In deel 1 van vorige week werd uitgelegd waarom een wiki heel erg nuttig kan zijn binnen bedrijven en wat u van zo’n stuk software mag verwachten. We belichtten ook een gesloten commerciële wiki, namelijk d-works van GFI. De overgrote meerderheid van beschikbare wiki’s zijn echter opensourcevarianten. Die komen hier aan bod.

Voor de opensourceproducten kozen we wiki’s die ook in het Nederlands, Frans en Duits beschikbaar zijn, die met een database werken, een paginageschiedenis met versiecontrole onderhouden en WYSYWIG-editeren ondersteunen. Ze moeten bovendien zelf installeerbaar zijn, dus geen gehoste diensten of appliances. De wikisoftware moet bovendien in de laatste paar maanden nog bijgewerkt zijn en regelmatig bijgewerkt worden.

Daardoor hielden we er nog vijf over: Mindtouch Deki, JSPWiki, MediaWiki, TikiWiki en WackoWiki. Tenzij anders vermeld, vereisen al deze wiki’s Apache2, MySQL5 en PHP5 als basis. Deze basis kunt u draaien onder Linux en elke andere Unix-achtige, onder Windows 2000 of hoger of onder Mac OS X.

Mindtouch Deki

De Amerikaanse firma Mindtouch biedt Deki volledig gratis en als open broncode aan het grote publiek aan. De basisversie heet Deki Standard, maar er is ook nog een Deki Enterprise. Beide versies kunt u ook aanschaffen met bijbehorend onderhoudscontract, als u dat wenst. De licenties starten vanaf 50 gebruikers, werken degressief en er is een onbeperkte licentie beschikbaar. Deki Enterprise omvat alles van de Standard-editie, maar biedt bedrijfsmashups en extra adapters. Zo zijn er adapters met databaseconnectiviteit, met cms-, crm- en erp-connectiviteit, voor aansluiting op sociale samenwerkingssystemen zoals forums, blogs, profielen, en zo meer. Er is bovendien een behoorlijk uitgebreide rapportagemodule. Ook krijgt u dashboards. Er is voorts nog Deki Platform voor hosters die meerdere klanten tegelijk willen ondersteunen. Indien u als klant Deki niet zelf wil draaien maar gebruik wil maken van een gehoste oplossing, is er Deki On Demand. Bij deze dienst maakt u gebruik van de hostingdiensten van Mindtouch. U zou natuurlijk ook gebruik kunnen maken van een lokale hoster die Deki Platform heeft draaien. Deki Standard biedt een WYSIWIG-interface met gebruiksvriendelijke editor om wiki-pagina’s aan te maken, te bewerken en te delen. Daarbij kunt u ook bestanden- en multimediabijlagen gebruiken. Versiebeheer en verschillende gebruikers met eigen permissies behoren eveneens tot de mogelijkheden. Deki kent daarnaast zoekfuncties over alle wiki-pagina’s en hun bijlagen heen. Een leuke bijzonderheid is dat er standaardondersteuning aanwezig is voor RSS/Atom-feeds. U kunt bewakingslijsten opmaken om projecten op te volgen, of de bijdragen van een bepaald persoon.

Beoordeling

Deki is een heel gebruiksvriendelijke wiki met ondersteuning voor allerlei authenticatiesystemen. Ze is bovendien uitbreidbaar naar een enterprise-editie met behoorlijk geavanceerde functionaliteit. Het enige wat we echt misten, is een opvolgingssysteem of tenminste statistieken voor gewenste (nog niet bestaande verwijzingen vanaf andere pagina’s) en verweesde pagina’s. Ondersteuning voor kalenders, blogs, forums en dergelijke moet u regelen via plugins. Mindtouch biedt gemakkelijk te installeren installatiepakketten voor Windows en Ubuntu/Debian/RedHat/SuSE Linux. Er is bovendien ook een VMWare appliance beschikbaar: dan hebt u helemaal geen installatiewerk!

JSPWiki

De Apache Software Foundation is een stichting die heel wat meer gratis en open source software sponsort dan alleen de wereldberoemde Apache webserver waaraan de organisatie ook haar naam dankt. Ook JSPWiki is hun geesteskind en het steunt volledig op Java. Het goede nieuws is, dat JSPWiki geen root-toegang vereist voor de installatie. Wel moet er natuurlijk een nieuwe database aangemaakt worden. Met behulp van plugins kunt u JSPWiki laten werken met eender welke databaseserver. JSPWiki ondersteunt geen markering van kleine wijzigingen, geen zusterwiki’s, geen kalender en geen beeldbewerking. Veel andere functies zijn wel mogelijk via plugins, maar niet standaard aanwezig. Zoals WYSWIG-editing, bijvoorbeeld. Die plugins zijn echter ook allemaal gratis. Het voordeel van werken met plugins is, dat JSPWiki erg modulair opgebouwd is. Een basiswiki kan zo erg snel gepubliceerd raken, en alles wat geen basisnoodzakelijkheid is voegen we dan later toe via plugins. Er kunnen ook aparte ploegen werken aan plugins. Bij andere wiki’s moet meestal alles tegelijk voorzien en gecoördineerd worden.

