“Ondernemers geven te snel op, ze halen het onderste niet uit de kan.” ICT Personality of the Year en gedelegeerd bestuurder Alain Wirtz van Zetes heeft recht van spreken. “Hoe vaak heb ik niet op de tanden moeten bijten bij consolidaties of herfinancieringen? Hoe vaak hebben we geen zwarte sneeuw gezien? Maar de aanhouder wint, dat is zo in elke business.”

Bij Jan Modaal doet Zetes misschien niet meteen een belletje rinkelen, maar zonder het te weten dragen zowat alle Belgen minstens één chipkaartje van het bedrijf mee in hun portefeuille. Als producent van onze SIS- en identiteitskaarten, is Zetes op enkele jaren tijd zelfs incontournable geworden in ons land.

De roots van het bedrijf liggen evenwel elders, in de goederenidentificatie. Barcodes en dergelijke. Alain Wirtz (46) stampte zijn bedrijf uit de grond in 1984, “omdat ik wel potentieel zag in die paar streepjes die een product kunnen identificeren.” Pas na de barcode kwam de chip en de personenidentificatie. Vandaag is Zetes wereldleider in zijn niche, noteert het bedrijf op Euronext en heeft het filialen in dertien landen. Dat de Brusselaar al bij al weinig bekendheid geniet, heeft evenveel te maken met zijn rechttoe-rechtaanaanpak als met het feit dat hij bewust de schijnwerpers mijdt. Deze ondernemer is ook nog een sportieve vader en een levensgenieter. “Een groot deel van mijn tevredenheid haal ik uit mijn gezinsleven”, beaamt de topman. “Ik heb vrouw en kinderen nodig om tot rust te komen. Ik werk ook nooit thuis. Al durf ik soms mijn mailbox wel eens na te kijken (grijnst).”

In zijn vrije uurtjes speelt Alain Wirtz graag een partijtje voetbal met oude jeugdvrienden, of kiest hij voor het ruime sop en gaat hij zeilen. De Japanse keuken is een andere passie. “Ik schat de Japanse eetgewoontes erg hoog in, net zoals de Italiaanse trouwens.”

De gedelegeerd bestuurder antwoordt geamuseerd, maar ook afgemeten op de vragen naar zijn privéleven. Echt op dreef komt hij pas wanneer hij kan vertellen over zijn geesteskind. “Vergis je niet, ik was een buitenbeentje in de familie. Ik heb Zetes uit de grond gestampt met het klein beetje geld dat ik van mijn meter gekregen had. Stap voor stap en met veel vallen en opstaan hebben we het bedrijf opgebouwd, en slechts langzaamaan zijn we positieve resultaten beginnen optekenen.”

Metamorfoses

Een kwarteeuw geleden kon Wirtz het management van Colruyt overtuigen om over te stappen op zijn identificatiesysteem met barcodes. “In die tijd werkten ze bij Colruyt nog met geperforeerde kartonnen pancartes”, vertelt hij. “Dankzij die mooie referentie hebben we snel nieuwe klanten kunnen aantrekken. Zo begonnen we ook voor de leveranciers van de grootdistributeurs te werken, en zijn we ons gaan bezighouden met de automatisering van het management en het beheer van stocks. Nog later is Zetes zich gaan toespitsen op logistiek, en op het opvolgen van de verschillende stappen in de supplychain.”

Intussen is Zetes een absolute wereldspeler op het vlak van goederenidentificatie. Bij de internationale distributiegroepen uit de klantenportfolio staan klinkende namen als Auchan, Colruyt, Carrefour en Metro/Makro. In de productiesfeer kunnen we onder meer Carlsberg, Daimler, Nike en GlaxoSmithKline noteren. Transport en logistiek zijn eveneens belangrijke afnemers van Zetes-technologie, met namen zoals DHL, TNT en Géodis onder de klanten. Ondanks de economische crisis doet deze afdeling het trouwens lang niet slecht, want afnemers hebben er alle belang bij om te blijven investeren in automatisering om de productiviteit te verhogen en de kosten naar beneden te halen. Zoals het cliché het wil, heeft ook het toeval een handje geholpen bij de uitbouw van het bedrijf. “De eerste sociale identiteitskaart, die gelanceerd werd in 1993, was er ééntje met barcode. En omdat wij bekend stonden als specialisten op dat gebied, is het Riziv bij ons komen aankloppen.” Toen de Belgische overheid overstapte op een echte chipkaart, verloor Zetes het contract. “Dat kwam hard aan”, gromt de topmanager. “Maar kort daarna, in 1998, konden we de enige Belgische producent van chipkaarten overnemen, de Cards Encoding Company, een bedrijf dat vooral banken als aandeelhouder had.” Dankzij die investering mocht Wirtz meteen de nieuwe generatie SIS-kaarten leveren, later volgden de elektronische identiteitskaarten die we allemaal op zak hebben. Het was slechts één van de vele metamorfoses die Zetes gemaakt hebben tot de internationale topspeler van vandaag. “De echte déclic is er gekomen op het moment dat we internationaal gegaan zijn”, gaat Wirtz verder. “In de jaren 90 zag je het éne grote bedrijf na het andere zijn beslissingscentrum weghalen uit België. We hebben toen de juiste reflex gehad om meteen filialen op te richten in enkele grote West-Europese landen, in eerste instantie in Frankrijk en Groot-Brittannië. Toen we ook daar klanten begonnen aan te trekken, hadden we echt een beetje het gevoel van the sky is the limit. Als Belgisch bedrijf heb je ook een stapje voor in het buitenland. We begrijpen de culturele verschillen, en daar kunnen we ons voordeel mee doen.”

