onze producten, hoe ziet onze value chain er uit?
Een derde aspect is dat we ook kijken hoe we onze producten duurzaam kunnen maken op een manier die verder gaat dan meer prestaties per watt. Bijvoorbeeld door ervoor te zorgen dat de levensduur langer is dan gemiddeld. We willen onze producten graag op een waardige manier oud laten worden.
Er worden momenteel geen geavanceerde AI-chips in Europa gemaakt. Is dat een ambitie?
GUIM: Er zijn een paar AI-chips op 20 nanometer die in Europa worden gemaakt, onder meer voor edge computing, omdat je daar niet de meest geavanceerde technologie voor nodig hebt. Maar de geavanceerde chips worden gemaakt in Taiwan of de VS.
Dat is nu eenmaal zo. Dat zelf doen ligt ver boven onze mogelijkheden en ambities. We spreken wel met nieuwe spelers, zoals het Japanse Rapidus. Ik was recent bij hen in Osaka om te kijken of we de productie op een andere manier kunnen doen.
Spreken jullie met hen omdat Imec een strategische samenwerking heeft met Rapidus?
GUIM: Neen, dat was een leuk toeval. Misschien komt dat ooit wel van pas, maar momenteel zijn dat bilaterale gesprekken.
Je kan altijd werken voor een groot bedrijf, maar ik wil met Openchip liefst een verschil kunnen maken.
Is een gigant en vaste waarde als TSMC dan minder interessant voor jullie?
GUIM: Dat niet. Elke speler heeft zijn waarde. Maar je productiestrategie is extreem belangrijk omdat dat resultaat een grote invloed heeft op je bedrijf. Daarom spreken we met verschillende spelers.
Ik begrijp dat er geen miljarden op tafel liggen om in Europa chips te produceren, maar hoe rijm je de focus van Openchip op soevereiniteit met een chipproductie in Taiwan of Japan?
GUIM: Dat is een uitstekend punt. Je moet wel weten dat als je een product naar een fab stuurt, je niet je design opstuurt. Je geeft ze een GDSII-bestand waar ze zelf niet in kunnen kijken. De intellectuele eigendom die je naar hen stuurt is wel in zekere zin beschermd. Het is een risico dat je moet nemen.
Kijkt Openchips naar overnames of is het plan om vooral organisch te groeien?
GUIM: We staan open voor alles, maar het komt neer op synergie. Soms kom je bedrijven tegen en sluit je een partnerschap omdat het logisch is om hun technologie met de onze te combineren. Maar voor mij draait het niet om het geld, wel om het project en de mensen die betrokken zijn. Misschien komt het te filosofisch over, maar ik wil de beste manier vinden om dingen te combineren vanuit menselijk standpunt. Je kan altijd gaan werken voor een groot bedrijf, maar ik wil met Openchip liefst van al een verschil kunnen maken.