Het gaat gepaard met heel wat minder poeha dan een nieuwe Windows-versie, maar van Ubuntu is er dus een nieuwe versie 8.10 uit voor desktop- en serversystemen. Wat is er allemaal nieuw?

Zoals u wellicht weet, bestaan er honderden Linux-distributies. Een Linux-distributie is een pakket sofware, vertrekkende vanuit de Linux-kernel (die is hetzelfde voor iedereen), aangevuld met het GNU/Linux platform (alles rondom de kernel om er een compleet besturingssysteem van te maken) en de door de samensteller gewenste applicaties. Ook het bedrijf Canonical, gevestigd in het belastingparadijs van het eiland Man in de Ierse zee, brengt een eigen Linux-distributie uit. Die heet Ubuntu. De rare naam is te verklaren doordat ze oorspronkelijk op basis van Debian werd samengesteld om te kunnen draaien op een goedkope pc. Ubuntu was oorspronkelijk bedoeld voor het Afrikaanse continent, waar maar heel weinig mensen een gewone pc met Windows erop kunnen betalen. Ubuntu betekent zoveel als “menselijkheid naar anderen toe”. Ubuntu is ondertussen sterk gegroeid. We betwijfelen dat recentere versies nog op een heel goedkope pc draaien. Het vereist ongeveer dezelfde hardware als wat u nodig hebt voor Windows XP.

Lange termijn

Ubuntu heeft geen specifieke Enterprise-edities. Canonical houdt wel rekening met bedrijven. Het brengt om de vier jaar een ‘langetermijn ondersteunde’ versie uit, de Ubuntu LTS (Long Term Support)-editie. Begin 2008 is er zo een verschenen: versie 8.04 ‘Hardy Heron’. Van Ubuntu verschijnt verder steevast twee keer per jaar (in april en in oktober) een nieuwe versie. Elke niet-LTS-versie wordt sowieso gegarandeerd 18 maanden lang voorzien van beveiligingsupdates. Bij de LTS-edities is dat drie jaar voor desktops en vijf jaar voor servers. Ook zonder specifieke Enterprise-edities sluit Ubuntu onderhoudscontracten af met bedrijven die daarom vragen. Daardoor is de Ubuntu-distributie zeker ook interessant voor bedrijven.

Onverschrokken steenbok

Eind oktober 2008 verscheen versie 8.10 ‘Intrepid Ibex’. Elke nieuwe versie heeft een naam die begint met de volgende letter van het alfabet. Dit is de negende versie van Ubuntu en heeft bijgevolg een naam beginnend met I. Het is een soort van traditie dat de productnaam van Ubuntu bestaat uit twee woorden: een bijvoeglijk en een zelfstandig naamwoord. De volgende versie zal 9.04 zijn en een naam beginnend met J moeten dragen. We weten nu al dat dat ‘Jaunty Jackalope’ zal zijn.

Er zijn drie verschillende desktop-edities. Ubuntu gebruikt de Gnome desktop, Kubuntu de KDE desktop en Xubuntu de XFCE desktop. Er zijn daarnaast nog twee speciale desktopvarianten: Edubuntu (met Gnome desktop) voor het onderwijs en Gobuntu (ook met Gnome desktop) dat enkel en alleen volledig gratis software en onderdelen bevat.

Welke desktopomgeving u kiest, is voornamelijk een kwestie van smaak. Gnome is voor de meeste Linux-distributies de standaard. KDE doet iets meer denken aan een Windows-desktop. Het is erg uitgebreid, zodat deze desktop het meeste systeembronnen van allemaal nodig heeft. XFCE is de meest compacte desktop. Gebruik hem als Gnome toch te traag draait. Het is overigens niet nodig om Ubuntu/Kubuntu/Xubuntu opnieuw te installeren als u een andere desktop wil proberen. U kunt de drie desktops tegelijk installeren, afwisselen tussen de drie en als u een beslissing genomen hebt, de andere twee de-installeren. Ubuntu heeft ook nog een servereditie. Die heeft geen eigen desktop. U dient dus vertrouwd te zijn met de Linux-opdrachtregel. Positief is wel, dat de server een installatiewizard heeft die u de keuze geeft uit negen verschillende serverrollen. Die mag u combineren. U verkrijgt zo desgewenst een correct geïnstalleerde en geconfigureerde server zonder dat u één opdrachtregelcommando moet typen. Zowel desktops als servers kunt u krijgen in een 32-bit of een 64-bit versie. Voor de ingebouwde virtualisatie hebt u de 64-bit editie nodig en een processor die hardwarevirtualisatie ondersteunt.

