Op 10 jaar tijd aan de andere kant van de wereld een ict-campus uit de grond stampen die zowel ter plaatse als in België hoge ogen gooit. Het verhaal van de Belgium Campus in Pretoria, Zuid-Afrika.

Een doorsnee novemberochtend op de Magaliesberg in Pretoria. De helblauwe lucht telt slechts enkele schapenwolkjes en het loopt al tegen de 30 graden aan. “Dit is precies waarom ik twaalf jaar geleden naar hier wilde komen”, zucht Jan Rombouts tevreden. “Dat en de prachtige natuur hier”, vult zijn schoonzoon Enrico Jacobs aan. Rombouts en Jacobs zijn de drijvende krachten achter de Belgium Campus, de derde passie op hun lijstje. ‘Eens die gogga jou gebijt het’, heet dat op z’n Afrikaans (letterlijk vertaald: eenmaal de microbe je gebeten heeft).

We schrijven 1997. Jan Rombouts werkt zich te pletter in de ict-sector, reist de wereld rond en ziet zijn vrouw en 7 kinderen nauwelijks. “Er waren weken waarin ik letterlijk meer uren in de lucht hing dan op de grond stond”, grinnikt hij. “Tot een van mijn dochtertjes zich op een vaderdag liet ontvallen: ‘Mama, hebben wij een papa?’ Dat klinkt misschien wel grappig, maar eigenlijk is dat pijnlijk. Waarop mijn vrouw mij zei: als jij hier niet mee stopt, dan stop ik ermee.” Tijd voor een nieuw leven dus. Het toeval bracht het koppel in Pretoria, Zuid-Afrika. “Met de centen die we hadden, zouden we het de rest van ons leven ginder wel kunnen uitzingen. Ik was 40 en van plan om niets meer te doen. Dit was mijn pensioen…dat mij na drie maanden de strot uitkwam.”

De vraag van de universiteit van Tilburg om een externe audit te doen van de kwaliteit van de it-opleiding aan de technische hogeschool Technikon Northern Gauteng kwam dus als geroepen. Rombouts maakte een kritisch rapport met een reeks aanbevelingen en werd prompt gepolst om die zelf in de praktijk te helpen brengen. Dat was de aanleiding om de hulp van zijn schoonzoon Enrico in te roepen, die in België b2b ict-opleidingen gaf. Na gesprekken met mensen van de Belgische ambassade zag in 1999 uiteindelijk de Belgium Campus het levenslicht: een privé-hogeschool met een focus op ict.

Bedrijven

De Belgium Campus biedt vandaag twee grote opleidingstrajecten: een bachelor informatica en een ‘diploma’ informatica (een Zuid-Afrikaanse hogere opleiding die een trapje lager staat dan bachelor). “Toen de eerste studenten hier afstudeerden, wilden we er toch voor zorgen dat die mensen op de arbeidsmarkt terechtkonden”, vertelt Rombouts. “Want niemand kende hier uiteraard de Belgium Campus. Daarom hebben we onze relaties in België aangesproken. Zo konden we die studenten een betaalde stageplaats (en een visum) van één jaar in België bieden.” Bedrijven waar Belgium Campus mee samenwerkt(e), zijn onder meer Barco, BBTK, Concentra en Cipal. In België worden de studenten trouwens opgevangen door de broer van Jan, Theo, die ook een permanent aanspreekpunt is voor de bedrijven .

Die samenwerking met en focus op de bedrijfswereld is vandaag dé troef geworden van de Belgium Campus. De bedoeling is dat de studenten na hun stage terugkeren naar Zuid-Afrika. “We mogen niet bijdragen aan de enorme braindrain hier. Maar dan moeten we ook tegemoet kunnen komen aan de Belgische bedrijven, die toch investeren in onze studenten.” Daarom zag Employ IT het levenlicht, een bedrijfje op de Campus dat de studenten na hun opleiding onderdak en infrastructuur geeft. Via Employ IT kunnen de Belgische bedrijven, zonder de oprichting van een Zuid-Afrikaanse firma, blijven gebruik maken van de mensen die ze een jaar lang hebben helpen opleiden.