De beveiliging is gebaseerd op het krachtige JAAS (Java Authentication and Autorization Service). De grafische interface werkt met sjablonen. Daardoor kan het hele uiterlijk in een mum van tijd aangepast worden. Met behulp van CSS kunt u skins aanmaken. JSPWiki schijnt net als veel andere wiki’s door te groeien naar een meer volwaardig CMS, vermits er meer ondersteuning komt voor internationalisatie (momenteel slechts acht talen, waaronder gelukkig wel Nederlands, Frans, Duits en Engels) en voor work-flows.

Beoordeling

Als uw bedrijf in Java ontwikkelt, is een Java-gebaseerde wiki een interessante keuze. JSPWiki wordt gesteund door de mensen achter Apache en schijnt uit te groeien tot een compleet CMS. Zeker uw aandacht waard!

MediaWiki

MediaWiki is wellicht de meest bekende wiki van allemaal. Het is namelijk de software die gebruikt wordt door en voor Wikipedia, waarschijnlijk de populairste wiki op deze planeet. Het spreekt vanzelf dat MediaWiki bij uitstek geschikt is voor wiki’s met extreem hoog verkeer. Wikipedia klokt af op meer dan 2500 aanvragen per seconde. Het is ook bruikbaar voor kleine sites, maar de configuratie is nogal ingewikkeld. Dat komt omdat MediaWiki specifiek voor Wikipedia ontwikkeld wordt en dus allerlei opties en configuratieonderdelen aan boord heeft die specifiek voor Wikipedia bedoeld zijn. Als u MediaWiki gratis gehost wil hebben, kan dat bijWikia.

Op de site van MediaWiki is men erg eerlijk over wat deze wiki niet zo goed doet. Zo is er geen beperking van toegang tot sommige onderdelen van de wiki, is er niet gekeken naar schijfruimte- of geheugengebruik ten voordele van bandbreedtebesparing en werksnelheid, en is er geen echte koppeling met bestaande forum- of blog-software. Niettemin kan dat uiteraard wel als iemand het schrijft. Dat is het voordeel van open source: wat vandaag niet kan, kan morgen wellicht wel. Met vrij toegankelijke broncode kan iedereen die zich geroepen voelt, bijdragen leveren.

Als u MediaWiki in uw eigen bedrijf wenst te gebruiken, dan zult u zelf manueel verwijzingen moeten inbouwen in alle webpagina’s waarin u termen wilt laten verklaren door de wiki. Bij een wiki met koppeling kan dat makkelijker of zelf automatisch.

Om nieuwe inhoud aan te maken, kunt u rubriceren en werken met een beheerder. Er zijn in totaal zes gebruikersrollen, waarvan de laagste de anonieme gebruiker is. Maar moderatoren zijn niet echt mogelijk. Dat hangt weer samen met het principe van ‘open content’ (open inhoud), waarbij iedereen vrijelijk mag en kan bijdragen waarop ook Wikipedia gebaseerd is. Er is helaas geen WYSIWIG-editor, maar de opmaakcodes die MediaWiki gebruikt zijn gelukkig niet moeilijk aan te leren en gemakkelijk te onthouden.

Beoordeling

MediaWiki ondersteunt geen vertraagde indexering of toegangscontrole om spammers tegen te werken. Koppeling met blogs is niet voorzien en een WYSWIG-editor is er ook al niet. Maar de eigen opmaakcodes van MediaWiki zijn niet moeilijk te onthouden of onder de knie te krijgen. Functioneel komt u eigenlijk niks tekort. Als het echter vooral spotgemakkelijk moet zijn, kijkt u best elders.

Tikiwiki CMS-Groupware

Tikiwiki is de enige uit deze groep die al uitgegroeid is tot meer. Verschillende andere wiki’s die we hier bekijken vertonen een neiging om uit te groeien tot een CMS, al dan niet gecombineerd met een forum of een blog. Tikiwiki heeft die stap al een tijdje geleden gezet. Het is geen wiki meer, maar een wiki gecombineerd met een cms en groupware-voorziening. Tiki staat trouwens voor ‘Tightly Integrated Knowledge Infrastructure’ (nauw geïntegreerde kennisinfrastructuur). Als basis dient PHP, ADOdb-databaseabstractie en de themamotor Smarty. Naast ADOdb ondersteunt Tiki rechtstreeks een aantal bekende databaseservers, zoals MySQL, PostgreSQL, Oracle en SQLite. Het is vertaald in meer dan 30 talen, waaronder Nederlands, Frans, Duits en Engels.

