Hij droomde van de verbinding van de mensheid. Alle mensen in contact met elkaar. Ideeën uitwisselen, elkaar stimulerend. Hij had hiertoe een instrument ontwikkeld. Het noemde het zelf de logofoor. De woordendrager. Of nog juister: de gedachtendrager.

Het was allemaal begonnen met die ene doorbraak die hij had gerealiseerd bij het maken van zijn fonograaf. Het was zijn vriend, Theo, een imker in zijn vrije tijd, die toevallig op bezoek was geweest, die hem op het idee gebracht had om een rol bijenwas te gebruiken om de trillingen van het geluid mee vast te leggen. Het feit dat zijn vriend toevallig op bezoek was gekomen, had hem aan het denken gezet. Wat zou er gebeurd zijn als zijn vriend gewoon thuis was gebleven? Zou hij dan geen oplossingen gevonden hebben? Hij kwam tot het besluit, dat als je mensen met verschillende achtergrond samenbracht, je veel sneller tot nieuwe oplossingen en ideeën kwam dan wanneer je alleen nadacht. Maar ja, je moest al geluk hebben dat je twee gelijkgestemde zielen vond in je eigen straat, laat staan je eigen dorp. Theo woonde 25 dagreizen hier vandaan.

En zo kwam hij, na vele omwegen en toevalligheden op zijn logofoor. Aanvankelijk heette het geen logofoor, maar een spreekbuis.

Zijn schoonbroer baatte een hotel uit. Om in dat hotel de bediendes te roepen, werden bellen gebruikt, die via koorden aan het rinkelen werden gebracht. Op bevel van de bel schoot een bediende in actie en deed dan het nodige, bijvoorbeeld koffie halen. Om de communicatie te verbeteren vond hij de spreekbuis uit. Een tinnen buis waarin de gast zijn bevel schreeuwde dat de bediende in de kelder kon horen.

Maar wat als de spreekbuis nu eens verder zou gaan dan de kelder? Een spreekbuis die tot bij de buren liep, of nog verder, tot bij de overburen, of tot aan de andere kant van het dorp, of tot aan het volgende dorp? Dan zou je kunnen overleggen met iemand op 5 kilometer afstand zonder er naartoe te moeten gaan…Het leek een waanzinnige gedachte. Nog erger werd het toen hij bedacht dat het niet zomaar één buis zou zijn tussen twee punten. Het zou een netwerk van buizen zijn, in elk huis één. En iedereen zou erdoor kunnen praten en iedereen zou elkaar kunnen horen.

En zo kwam het, dat hij op een mooie lentedag in het veld op zijn buik lag tussen de koeien. Zijn mond tegen een tinnen buis gedrukt. Enkele honderden meters verder zijn trouwe assistent, met zijn oor tegen het andere einde van de buis, luisterend naar een geluid dat er zeer zwak door kwam.

Na de boodschap liep hij in alle haast naar zijn assistent.

“Heb je me gehoord?” vroeg hij uitgeput. De assistent durfde geen neen te zeggen. Hij had gemurmel gehoord. Maar misschien was het gewoon de wind.

“Zie je wel, het werkt”, zei hij uitgelaten, “ik kan gedachten overbrengen.”

De assistent vond hem een fantast. Een lieve idioot die dacht dat hij mensen over grote afstanden met elkaar kon laten communiceren.

“Het was nogal stilletjes”, gewaagde de assistent te zeggen.

“Dat komt doordat de buis wat bergop ligt,” zei hij. “De woorden verliezen aan kracht als ze bergop moeten stromen. Misschien helpt het als ik op een stoel ga staan met de buis in mijn hand. Dan krijgen de woorden een grotere vaart bij de start.”

De assistent knikte gedwee. “Ik haal u een stoel.”

De logofoor werd die lente geen succes. Maar vele lentes later tikte zijn achterkleinkind http:// in, ook gericht naar zijn assistent. En dat was alleen maar mogelijk doordat al die lentes er assistenten waren die hun fantast aangemoedigd hadden om door te gaan.

(geïnspireerd op Alessandro Baricco)

Jens Pas is adviseur innovatie & motivatie en verhalenverteller.

Omdat mensen meer dan ooit belangrijk zijn.

JENS PAS