De contacten met de bedrijfswereld evolueerden zelfs zo dat bedrijven nu zelf beurzen op de Belgium Campus aanbieden voor de opleiding van studenten, met de garantie op een stagiair en nadien eventueel een werkkracht in Zuid-Afrika. “Het is een driedubbele ‘win’. De student krijgt immers een kans die hij nooit gehad zou hebben, de aantrekkingskracht van de Campus vergroot en de bedrijven creëren hun eigen ‘offshoringsysteem’. De studenten kennen immers het reilen en zeilen van het bedrijf, weten wie ze intern moeten aanspreken, ze blijven in dezelfde tijdzone en alle infrastructuur krijgen ze hier op de campus via Employ IT. En naar Belgische normen is het goedkoop, terwijl de mensen naar Zuid-Afrikaanse normen goed betaald worden (het beginloon is zo’n 10.000 Rand, een kleine 1000 euro, nvdr). Dat is dan ook bijna de enige kost.”

Zo heeft onder meer provinciale it-dienstverlener Cipal al zo’n 20 mensen op de Belgium Campus zitten. Cipal werkt in Zuid-Afrika immers onder meer samen met SITA, ‘het Zuid-Afrikaanse Fedict’, op zowel gemeentelijke als provinciale projecten. Arthur Philips, directeur-generaal van Cipal, zegt tevreden te zijn over de samenwerking met de Belgium Campus. “De kwaliteit van de mensen is best goed. Bovendien luistert de Campus goed naar de bedrijven en wordt het leerprogramma daaraan aangepast.” Volgens Philips is het de perfecte opstap om op termijn ter plaatse een eigen vestiging op te richten.

Scouting

Vandaag heeft de Belgium Campus ruim 300 studenten, volgend academiejaar zo’n 400. Maar gezien de grote vraag dweilt de school permanent het hele land af, scoutend naar geschikte studenten. “Wij kijken naar het potentieel”, zegt Enrico Jacobs. “Wie is er geïnteresseerd in it? Wie zoekt een carrière in it? Wij gaan die mensen dan testen. Is dat iemand die de opleiding en de carrière aankan? Heeft die er de juiste motivatie voor? Maar belangrijker nog: kan die logisch, systeemoplossend denken? En dan kijken we of die de opleiding zelf kan financieren. Indien niet, proberen we er eventueel een beurs voor te vinden.” Maar het niveau van het middelbaar onderwijs is jammer genoeg bedroevend laag in Zuid-Afrika, onder meer door een gebrek aan goede leerkrachten. “Wij moeten die achterstand opvangen. We geven daarom in de eerste maanden heel wat additionele opleidingen, zoals grammatica, woordenschat, … Als we een bepaald niveau willen creëren, moeten ze toch een bepaalde basis hebben. Maar het niveau van onze studenten is, mede dankzij onze scouting, goed. In het eerste jaar hebben we 15 procent van de studenten die het niet halen. Terwijl dat cijfer over het hele hoger onderwijs 50 procent is.”

Geen loze woorden, want in 2007 is de Belgium Campus ook officieel gebenchmarkt volgens de criteria van de NVAO (Nederlands-Vlaamse Accreditatieorganisatie), die de kwaliteit van het Nederlandse en Vlaamse onderwijs tracht te waarborgen. “Op twee van de zeven domeinen hebben we toen als hogeschool de stempel ‘excellent’ gekregen”, zegt Jacobs. “Dat wil zeggen dat je de oorspronkelijke benchmark overtreft en zo een nieuwe benchmark vormt voor andere scholen.” De conclusie van dat rapport luidde trouwens dat de bacheloropleiding van de Belgium Campus gelijkwaardig is aan het niveau van een professionele bachelor in onze contreien.

