Zeg niet langer het Vlaams Datanutsbedrijf, maar athumi

Het Vlaams Datanutsbedrijf is niet meer, of toch niet meer onder die naam: donderdagavond lanceerde Vlaams minister-president Jan Jambon (N-VA) de nieuwe naam athumi.

Athumiwa vraagt u? We vroegen het ons ook af wat de herkomst of betekenis van de nieuwe naam precies is. Op het lanceringsevenement donderdagavond kregen we tijdens de presentaties verrassend genoeg geen antwoord op die vraag. En dus vroegen we achteraf op de receptie maar wat rond. Het antwoord? Er is geen betekenis. ‘Alle namen met betekenis waren op’, grapte iemand die in de eerste brainstorms betrokken was. Anderen hielden het op een ‘Google had ook geen betekenis wanneer het uitgevonden werd’ of dichter bij huis: ‘Ken je Ubizen nog? Dat had ook geen betekenis maar wel werd een bedrijf met betekenis’. Nog iemand uit de brainstorms vertelde me dat ze er echt niet uitkwamen en dat ze dan maar ChatGPT ingeschakeld hebben. Onduidelijk of dat een grap was of niet, maar wen alvast aan de naam athumi want we gaan ‘m nog vaak horen of toch vanuit het B2B-standpunt. Dat het evenement plaats vond in het Brusselse Silo’s, daar kunnen we wel betekenis aan geven: athumi wil data laten stromen doorheen silo’s; geen data-kopieën maar authorisaties op basis van – en dat is het belangrijkste van al – wat je als burger zelf beslist te delen.

Burgers hebben de controle in handen

Over het Datanutsbedrijf hebben we al herhaaldelijk geschreven en de principes zijn ondertussen bekend: burgers de controle geven over hun eigen data die ze al dan niet delen met partners. De overheid als facilitator, maar niet als alleenheerser. Achterliggend is de pods-technologie van Solid – digitale kluizen zeg maar – een van de sterkhouders.

‘Het is strategisch erg belangrijk: we beschermen maximaal de data van onze mensen en bedrijven. Zij bepalen wat ermee mag gebeuren, denk aan AI of gepersonaliseerde diensten’, zo vertelde minister-president Jan Jambon. ‘We kiezen vanuit Europa bewust voor een model dat tussen de Amerikaanse en de Chinese aanpak ligt’, verduidelijkte Raf Buyle, Innovation Lead bij Digitaal Vlaanderen.

Hij trok meteen de parallellen met het oude Rome en haar ingenieuze aquaducten. ‘Net zoals water toen getransporteerd werd, gaan wij dat met data doen’, klonk het. Maar de uitdaging is niet min: 7 op 10 consumenten vertrouwt zijn of haar data liever niet toe aan bedrijven, citeerde Buyle cijfers uit de Digimeter van imec: ‘Met athumi willen we een katalysator worden om burgers opnieuw controle te geven over hun data.’

Uitdaging is niet min

Athumi mag dan in principe wel de wind mee hebben – steeds meer bedrijven en consumenten stellen zich vragen of ze wel al hun data zomaar aan Google en Meta (Facebook) moeten toevertrouwen: het maakt de uitdaging er niet minder groot om. De hele aanpak van athumi staat of valt met de schaal en snelheid waarmee burgers én bedrijven de nieuwe dienst omarmen. ‘Toen de smartphone uitgevonden werd, werden ook allerlei use cases voorgesteld. Het duurde uiteindelijk 20 jaar voor de meeste voorgespiegelde toepassingen ook écht ingeburgerd raken’, schetste iemand van een van de meest ingezette IT-partners van de overheid. ‘Ik geloof er in, maar vooraleer het allesomvattende doel er is, gaan er veel jaren passeren’, voegde hij er nog aan toe.

Concrete realisaties

De eerste stappen zijn ondertussen wel gezet. De partners van het eerste uur zoals Microsoft, Randstad – het delen van een diploma met een potentiële werkgever – en Doccle vertelden over hun plannen en realisaties. Als uitsmijter kondigde Itsme-CEO Stephanie De Bruyne aan dat haar bedrijf in zee gaat met athumi en de toegang tot de datakluizen zal voorzien vanuit de Itsme-app. Vanuit de mobiele app krijg je als gebruiker het overzicht van al je data in de kluizen die je bezit, en kan je de toestemming geven om een stukje van de gegevens uit één van je kluizen te delen met een derde partij. Daarmee komen de datakluizen van athumi ook in het bereik van de – sinds corona – miljoenen Itsme-gebruikers: over een mogelijke katalysator gesproken.

Missie

De missie van athumi luidt om ‘méér data méér inzetbaar maken voor méér bedrijven’. En dus volgde een warme oproep naar de 300 aanwezigen waaronder heel wat bedrijfsleiders om athumi te omarmen en het project te vervoegen. Samen met Flanders Technology & Innovation werden de plannen getoond voor een gezondheidskluis die sportieve data van wearables en sport-apps combineert met gezondheids- en voedingsinformatie. Ook voor een woning heeft een datakluis een meerwaarde, bijvoorbeeld om de data van alle slimme toestellen zoals een thermostaat, slimme deurbel of andere sensoren, veilig en betrouwbaar te kunnen gebruiken.

Samenwerking tussen bedrijven

Naast het kluizenplatform zet athumi in op platformen voor datasamenwerking tussen bedrijven. Het vastgoedinformatieplatform bijvoorbeeld wil alle partijen die betrokken zijn bij het verkopen van vastgoed vlotter met elkaar verbinden. Op enkele maanden tijd kan het al sterke resultaten voorleggen: 95 gemeenten zijn eraan gekoppeld, en er zijn al 15.000 transacties via het platform verlopen.

Het idee van een Vlaams Datanutsbedrijf is ontstaan in de schoot van Digitaal Vlaanderen, het digitale agentschap van de Vlaamse overheid. Eind vorig jaar is het Vlaams Datanutsbedrijf formeel opgericht. Ook al blijft de Vlaamse overheid hoofdaandeelhouder om de onafhankelijkheid te blijven garanderen, athumi zal als een autonoom bedrijf werken. Jan Smedts, administrateur-generaal van Digitaal Vlaanderen toont zich trots dat het bedrijf uit de startblokken schiet: ‘De oprichting van het Vlaams Datanutsbedrijf als neutrale partij in de markt was een opdracht voor Digitaal Vlaanderen. We hebben het idee en de business case uitgewerkt en geïncubeerd. Nu zijn we echt vertrokken’.

Athumi wordt geleid door transitiemanager Björn De Vidts. Nu athumi als aparte entiteit verder gaat, worden een aantal werknemers van Digitaal Vlaanderen overgebracht naar athumi. Binnenkort moet dan ook de procedure duidelijk worden over de aanstelling van een directeur. Athumi zal voor alle duidelijkheid als onafhankelijke partij opereren om bedrijven te verbinden. Daarbij concurreert het niét met bestaande spelers: athumi zal enkel de onderliggende infrastructuur van datakluizen en datasamenwerking voorzien. De concrete applicaties en projecten worden door andere bedrijven en organisaties aangeboden.