De drijvende kracht van AI is zo sterk, dat de analisten van Gartner voor het eerst geen enkele grote trend meer zien die verder dan vijf jaar van ons verwijderd is.
De wereldorde blijft chaotisch, met geopolitieke disrupties, wankele economieën en een technologische stroomversnelling die IT-leiders tot ‘superhelden’ dwingt. ‘Ja, jullie mogen ook in 2026 nog onverminderd verder doen met jullie superhero journey’, startten Gartner-analisten Soyeb Barot en Tori Paulman hun presentatie van de ‘Top Strategic Technology Trends for 2026’. AI? Tuurlijk AI! Volop AI zelfs als drijvende kracht. Het gaat zelf zo hard of zo snel dat Gartner voor het eerst geen enkele trend meer in de ‘far out future’ (5+ jaar) plaatst; alles speelt zich af in het ‘nu’ (1-3 jaar) of in de ‘nabije’ toekomst (3-5 jaar). Gartner groepeert de trends rond drie ‘helden’: de Architect (infrastructuur), de Synthesist (applicaties) en de Vanguard (security en governance).
De Architect
AI-native en supercomputing
De ‘Architect’ legt het fundament voor de AI-gedreven onderneming. De eerste trend is AI Supercomputing Platforms. Volgens Barot en Paulman botst de klassieke computing-architectuur stilaan op haar limieten. Deze nieuwe platformen zijn specifiek gebouwd voor grootschalige AI-workloads en verbergen de onderliggende hardwarecomplexiteit voor de ontwikkelaars. Ze gaan ook verder dan de traditionele CPU’s en GPU’s en kijken richting neuromorphic, optische en zelfs quantum computing. ‘Het supercomputing-platform gaat het allemaal voor u doen. Zo kunt u zich meer richten op creatieve toepassingen en innovatie stimuleren’, stelt Soyeb Barot.
De tweede trend is AI-Native Development Platforms. Dat doelt op een nieuwe generatie softwarecreatie waarbij AI niet langer louter een functie is, maar de kern van het ontwikkelproces vormt. Deze platformen, met digitale AI-agents die schouder aan schouder met ontwikkelaars werken, moeten achterstanden in applicatieportfolio’s helpen wegwerken. Ze moeten de weg vrijmaken voor kleinere teams en volgens Tori Paulman zelfs voor het idee van een startup of one, waarover AI-topmannen als Sam Altman (OpenAI) het al eens durven hebben. Ze verwees daarbij trouwens ook naar concrete voorbeelden dichtbij huis: ‘In de financiële dienstverlening zien we dat organisaties zoals ING en BNP Paribas deze AI-native softwareontwikkelingsplatforms daadwerkelijk gebruiken om bijvoorbeeld nieuwe compliance-controles helemaal te automatiseren.’
De Synthesist
AI-agenten, domeinspecifieke LLM’s en Physical AI
De ‘Synthesist’ gebruikt de infrastructuur om slimme, domeinspecifieke applicaties te bouwen. De eerste trend hier is wat Gartner Multi-agent Systems (MAS) noemt. Veel organisaties implementeren al AI-agents, maar Soyeb Barot waarschuwde: ‘Zeggen dat je 50 of 100 agenten hebt betekent niet dat je daadwerkelijk een multi-agent systeem hebt gebouwd’. Echte MAS zijn modulaire architecturen waarin autonome agenten dynamische, complexe workflows afhandelen, vergelijkbaar met de perfecte orkestratie van de crew in een Formule 1 race.
Deze agents worden gevoed door Domain-Specific Language Models (DSLMs). Generieke LLM’s zoals we die nu al een drietal jaar kennen schieten tekort in gespecialiseerde contexten. DSLM’s presteren beter tegen een lagere kost en verminderen het risico op hallucinaties, net omdat ze zeer specifiek rond één domein of niche werken. Denk dan aan jobmatching of een specifieke medische behandeling.
De derde trend van de Synthesist is Physical AI, oftewel de uitbreiding van AI naar de fysieke wereld. Dit gaat over machines, robots en drones die de fysieke omgeving waarnemen, begrijpen en erop reageren. Een voorbeeld dat we noteerden zijn drones voor ‘precision spraying’ in de landbouw of voor inspecties op moeilijk bereikbare plaatsen.
De Vanguard
Preventie, soevereiniteit en authenticiteit
De ‘Vanguard’ tot slot heeft de cruciale taak om deze nieuwe AI-gedreven wereld te beveiligen en het vertrouwen te bewaren. De eerste trend daarbinnen heet Preemptive Cybersecurity. Vandaag gaat 80 procent van de security-uitgaven naar detectie en respons, maar die lopen per definitie achter de feiten aan. Preemptive security gebruikt AI om bedreigingen te voorspellen en proactief te handelen. Tori Paulman vergeleek het met de film The Minority Report: ‘Denk aan het voorspellen van misdrijven en geweld, net voordat ze plaatsvinden.’ Cybersecurity dus, maar dan met een ‘Minority Report mindset’ , waarbij AI SecOps bijvoorbeeld automatisch een ‘honeypot’ kunnen opzetten om aanvallers te misleiden.
Een zeer urgente trend, met een maturiteit van minder dan twee jaar, is Geopatriation. Door de toenemende geopolitieke spanningen wordt het risicovol om applicaties en data uitsluitend bij globale hyperscalers onder te brengen. Geopatriation is zowat het verplaatsen van deze assets naar soevereine alternatieven, wat kan betekenen dat je je diensten terug on premise brengt – iets wat we in België wel vaker horen de laatste tijd – of dat je kiest voor lokale cloudspelers. ‘Ik ben er haast zeker van dat ook u zou willen dat uw gegevens en uw applicaties veel dichter bij huis draaien’, sprak Soyeb Barot de zaal vol IT-leiders toe.
En tot slot is er nog Digital Provenance. In dit tijdperk van generatieve AI wordt het onderscheid tussen echt en nep steeds moeilijker. ‘Het wordt steeds moeilijker voor mij om te zien of dat een echte pinguïn op de foto of video is en of die echt een Mai Tai cocktail drinkt’, gaf Tori Paulman een wel heel specifiek voorbeeld. Maar je hebt ongetwijfeld zelf ook wel voorbeelden waar je twijfelde over de echtheid of juist veel te laat begreep dat het een AI-gegenereerde illustratie of video was. Digital Provenance moet een soort ‘geboortecertificaat’ bieden voor alle digitale assets , gebruikmakend van technologieën als SBOM (Software Bill of Materials), watermerken en blockchain. Voorbeelden zijn er al: de Europese Unie gebruikt blockchain voor fraudebestendige digitale diploma’s en luxemerken als Prada gebruiken het om hun producten te authenticeren, aldus nog Paulman en Barot.
Kan AI de CIO tot superheld in het bedrijf maken?