Al meer dan twee decennia is Telenet concurrent Proximus te snel af met haar coaxnetwerk. Maar wat als die laatste haar glasvezelnetwerk ontplooit? Data News spreek met Micha Berger, CTO van Telenet.
Zit er nog veel rek op coax, wetende dat jullie binnenkort concurreren met een FTTH-netwerk?
micha berger: Er is nog veel mogelijk. Toen coax in de jaren zeventig in de grond werd gestopt was dat voor zeven tot veertien analoge kanalen. Nadien hebben we geleerd om daar spraak en data over te sturen, die data gingen vervolgens sneller… We zijn er altijd in geslaagd om met hetzelfde kabelnetwerk, maar met nieuwe technologie aan de uiteinden, meer mogelijk te maken.
In 2014-2015 hebben we dat met De Grote Netwerf gedaan waarbij we naar 1Gbps via coax gingen, dat was Docsis 3.0. Nu kijken we naar Docsis 3.1 dat toelaat om frequenties efficiënter en met minder ruis te gebruiken.
Is dat vergelijkbaar met vectoring op DSL-netwerken?
berger: Zeker. Je hebt de modem aan de ene kant, een CMTS (cable modem termination system) in het datacenter en als die met elkaar praten optimaliseren ze de frequenties die ze gebruiken. Naarmate de technologie verbetert en rekenkracht toeneemt kan je veel meer uit diezelfde verbinding halen.
Coax zit dus niet in haar eindstadium?
berger: Coax heeft nog een lang leven te gaan, terwijl ik niet denk dat er nu nog iemand gaat investeren in koper, tenzij om het met zaken als vectoring een beetje te verbeteren.
We kunnen groeien naar Docsis 3.1 en op termijn Docsis 4.0. Bij dat laatste zullen we aan 10 Gbps zitten. Coax is ook fysiek vrij dik, dat maakt dat je daar zeer hoge frequenties kan gebruiken. Vandaag zitten we op 1,2 GHz, we kunnen naar 1,8 GHz als dat nodig is voor Docsis 4.0. Misschien kunnen we nadien nog hoger, naar 3 GHz. Dan moet er wel in het netwerk geïnvesteerd worden, aan de uiteinden en vermoedelijk ook in sommige componenten die de kabels verbinden, maar niet in de kabel zelf.
Nochtans kiest Telenet vandaag wel voor glasvezel op nieuwe verkavelingen?
berger: Ja, we zijn voor alle duidelijkheid een coax- én fiberbedrijf. Vanuit onze datacenters vertrekt glasvezel dat aan de nodes (straatcabines) overgaat in coax tot aan de huizen. Glasvezel is een goede technologie met een uitstekende roadmap en veel bedrijven zijn bezig met glasvezeloplossingen. Daar willen we ook gebruik van maken.
Dus bij green fields (nieuwe verkavelingen) kijken we wat het interessantst en gemakkelijkst is: coax of glasvezel. Meestal is dat vergelijkbaar en dan kiezen we glasvezel. Onze voetafdruk in fiber neemt dus toe, maar niet ‘ten koste van’ coax. We kunnen vandaag tot 1 Gbps gaan, dus het is voor ons niet nodig om bestaande coax te vervangen, terwijl we wel bouwen aan een FTTH-omgeving.
Dus binnen twintig jaar zal het een zeer gemengd netwerk zijn?
berger: Het zal een mix zijn en die balans gaat op een gegeven moment ook verschuiven. Vandaag zou een vervanging van ons coaxnetwerk enorm veel geld kosten terwijl de ervaring voor de klant dezelfde blijft. Maar op plaatsen waar we aan de kabels moeten werken, ze vervangen of nieuw plaatsen, daar zal je meer glasvezel zien.
Proximus zegt dat haar glasvezelnetwerk open is, ook voor Telenet. Is dat een optie, bijvoorbeeld om gaten in het netwerk op te vullen?
berger: We zien geen situatie vandaag waar dat zou kunnen zijn. Ons netwerk is van wereldniveau, we investeren er in en het is onze core business. Geen eigen netwerk hebben is geen optie.