De functionaliteit is omvangrijk. Het bevat zowat alles wat we verwachten van een dynamische informatiewebsite: artikels, nieuwsberichten, discussies, nieuwsbrieven, blogs, galerijen met plaatjes en bestanden, formulieren en helpdeskondersteuning, directory’s, enquêtes en onderzoeken, quizzen, FAQ’s, reclamebeheer, kalender, geografische kaarten, ondersteuning voor mobieltjes en RSS-feeds, categorisatie, workflows, gebruikersbeheer met groepen en permissies, een ingebouwde zoekmotor, ondersteuning voor externe authenticatie en nog veel meer.

In verband met het weren van spammers is het wel vreemd dat Tikiwiki geen zwarte lijst kan bijhouden, geen vertraagde indexering ondersteunt en ook geen ‘nofollow’-ondersteuning biedt. Dat laatste zorgt ervoor dat zoekmachinerobots zoals die van Google geen gespamde links gaan volgen.

Er zitten alle mogelijke statistieken in, maar eigenaardig genoeg geen analyse van het sitegebruik zelf.

Beoordeling

Dit is een van de meest omvangrijke oplossingen, maar ze heeft wel al zowat alles aan boord. Als u momenteel niets heeft en van nul af een dynamische informatiewebsite voor intern gebruik moet bouwen, werpt u best eens een blik op Tikiwiki. Veel goedkoper dan gratis kan immers niet en functioneel hebben we niets gevonden dat meer kan.

WackoWiki

Deze wiki schijnt vooral Russische ontwikkelaars te hebben en de enige beschikbare commerciële ondersteuning is ook van een Russische firma. WackoWiki is een afsplitsing van WakkaWiki, waarvan de ontwikkeling in 2003 gestaakt werd. De bedoeling van WackoWiki is een ‘klein maar fijn’-aanpak met een kleine codebasis, ontworpen voor snelheid en uitbreidbaarheid. Standaard ondersteunt de wiki meerdere sites vanaf dezelfde installatie: dat is handig als u meerdere domeinen wil voorzien van wiki’s en die allemaal op dezelfde server wil draaien. Er is een geïntegreerd gebruikersbeheer, maar geen koppeling naar directorysystemen toe. U kunt wel beveiligingen met toegangscontrolelijsten die per pagina werken. Er is een WYSIWYG-editor, maar daar is duidelijk nog wat werk aan. Er is versiebeheer en een ingebouwde paginacommentaarfunctionaliteit. Handig is ook de automatische inhoudstabelgeneratie. WackoWiki ondersteunt alleen MySQL als databaseserver, maar u kunt daarvan afwijken via de database-abstractie die PDO (PHP Data Objects) biedt. Root-toegang is niet vereist voor installatie. U kunt uw eigen wiki-uiterlijk bepalen met behulp van skinpakketten of thema’s. Drie daarvan zitten standaard al in de installatie. WackoWiki kan u op de hoogte houden van gewenste en verweesde pagina’s, maar niet van recente bezoekers: dat laatste is een nogal eigenaardige tekortkoming, aangezien alle andere wiki’s dat wel kunnen. Via plugins kunt u een kalender en plaatjesgalerijen ondersteunen, maar uitbreiding van de wiki met forums of blogs is niet mogelijk.

Beoordeling

WackoWiki is zowat de kleinste wiki die we bekeken. Er zijn een paar verrassende tekortkomingen, maar er is ook verrassend veel functionaliteit. Als u het klein, compact en simpel wil houden is WackoWiki iets waar u naar moet kijken.

Algemene conclusie

Als u met een Lotus Notes/Domino omgeving werkt, raden we u GFI d-works aan. Het integreert daar perfect mee en is er dus uitstekend voor geschikt. Moet u nog van nul beginnen, dan vindt u alles wat u wenst in Tikiwiki. Gaat het u puur om een wiki, dan vindt u de meest uitgebreide functionaliteit in Mediawiki. Als die echter veel te complex is voor wat u nodig hebt, geeft Mindtouch Deki u een erg gebruiksvriendelijke installatie en een gebruiksvriendelijk wikisysteem met veel mogelijkheden.

Johan Zwiekhorst