Congo

Een sleutelmoment voor de personenidentificatie was 2005, toen Zetes in Congo het contract voor de registratie van 25 miljoen kiezers binnenhaalde. Goed voor een omzet van 30 miljoen euro, maar vooral een logistiek huzarenstukje dat België internationaal op de kaart plaatste.

Congo was het eerste land dat de identificatie van zijn bevolking toevertrouwde aan Zetes in het kader van de nationale verkiezingen. Het gebruik van biometrie (een vorm van cryptografie met algoritmes die het mogelijk maakt elektronische vingerafdrukken te vergelijken) biedt namelijk de garantie dat elke persoon slechts één keer voorkomt op de kiezerslijsten, waardoor je fraude kan voorkomen.

“De geslaagde verkiezingen in Congo waren een grote opsteker voor de Verenigde Naties en de Europese Unie, die het project financierden”, aldus een fiere bestuurder. En wanneer je het in de Democratische Republiek redt, kan het elders ook, zo bleek. Sindsdien haalde de Belgische technologiespeler immers al diverse kleine tot middelgrote contracten voor personenregistratie binnen op het zwarte continent, van Burundi over Togo tot op de Kaapverdische eilanden. “Er is enorm veel groeipotentieel in Afrika”, weet Wirtz. “Alle belangrijke telecomoperatoren zijn er actief, en alle nieuwe technologieën worden er getest omdat er zo weinig weerstand is tegen verandering. Ik las onlangs een artikel over microbetalingen per gsm in België. Wel, die dingen bestaan al meerder jaren in Afrika. En toegegeven, ook de winstmarges zijn er aan de hoge kant, omdat we ons zo goed moeten indekken tegen onvoorziene moeilijkheden.” Het contract voor de levering van nieuwe biometrische paspoorten in Ivoorkust is de voorlopige klap op de vuurpijl. Een project dat minstens vijftien jaar zal lopen en waarbij Zetes het integrale proces – van de registratie over de productie tot de aflevering van de paspoorten – voor zijn rekening neemt. “Afrikaanse regeringen hebben nood aan betrouwbare paspoorten omdat er zo veel valse identiteitsdocumenten de ronde doen. Als ze niet oppassen ginds, wordt de geloofwaardigheid van hun land aangetast.”

“Binnen ons activiteitenpakket is de markt voor personenidentificatie vandaag al goed voor 30 miljoen euro of 17 procent van onze totale omzet”, becijfert Wirtz, “en we staan nog maar aan het begin. Ik schat dat binnen een vijftal jaar ongeveer de helft van onze omzet van personenidentificatie zal komen. Op langere termijn is het zonder twijfel de branche met het ruimste groeipotentieel.”

Toekomst

“Onze bewegingen zijn ietwat voorspelbaar”, werpt Wirtz een blik op de toekomst. “Zo willen we de nummer één worden in Italië en Scandinavië, de landen waar we onlangs nog start-ups hebben overgenomen. De volgende stap is een uitbreiding naar Oost-Europa en Azië. We denken ook aan filialen in de VS, omdat verschillende klanten ons vragen om installaties te bouwen aan de andere kant van de Oceaan. Maar goed, Azië komt eerst, dan pas Amerika (lacht).”

Zetes heeft de voorbije jaren meer dan 20 bedrijven overgenomen. Blijft dat de manier om ook de komende jaren nog te groeien? “Overnames maken deel uit van ons groei-DNA, maar ik laat me niet onder druk zetten. Wat personenidentificatie betreft moeten we trouwens organisch groeien, want bedrijven overnemen in die niche, is ‘ een dure grap’, comme on dit à Anvers.” Zetes heeft trouwens net nog een belangrijk ‘people id’-contract met Israël binnengehaald. “De Israëlische overheid heeft beslist om de Europese richtlijnen voor eID te volgen”, besluit Wirtz, “en is uiteindelijk bij ons terecht gekomen. Momenteel zijn we een heuse fabriek aan het bouwen in Israël voor de productie van de lokale elektronische identiteitskaarten. Maar goed, uiteindelijk zijn we betrokken geweest bij elk Europees eID-project na de introductie in België.”

Frederik Tibau