Het gebeurt niet vaak dat de Internationale Telecommunicatie Unie (ITU) de dood van een science-fiction schrijver herdenkt, maar Sir Arthur C. Clarke is dan ook niet zo maar een SF-schrijver.

Clarke was de persoon die kort na de tweede Wereldoorlog – waarin hij werkte als radarinstructeur – in Wireless World een artikel schreef met als titel ‘Extra-terrestrial relays – can rocket stations give worldwide radio coverage?’. In die periode ontwikkelde zich het radioverkeer met korte golven, die uitdrukkelijk vereisten dat de antennes van zender en ontvangers elkaar konden ‘zien’, m.a.w. in elkaars ‘line of sight’ stonden. Het genie van Clarke bestond erin dat hij inzag hoe deze nood zou kunnen worden aangepakt dank zij de mogelijkheden van de ontluikende ruimtevaart, en hij zo het concept van geostationaire satellieten ontwikkelde. Met andere woorden, in plaats van 36.000 km hoge zendmasten te bouwen, wat sowieso niet mogelijk was, suggereerde hij op die afstand satellieten in een baan om de aarde te plaatsen. Op die afstand beweegt een satelliet in een baan om de aarde met dezelfde snelheid als de aarde om haar as draait, zodat het lijkt alsof de satelliet onbeweeglijk boven dat punt van de aarde hangt. Meteen kan die satelliet ook fungeren als een relaisstation. Met drie satellieten, kan je zo haast de hele aarde dekken (op een paar plekken op de polen na), rekende Clarke voor. Vandaag draaien er tientallen satellieten in die banen, zowel voor radio-, telefonie-, datacom- en televisieverkeer (zowel verbindingssatellieten als direct-broadcast satellieten), maar ook voor meteorologische en aardobservatiedoeleinden (al dan niet militair).

In latere jaren verwierf Clarke wereldfaam als een van de drie absolute grootmeesters van science-fiction, naast Isaac Asimov en Robert Heinlein. Ook in zijn science-fiction werken toonde Clarke zich bijzonder innovatief, met naast harde wetenschapselementen ook bijzondere aandacht voor meer sociologische aspecten. Dat wordt mooi geïllustreerd door zijn boek ‘Childhood’s end’, dat tot het beste werk van Clarke wordt gerekend. Bij het grotere publiek kreeg hij meer bekendheid als SF-schrijver door zijn samenwerking met Stanley Kubrick bij het schrijven van het scenario van ‘2001, a Space Odyssey’, en later ook het gelijknamige boek.

Hij emigreerde al in de jaren vijftig naar Sri Lanka (toen nog Ceylon), waar hij woonde tot zijn dood.

Guy Kindermans