Besturingssysteem op een stick

Bij elke Ubuntu/Kubuntu/Xubuntu krijgt u uiteraard telkens de meest recent verschenen versie van de bijbehorende desktopomgeving. Een van de nieuwigheden van versie 8.10 die ons meteen opviel, is de nieuwe netwerkbeheerder. Die laat alle mogelijke netwerken (kabel, draadloos wan, Bluetooth en 3G/GSM/UMTS) in tabs zien, zodat u alle instellingen tegelijk kunt nakijken en opslaan. U kunt met profielen werken, zodat u vlug uw netwerkconfiguratie aan uw locatie kunt aanpassen. Dat is natuurlijk vooral interessant voor mobiele systemen.

Ook nieuw is de mogelijkheid om Ubuntu weg te schrijven naar een usb-staaf. In plaats van een worstje op een stokje is er nu dus ook een besturingssysteem op een stick. U kunt uw eigen Ubuntu-desktop overal met u meenemen op een usb-stick. U steekt die gewoon in een vreemde pc of notebook (ongeacht wat daar verder nog opstaat) en u start van de staaf. U krijgt dan uw vertrouwde Ubuntu terwijl u niet raakt aan wat op de harde schijf van dat systeem staat. Dat is ‘portabiliteit’! Canonical dacht ook aan het omgekeerde: wat als uw pc af en toe ook door vreemden gebruikt wordt? Ubuntu kent daarom nu gastsessies. Daarmee kunt u een niet-ingeschreven gebruiker toegang geven tot een gastsessie, zodat hij kan surfen en eventueel zijn e-mail lezen. Hij heeft dan geen toegang tot uw persoonlijke gegevens of de rest van uw netwerk. Dit is ook heel bruikbaar voor computers in kiosken of internetcafés.

Zowel de desktop- als de servereditie van Ubuntu biedt nu een versleutelde privédirectory aan. Die worden automatisch aangesloten en gedecrypteerd zodra u inlogt via de desktop of op afstand via ssh. Logt u uit, dan is de inhoud volledig versleuteld en kan dus niemand anders eraan. Dit is een zeer interessante eigenschap voor notebooks. Wordt uw notebook gestolen, dan is gevoelige informatie toch veilig.

Net voldoende besturingssysteem

Ubuntu 8.10 Server is gebaseerd op de JeOS-versie die vorig jaar gelanceerd werd. JeOS staat voor ‘Just Enough Operating System’. Het is een extreem compact systeem met alleen het hoogstnodige aan boord. Een van de nieuwe serverrollen die voorzien zijn, is die van virtualisatieserver. Die werkt volledig op basis van KVM. Daar voegde Canonical een Virtual Machine Builder aan toe. Daarmee kunt u in minder dan vijf minuten volledige VM’s bouwen vanaf de opdrachtregel. Ontwikkelaars en systeembeheerders kunnen de aanmaak van aangepaste virtuele beeldkopieën in scripts automatiseren. U kunt het toegewezen geheugen van VM’s vergroten of verkleinen terwijl de virtuele machine draait, dus zonder die te moeten herstarten.

Als u een moderne 64-bit processor met hardwarevirtualisatie hebt, kan Ubuntu rechtstreeks virtuele machines aanmaken waarbinnen u dan andere besturingssystemen kunt draaien. Wij slaagden er probleemloos in om Windows Vista Ultimate aan de gang te krijgen onder Ubuntu’s KVM (Kernel Virtualisatie-Machine). Enig nadeel: KVM ondersteunt geen usb of audio voor gastsystemen. Dat zal in de toekomst wel voorzien worden, maar nu is dat nog niet mogelijk. Als u dat absoluut wenst, raden we u aan VMWare Workstation voor Linux aan te schaffen. Ubuntu 8.10 kan zelf draaien als een geparavirtualiseerde gast op Xen hypervisors.

Voor Java-omgevingen biedt Ubuntu 8.10 Server nu Apache Tomcat 6.0 en OpenJDK. Bij gebruik als mailserver zitten nu ClamAV en SpamAssassin in de standaardvergaarbak van Ubuntu. Dat betekent dat ze niet standaard meegeïnstalleerd worden, maar u kunt daar met een eenvoudig pakketinstallatiebevel wel opdracht toe geven. Op hardwareniveau ondersteunt Ubuntu 8.10 Server nu ook SATA softwarematige RAID-controllers via DMRaid. In verband met RAID kunt u voortaan ook configureren dat de server moet starten van een gedegradeerd RAID-systeem.

Landscape

Ubuntu-servers kunnen centraal beheerd worden viaLandscape. Dat is een webgebaseerd beheersysteem van Canonical. Op dit moment is dat nog redelijk lichtgewicht, omdat het voornamelijk dient voor systeembewaking en geautomatiseerde uitrol. Specifieke bewakingsmetingen kunnen toegevoegd worden via plug-ins in de Landscape-client die op de te beheren systemen draait. Landscape is overigens alleen gratis als u een onderhoudscontract voor Ubuntu hebt bij Canonical.

Johan Zwiekhorst

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content