Ontwikkelingsprojecten

Naast de ‘core business’, de ict-opleiding, is de Belgium Campus erg actief in lokale ontwikkelingsprojecten. In die mate dat de instelling (een vzw) door de overheid ook erkend is als ‘Public Beneficiary Organisation’. Zo doneert de hogeschool jaarlijks honderden pc’s aan scholen in de omgeving. Dat doet ze in samenwerking met de vzw Close The Gap. Die neemt ‘oude’ pc’s van bedrijven over, schoont die op en verscheept die vervolgens naar ontwikkelingsprojecten over de hele wereld. Zo ook naar de Belgium Campus. Pc’s die zo op de Campus vervangen worden, worden nadien gedoneerd aan de scholen in de omgeving. Daarenboven schakelt de Campus de eigen mensen in om die pc’s te installeren, te onderhouden en de docenten op te leiden. “In een nieuw project voor de komende drie engageert de Belgium Campus zich om 60 scholen te voorzien van computerklassen”, vertelt Jacobs. “Zo kunnen die scholen het vak IT of CAT (‘computer applied technology’) aanbieden. Dat vak is dan weer een vereiste voor studenten om later toegang te kunnen krijgen tot universiteiten.” Ook loopt er een uitwisselingsproject met de Katholieke Hogeschool Limburg (KHLIM), dat veel breder gaat dan informatica. Zo kunnen onder meer studenten Orthopedagogie gaan meehelpen in Huis Talje in Bela-Bela, een tehuis voor kinderen die mishandeld zijn en daardoor mentaal en/of fysiek gehandicapt zijn geworden. Ook daar heeft de Campus trouwens voor de nodige ict-infrastructuur gezorgd.

Kippenvel

10 jaar na de oprichting van de Belgium Campus blijft het initiatief groeien. Het stukje berg waarop de hogeschool huist, raakt stilaan volgebouwd. Momenteel wordt er bijvoorbeeld flink gewerkt aan de installatie van een schotel-antenne van 6×6 meter. “Die kunnen we enerzijds gebruiken voor de opleiding, in studentenprojecten, en anderzijds als back-up voor onze communicatielijnen.” Ook worden de gebouwen voor de activiteiten van Employ IT (Cipal, Acerta, …) en voor de recente bankentender (zie pagina 4) almaar prominenter. Dat houdt Jacobs en Rombouts niet tegen om nieuwe plannen te koesteren. Zo hopen ze een op relatief korte termijn, samen met de KHLIM en de Associatie KU Leuven maar ook met de Zuid-Afrikaanse universiteit van Venda, een toegepaste onderzoeksmaster te creëren. “Met de nadruk op toegepast”, zegt Jacobs. “Er zijn vaak problemen binnen een bedrijf die niet geschikt zijn voor het niveau van een bachelor, maar evenmin voor wetenschappelijke, academische masters. Daarom willen wij een toegepaste onderzoeksmaster op poten zetten die daarop mikt.”

Tot waar wil de Campus dan groeien? “De grens is simpelweg dat de groei de kwaliteit niet mag beïnvloeden”, klinkt het. “We stellen ook zelf de vraag niet aan bedrijven, die komen hier vanzelf binnengewandeld.” Toch heerst er bij de twee oprichters de stille wens dat ze, via subsidies en vooral beurzen van bedrijven, op termijn alle opleidingstrajecten gratis zullen kunnen aanbieden. Want als puntje bij paaltje komt, gaat het hen over de toekomst van de studenten. “Je verandert hier levens”, zegt Rombouts. “Het mooiste voor ons is om te zien dat jongens en meisjes die hier zonder enig perspectief werden binnengehaald, nu een mooie job in de it-sector hebben. Zij kunnen voortaan goed leven. Sommigen springen hier na hun studies nog eens binnen, om ons te bedanken voor de kansen die we ze hebben gegeven. Daarvoor doe je het.” Rombouts wijst naar zijn arm. Het is 30 graden en hij heeft kippenvel.

Stefan Grommen