Maar op plaatsen waar een samenwerking nuttig kan zijn, of dat nu is vanuit het perspectief van de kosten, het werk, de milieu-impact of andere redenen, daar is het logisch dat je zou samenwerken. Soms heb je complexe situaties waar het weinig nut heeft om langs beide kanten geld in de grond te stoppen.
Hoe bereidt Telenet zich voor op 5G? Jullie hebben ook voorlopig spectrum in afwachting van een 5G-veiling, maar in tegenstelling tot Proximus is er nog geen commercieel aanbod.
berger: We gebruiken die licentie, maar we maken daar minder lawaai over dan anderen. We hebben voor de zomer een testproject in Leuven aangekondigd maar we doen veel meer dan dat. Wat Proximus nu doet is 5G light en naar mijn mening is het eerder 4G.
Maar we werken wel degelijk aan onze 5G-roadmap, met het testspectrum. Wat we in Leuven doen is begrijpen wat 5G ons, de maatschappij, B2B- en B2C-klanten kan bijbrengen. Parallel bouwen we sites, vervangen we apparatuur op een tempo dat comfortabel is voor ons en onze klanten. De race is anders dan met 4G, waarin we na de overname van Base ook sterk geïnvesteerd hebben en vandaag het snelste 4G-netwerk hebben.
Stel dat er begin 2022 een veiling komt en jullie mogen commercieel uitrollen, is Telenet dan klaar?
berger: We willen niet in de kerk staan roepen wat we doen…
Maar u mag gerust biechten bij Data News.
berger: We hebben een vendor voor het core netwerk voor 5G standalone waar we nu volop mee bezig zijn, samen met Ericsson, Nokia en Google (Anthos). We gaan een cloud-gevirtualiseerde standalone core op 5G hebben waarmee we een van de eersten in de wereld zijn.
Het valt op dat de grote cloudspelers plots zeer actief zijn in 5G.
berger: Het is ook deels hun business. Niet het spectrumdeel, maar wel het hosten van de core netwerken waar ze hun bestaande capaciteiten kunnen gebruiken. Dat helpt ons ook, want je wil een partner die zoiets met de nodige expertise kan schalen en beheren, terwijl het wel op een voor ons veilige locatie zit. Wij hosten het, zij beheren het.
Is die expertise rond cloud iets wat sectorspelers over het hoofd zagen, of zijn de grote cloudspelers gewoon te goed om te weigeren?
berger: Je moet expertise hebben. Je wil betere kwaliteit aan een lagere prijs kunnen bieden en hier ga je een beetje van die expertise outsourcen, omdat het je veel meer zou kosten als je die expertise zelf gaat opbouwen en nadien moet schalen. En de kwaliteit zou niet beter zijn dan wat Google of AWS doet.
Dat wil niet zeggen dat je software ‘ergens in de cloud’ zet, biddend dat er niets foutloopt. Onze telco cloud wordt hier gehost en beheerd door die grote spelers, maar dat komt met hun kennis, tools, investeringen, connectiviteit maar ook redundantie en resilience. Dat vanaf nul opbouwen zou een stuk complexer zijn voor ons. We hebben vanuit onze achtergrond wel expertise, maar naar de toekomst toe is dit de beste manier om te werken.
We zijn daar ook aan het pionieren. Het kleine Telenet krijgt bijzonder veel toegang binnen Google Cloud, rond tools, hoe snel je een omgeving kan opzetten of weer weghalen, ondersteuning, rond latencyproblemen ontdekken, dingen die vandaag veel moeilijker zijn voor ons, zeker in de low latency – fast moving omgevingen die we met 5G gaan hebben. Voor de B2B-markt gaat er infrastructuur zijn die je snel online moet krijgen, misschien maar tijdelijk, dat zijn dingen die we binnenkort gaan kunnen doen en daar kijken we enorm naar uit. We zeggen dat niet vaak luidop, maar vanuit België zijn we pioniers op dat vlak.
