Nu ook investeerders en durfkapitalisten de broeksriem aanhalen, vrezen heel wat internetbedrijfjes voor een herhaling van de malaise uit het jaar 2000. En terwijl we dit schrijven, spoelt de eerste ontslaggolf genadeloos over Silicon Valley.

Zal de huidige bloei van internetbedrijfjes ook een economische zeepbel blijken? In Californië vrezen internetondernemers alvast het ergste. In het derde kwartaal hebben investeerders beduidend minder geld gestoken in start-ups, en zelfs de gereputeerde durfkapitalist Sequoia Capital waarschuwt de internetbedrijfjes in zijn portfolio voor een ongeziene economische terugval.

Acht jaar geleden stortte de internetindustrie al eens helemaal in na een periode waarin het net de oplossing voor veel problemen leek en waarin er geen grens bleek te zijn aan de bedragen die werden geïnvesteerd. De malaise die volgde, zorgde ervoor dat heel wat internetbedrijven over de kop gingen. Vandaag lijkt het wel of de internetindustrie aan de vooravond staat van een nieuwe globale catastrofe. Bedrijven zoals Yahoo en eBay ontslaan honderden medewerkers, en zelfs Google is -ondanks goede kwartaalcijfers- druk doende om zich van tijdelijke medewerkers te ontdoen. Merk op dat we het hier alleen nog maar hebben over de grote spelers.

Bekende technologie-investeerders zoals Mike Moritiz en Ron Conway, die erom bekend staan problemen graag aan te pakken vóór ze zich stellen, strooien rond dat het erg moeilijk gaat worden om nog kapitaal op te halen in de komende maanden, al was het maar omdat elk bedrijf die naam waardig met een flink dalende vraag geconfronteerd gaat worden. De internetindustrie is alles behalve een uitzondering, wel integendeel.

Dichter bij huis wees Frank Maene van Big Bang Ventures al op het feit dat start-ups die afhankelijk zijn van inkomsten uit online advertising, of kleintjes die bogen op onbewezen omzetmodellen, het erg moeilijk gaan krijgen. En ook Robin Wauters, die als organisator van de Plugg-conferentie de Europese start-upscène van nabij volgt, ziet de toekomst somber in.

“Het grote verschil tussen Europa en de VS is dat men er bij ons veel minder lawaai rond maakt”, zegt Wauters. “Als een internetbedrijfje in Silicon Valley het moeilijk krijgt, dan kan je dat lezen in zowat elke Amerikaanse krant. Ook bij ons gaat het water heel wat start-ups aan de lippen staan. Maar hier gebeurt dat onder de radar. Er is nauwelijks een haan die daar naar kraait.” Over één ding zijn de experts het eens. De exit-markt zit potdicht, en de kleintjes die nog geen bewezen businessmodel hanteren, of die een model voorstaan waarbij ze pas binnen enkele maanden geld gaan verdienen, zitten met een probleem. Te meer omdat adverteerders de geldkraan dichtdraaien, en hun online marketingbudgetten drastisch herschikken.

Dotcomcrisis

Van een herhaling van de dotcom-crisis wil Wauters nochtans niet gehoord hebben. “Rond de eeuwwende trokken heel wat start-ups bijna onmiddellijk naar de beurs, en werden ze veel te hoog gewaardeerd. Dat is nu veel minder het geval. De huidige generatie starters is voorzichtiger, gaat minder snel publiek, mikt op een overname, of probeert op een andere manier kapitaal aan te trekken.” Dit keer zijn het dus niet de internetbedrijfjes zelf die verantwoordelijk zijn voor de crisis, maar is het de financiële wereld die zo goed als alle sectoren meezuigt in het zwarte gat. “In 2000 hebben de internet-startups de bubble eigenlijk zelf gecreëerd”, aldus nog Robin Wauters. “Vandaag zijn ze enkel getuigen van wat er gebeurt, en moeten ze er mee de gevolgen van dragen. Ik ga er van uit dat de sterkste spelers het wel zullen halen.”

Ook Randy Adams, ceo van zoekmachine SearchMe, wil de onheilstijdingen niet op de spits drijven. SearchMe is één van de nog jonge Amerikaanse internetbedrijven die in de afgelopen weken besloten hebben om te bezuinigen door in het personeelsbestand te snijden.

“De les die we uit 2000 geleerd hebben, is dat bedrijven die in een vroeg stadium ingrijpende bezuinigingen doorvoeren, een veel grotere overlevingskans hebben dan bedrijven die dat niet doen”, aldus de topman in de Financial Times. “Ik ben ervan overtuigd dat heel wat van mijn collega’s de crisis zullen overleven.”

Toch blijven de cijfers even hard als duidelijk. In het derde kwartaal werd er wereldwijd maar liefst 36 procent minder geïnvesteerd in internetbedrijven dan in het kwartaal daarvoor. En het tweede kwartaal was al niet rooskleurig.

Om bij te kunnen houden hoe het precies is gesteld met de getroffen bedrijven, heeft de weblog TechCrunch alvast een ontslagmeter gelanceerd. Met de Layoff Tracker kan er eenvoudig worden bijgehouden welk bedrijf mensen ontslaat, om hoeveel mensen het gaat, en hoeveel procent van de onderneming daarmee op straat komt te staan.

Frederik Tibau