Siemens, SAP en de Europese Federatie van de Farmaceutische Industrie (EFPIA) hebben in Zweden een proefproject met 2D-barcodes gelanceerd voor het identificeren van geneesmiddelen.

Dat geneesmiddelen bestellen langs het internet een groot risico inhoudt, wist u al. Het aantal websites dat nepmedicijnen aanbiedt, groeit dagelijks. Het legale apothekercircuit is heel wat veiliger, maar ook daar duiken er regelmatig vervalsingen op. Dat is niet alleen slecht nieuws voor de apothekers, maar ook voor de gezondheid van de klanten.

De EFPIA, het overkoepelende lobbyorgaan van de farmaceutische sector, pleit daarom voor de invoering van een systeem met 2D-barcodes, dat elk medicijndoosje voorziet van een uniek identificatienummer.

Tijdens het scannen van de barcode op het doosje, gaat een online verificatiesysteem na of de verpakking met dat unieke serienummer überhaupt bestaat, en of de medicijnen niet eerder werden afgeleverd. Daarbij wordt er gebruik gemaakt van een centrale databank waarin alle codes worden opgeslagen. Namaakproducten zouden meteen door de mand vallen. Vorige week werd een proefproject gelanceerd in de Zweedse hoofdstad Stockholm. Vijfentwintig staatsapotheken doen mee aan de oefening, net als 14 Europese farmabedrijven. Na vier maanden volgt de evaluatie.

De EFPIA wil niet alleen aantonen dat 2D barcodes bruikbaar zijn in een productieomgeving, maar introduceert meteen ook een gestandaardiseerde coderings- en identificatieoplossing die in principe over heel Europa kan worden uitgerold. Dit gezegd zijnde kunnen er heel wat kanttekeningen geplaatst worden bij het project. In Spanje bijvoorbeeld zijn de apothekers een grote voorstander van het gebruik van rfid-tags. En landen zoals Italië en België hebben in het verleden al een beperkt beveiligingssysteem met ééndimensionale barcode geïn-troduceerd, waarbij medicijnen tot op lotniveau getraceerd kunnen worden. Enkel het uniek maken van een doosje, de ‘serialisering’ zeg maar, ontbreekt nog.

Samenwerking

Dat de EFPIA Zweden koos als proeftuin, heeft alles te maken met het voorzitterschap van de Europese Unie. Want eigenlijk zijn het de Belgische afdelingen van Siemens IT Solutions and Services (SIS) en SAP die tekenden voor de oplossing.

Op de centrale server van het verificatiesysteem draait er software van SAP (SAP object event repository). Siemens is dan weer verantwoordelijk voor het projectbeheer en de integratie van de informatie-interfaces tussen apothekers en producenten. HP levert de hostingdiensten en test de SAP-oplossingen.

Farmabedrijven die de technologie voor het toevoegen van 2D-barcodes willen installeren, moeten rekenen op een kostprijs die schommelt tussen de 100.000 en 250.000 euro per productielijn. De incrementele kosten zouden erg laag zijn: slechts 0,005 euro per doosje (terwijl de prijs voor rfid-tags schommelt tussen de 20 en de 40 eurocent).

Directeur Private Sector Bart Mariman van Siemens IT Solutions and Services verwacht veel van het 2D-project, al beseft hij dat het nog jaren kan duren voor er een eventuele Europese richtlijn komt, en dat er op langere termijn waarschijnlijk toch zal overgeschakeld worden op rfid. “De software van SAP en de middleware van Siemens is nu al compatibel met rfid, maar op dit moment is 2D gewoon een beter alternatief”, klinkt het. “Rfid-tags zijn nog veel te duur, en ze zijn niet altijd even stabiel. Wanneer er vloeistoffen of metalen in het spel zijn, kunnen er storingen optreden. Rfid is dus nog niet 100 procent betrouwbaar, terwijl dat toch een vereiste is.” Wat 2D barcodes voorhebben op hun ééndimensionale voorgangers, is dat ze meer informatie bevatten. “Eén 2D-tag bevat naast het unieke identificatienummer ook het lotnummer, de vervaldatum, en het serienummer van het product”, legt Mariman uit. “In België gebruikt men vandaag nog de eendimensionale streepjescodes. Die bevatten wel productcode, vervaldatum en batchnummer, maar geen uniek identificatienummer. Anders zou de code letterlijk te lang worden. De EFPIA wil nu een stapje verder gaan, omdat er zonder identificatienummer toch nog gefraudeerd kan worden.”

Directeur-generaal Brian Ager van de Federatie beseft dat er zowel politieke als technologische problemen kunnen opduiken bij een eventuele uitrol van de 2D-codes. Want zowat alle landen binnen Europa zijn op de ene of de andere manier wel bezig met mass serialization, maar dan op hun eentje. “Het kan niet de bedoeling zijn dat een land het éne systeem omruilt voor het andere”, zegt Ager. “Dat zou contraproductief zijn, we willen niet veranderen wat er al is. Wel moeten de verschillende systemen leren praten met elkaar. Daarbij kan er gebruik gemaakt worden van de internationale GS1-standaarden in de codes. Van Europa verwachten we dan weer een gemeenschappelijk framework. Opdat alle neuzen in dezelfde richting zouden staan.”

Frederik Tibau

“Rfid-tags zijn nog veel te duur, en ze zijn niet altijd even stabiel.”