3G zal sneller verdwijnen dan 2G
Bekijkt Telenet het uitfaseren van 2G? In sommige landen wil men dat spectrum stilaan recycleren.
berger: 3G zal sneller verdwijnen dan 2G.
Excuseer?
berger: Vandaag heb je nog steeds ‘2G-only’ toestellen. Haal 2G weg en die werken niet meer. 3G- en 4G-toestellen zijn backwards compatible en vandaag heb je geen ‘3G-only’ telefoons meer. Dus dat spectrum kan je stilaan anders inzetten voor meer capaciteit op 4G of 5G, terwijl je 2G voor gewone gesprekken kan houden.
Natuurlijk zou het zeer fijn zijn als iedereen morgen een 4G-toestel heeft, dat zou mijn leven een stuk eenvoudiger maken. Maar je moet die andere klanten ook blijven bedienen uiteraard.
Wat maakt 5G meer dan gewoon een grotere datapijp?
berger: Je kan naast je basis-infrastructuur modulair bouwen, waarbij sommige onderdelen groter dan anderen zullen zijn en sommige delen dingen zullen doen die andere delen niet doen. Stel, je runt een bedrijf met een fabriek waar goede connectiviteit tussen je robots cruciaal is. 5G kan een klein netwerk binnen je bedrijf zijn dat je lokaal beheert, waarbij je het spectrum optimaal inzet. Ga je buiten je bedrijf, dan val je terug op het netwerk van je operator dat eerder basisconnectiviteit en latency biedt, maar die specifieke connecties voor de robots niet hoeft te voorzien. Dat zijn de verschillende lagen en smaken van 5G.
Het gaat van brede frequenties die grote gebieden dekken, tot zeer hoge frequenties voor zeer hoge datacapaciteit en lage latency zeer dicht bij de locatie waar je die verbinding nodig hebt. Van servers die je diep in je datacenter zet, tot cruciale diensten die je op de edge laat draaien. Die combinaties maken afhankelijk van de use case wat 5G is, en soms zal dat een op maat gemaakte oplossing zijn, soms een meer generieke toepassing.
Was het lastig om een netwerkpartner te kiezen, nu Europa de keuze beperkt tot Ericsson en Nokia?
berger: Een keuze tussen twee is nog altijd beter dan geen keuze. Ik wil benadrukken dat we jarenlang goed hebben samengewerkt met ZTE. Ik wil niets afdoen aan hun werk want ze verdienen daar lof voor. Ze hebben ons uitstekend ondersteund en de Belgische mobiele netwerken staan er dankzij Chinese bedrijven als Huawei en ZTE.
Door de regelgeving hebben we voor Ericsson gekozen. Dat Nokia werd gekozen bij Proximus en Orange maakte het lastig om ook voor Nokia te kiezen. Het lijkt me geen goede zaak om één speler voor heel België te hebben. Dat is op zich al een risico, want wat als dat bedrijf wordt overgenomen? Wat als er technische problemen zijn? Je kan daar heel extreem in gaan, maar als er dingen voorvallen heb je een zekere redundantie en veerkracht nodig en een dual vendor aanpak op nationaal niveau is dan verstandiger dan een single vendor aanpak.
Geldt dat niet op netwerkniveau? In Frankrijk kiest Orange voor zowel Nokia als Ericsson.
berger: Op grote netwerken zeker wel. Frankrijk is een groot land, voor ons land spreek je van drieduizend sites, dat is heel klein ten opzichte van hen. Dat splitsen over twee spelers is ook meer complexiteit in je netwerk dus het is voor ons logischer om één speler te kiezen. We werken ook al jaren goed samen met Ericsson, zij hebben ook een goed product, dus we zijn ook heel tevreden met de gemaakte afspraken.
Zal dat model blijven? 5G geeft ook ruimte aan nieuwe spelers voor sommige onderdelen.
berger: Met Open RAN zal je ook nieuwe spelers zien opduiken. Het is een beetje als met virtualisatie. Je bent niet langer afhankelijk van één hardwareleverancier en moet je iets upgraden of aanpassen dan kan je beroep doen op algemene hardware terwijl de software in een virtuele omgeving draait.
Dat gaan we ook met Open RAN zien. Vandaag is de radio en de technologie daaronder met elkaar verbonden. O-RAN laat toe om dat vlotter te combineren waarbij de software wordt bediend door pakweg een Amerikaanse speler, Mavenir doet dat bijvoorbeeld, en dan zet je antennes van eender welke speler. Dat laat toe meerdere spelers te combineren.
Natuurlijk zijn de huidige spelers, Nokia, Ericsson, ZTE of Huawei geen grote fan van Open RAN, ook al zeggen ze van wel. We zijn nog niet helemaal in die omgeving, maar het komt er wel aan.
En bij Proximus?
Telenet ziet FTTH nog niet als bedreiging voor coax, maar de uitrol van glasvezel komt bij Proximus wel op gang. Intussen is de uitrol bezig in achttien steden (Aalst, Antwerpen, Bergen, Brugge, Brussel, Charleroi, Gent, Hasselt, Knokke-Heist, Kortrijk, Leuven, Luik, Mechelen, Namen, Oostende, Roeselare, Sint-Niklaas en Vilvoorde).
Die uitrol van glasvezel moet de komende jaren ook sneller lopen door een samenwerking met EQT in Vlaanderen (onder de joint-venture Fiberklaar). Daardoor staan ook Geel, Wetteren en Turnhout al op de planning. In Wallonië heeft Proximus een samenwerking met Eurofiber, waar het recent groen licht kreeg voor een gelijkaardige organisatie onder de naam Unifiber.
Hoe ver staan ze en hoe snel gaat het?
Het doel is om jaarlijks 600.000 woningen en bedrijven aan te sluiten tot 4,2 miljoen tegen 2028. Aan dat tempo zit het bedrijf nog niet. Eind maart stond de teller op 533.000 aansluitingen. Eind juni liep dat op tot 621.000 aansluitingen, momenteel tien procent van alle woningen en bedrijven. Al ligt het werkelijke aantal nog iets hoger, verschillende bedrijventerreinen en nieuwe verkavelingen worden al enkele jaren standaard op glasvezel aangesloten, die zitten niet in de cijfers van de grootschalige FTTH-uitrol.
Voor nieuwe aansluitingen zijn er tot slot ook twee varianten. GPON (Gigabit Passive Optical Network) is wat Proximus momenteel op grote schaal nationaal uitrolt. De andere is P2P (Point-to-Point), voor bedrijven die expliciet vragen om glasvezel te leggen. Vandaag hebben ongeveer tienduizend bedrijven zo’n aansluiting.
Overal waar GPON ligt kan Proximus vandaag tot 1 Gbps gaan, maar het bedrijf zegt dat ook 10 Gbps en op termijn 25 Gbps technisch geen probleem is.
Wat kost het?
Volgens Proximus hebben momenteel (eind juni) zo’n 90.000 klanten een fiberproduct. Bij bedrijven zou zeventig procent van de klanten met glasvezeltoegang vandaag glasvezel gebruiken. Maar wie over zo’n aansluiting beschikt betaalt wel iets meer om 1 Gbps te halen. Momenteel kan dat als consument enkel in een pack gebundeld met mobiele telefonie en tv voor 142,99 euro per maand. Of voor 109,99 euro per maand voor 500 Mbps. Wie enkel internet afneemt kan tot 350 Mbps (Internet Maxi Fiber) gaan voor 55,99 euro per maand. Voor kmo-abonnementen is 1Gbps (150 Mbps upload) een optie van 15 euro per maand bovenop je gewone abonnement, die prijzen liggen in dezelfde grootorde.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier