Volgens cijfers van sectorfederatie Agoria hadden vorig jaar 147.500 mensen in België een ict-job of 6.500 meer dan een jaar eerder. De instroom van nieuwe krachten in ict zit dus duidelijk in de lift, al blijft er een groot tekort. “Maar je moet niet bij de pakken blijven zitten en er wat aan doen”, zegt Frank Noten, hoofd HRM ict bij KBC. “Wij sporen actief de beste mensen op, en vinden we er een waarvoor we niet onmiddellijk een job hebben, dan creëren we een job.”

De studie van Agoria liegt er niet om: er zijn nog altijd meer dan 14.000 vacatures voor informatici in ons land, nog meer dan het jaar voordien dus. De behoefte aan informatici groeit nog altijd en elk bedrijf of organisatie haalt dan ook alles uit de kast om de lege plaatsen ingevuld te krijgen. Ook KBC, dat vorig jaar 140 ict’ers aanwierf en er dit jaar weer 150 hoopt in te lijven – “maar als we er 250 vinden, dan werven we die ook aan want er is eigenlijk geen limiet”, zegt Frank Noten. “Wij werken nog veel met externe consultants om onze tekorten op te vullen en die zouden we graag zoveel mogelijk vervangen door eigen mensen.”

Zowel masters als bachelors

Qua profielen zoekt KBC in toenemende mate masters in ict – “omdat we voelen dat er een duidelijke verschuiving is van operationele uitvoerende taken naar meer coördinerende projectleiding, de meer complexere jobs zeg maar”, legt Noten uit. “We proberen de pure programmatiejobs zoveel mogelijk door ons offshoringbedrijf Valuesource te laten uitvoeren, al gaan we die jobs hier nooit volledig weghalen omdat het startfuncties zijn voor mensen die moeten doorgroeien naar technical design. Bovendien: de eindgebruiker zit hier en we weten uit ervaring dat de delivery organisatie dicht bij de klant moet zitten, volledig vanop afstand werken kan niet, we hebben altijd een aantal mensen nodig die “go-between” moeten spelen. Dat is ook de reden waarom wij de bachelors die aangeworven worden, vrij zwaar screenen omdat ze later de offshore mensen moeten kunnen aansturen.”

Ook andere masters

Opmerkelijk is wel dat KBC niet alleen op masters it mikt maar ook niet-it masters wil aanspreken, vooral in economische en wetenschappelijke richtingen zoals handelsingenieurs en economisten. De bank heeft zelfs een speciaal programma om masters in die richtingen op te leiden tot it’ers, onder de noemer “ICT Academy”. Volgens Frank Noten liggen op dit moment afspraken vast met tien laatstejaarsstudenten uit diverse richtingen die op 1 september in de ICT Academy van start gaan. “We doen dat al jaren”, legt hij uit. “Elk jaar is dat een groepje van tien tot vijftien economisten, biologen, archeologen, burgerlijk ingenieurs, bio-ingenieurs. We zoeken daarbij mensen met een stevige wetenschappelijke achtergrond en een heel sterke interesse in it die we dan zelf kunnen omscholen. Op die manier krijgen we een mix van profielen in it, niet louter technische functies maar ook veel functionele en coördinerende rollen. Het is dan ook de bedoeling dat die mensen zo snel mogelijk doorgroeien naar functioneel analist en projectleider.” KBC heeft daartoe een heel opleidingstraject uitgezet. De eerste vier maanden krijgen die mensen enkel informatica, daarna gaan ze naar een maintenancedienst en worden ze ingeschakeld als programmeur om uiteindelijk op het einde van het eerste jaar een kleinere applicatie of systeem te kunnen beheren en onderhouden. Frank Noten: “Op die manier krijgen ze een brede technische basis om van daaruit de stap te zetten naar functioneel analist waarvoor ze dan weer een opleidingstraject van ongeveer een maand volgen, onder begeleiding van een mentor, voor kennis on-the-job. Alles bij elkaar een traject van ongeveer twee jaar. Het is een vrij zware investering, maar we zijn er nu al tien jaar mee bezig en hebben ongeveer een honderdtal mensen die op die manier ingestroomd zijn. Zo’n negentig daarvan zijn nog in dienst, waarvan een tachtig in ict, de rest is doorgestroomd naar business.”

Doorgroeimogelijkheden

Dat laatste is volgens Noten precies een van de sterkten van het it-personeelsbeleid bij KBC en ook een van de redenen waarom het verloop zo laag is, amper twee procent. “Er vertrekken gewoon weinig it’ers omdat we hen een loopbaan aanbieden, niet enkel een job. We werken daar actief aan, we hebben loopbaanpaden uitgewerkt zodat iedereen een duidelijk zicht heeft waar hij naartoe kan, wat de functieniveaus zijn en wat de verloningen zijn die eraan gekoppeld zijn. En dat loopbaanpad kan binnen it zijn maar ook bij de business. Er zijn altijd heel wat mensen die de overstap maken van ict naar business – iemand die langs it-kant projectmanagement gedaan heeft of functioneel analist of business analist is, behoort tot de gegeerde mensen langs businesskant.”

Belangrijk is volgens Frank Noten dat die doorgroeimogelijkheden ook op papier staan, kandidaten weten dat bij de aanwerving. Alle functies staan uitgeschreven, met functiegewichten zodat iedereen weet hoe de functies zich verhouden en welke lonen eraan vasthangen, en de mensen precies weten welk doorgroeipad ze kunnen volgen. “We hebben ook expliciet zowel een leidinggevend als een specialisten carrièrepad, de twee zijn evenwaardig”, beklemtoont Noten. “Iemand kan als specialist doorgroeien, van functioneel analist naar senior analist, business analist en architect. Hij zit dan op hetzelfde niveau als iemand die op een bepaald moment een leidinggevend carrièrepad kiest naar projectleider en program manager. Een program manager die verscheidene projecten aanstuurt, staat bij ons even hoog aangeschreven als een business analist die de effectieve voorstudies doet.”

Met universiteiten en hogescholen

En waar haalt Abraham, in casu de KBC, dan zijn mosterd? “Vorig jaar hadden we voor ict alleen al 1.400 spontane sollicitaties waarvan uiteindelijk zo’n 10 procent aangeworven werd”, legt Noten uit. “Qua ervaring mikken we zowel op young graduates als op ervaren profielen – in de praktijk is dat ongeveer 50/50. Maar we zouden meer jonge afgestudeerden willen aanwerven, en daarom werken we zeer nauw samen met universiteiten en hogescholen. We leveren daarbij aan de profs gratis experten, docenten die praktijkcases kunnen brengen, en dat is een win-win – de univs en hogescholen kunnen cases in hun lessenpakket integreren met mensen vanuit de field, en de studenten leren ons kennen als een groot it-bedrijf in België. Veel studenten weten niet dat in een bank zoveel it’ers werken – als we zeggen 2.600 in België, dan vallen ze van hun stoel!”

Zo’n initiatief slaat zeer goed aan, weet Frank Noten. “We hebben een catalogus van 40-50 seminaries waarmee we vorig academiejaar gestart zijn, en dit jaar zullen wij een kleine duizend studenten bereikt hebben, ofwel op de univ zelf ofwel bij ons, gecombineerd met een bezoek aan ons datacenter. De professoren zijn ook sterk gewonnen voor een aanpak waarbij de studenten een thema aangereikt krijgen en het dan zelf moeten uitwerken, er een paper rond schrijven, enz. Zo hebben laatstejaarsstudenten van de Hogeschool Antwerpen een hele projectweek gehad bij ons, om te leren omgaan met it in de praktijk, niet enkel programmeren maar in team werken, tegen deadlines, vragen stellen aan gebruikers, met budgetten werken.”

Jobrotatie

KBC houdt ook vast aan haar job-rotatiesysteem. “We hebben een poolconcept waarbij al onze it’ers in één centrale pool zitten die beheerd wordt door een team van resource managers. Deze zorgen zowel voor de loopbaancoaching van de medewerkers als voor de staffing van alle projecten. Dat is een team van vijftien mensen die als opdracht hebben al het talent dat in die pool zit zoveel mogelijk te benutten. Als we mensen zien die potentieel hebben om door te groeien, dan gaan we die triggeren, losweken uit het team, zorgen dat er vervanging komt. En als we tekorten of overschotten hebben – er is nooit een perfecte match tussen vraag en aanbod – dan gaan we ofwel een beroep doen op subcontracting ofwel aan de ontwikkeling van de loopbaan van de mensen werken, ze omscholen, laten doorgroeien”, aldus Noten.

Het feit dat ict-HR niet binnen het algemene personeelsbeleid zit maar binnen ict zelf is volgens Noten een sterk punt. “Op die manier hebben onze recruiters perfect voeling met de profielen die gezocht worden en hebben ze ook een zeer goed zicht op alle vacatures die eraan komen. Eén zaak staat daarbij centraal: we vertrekken altijd vanuit de kandidaat. Ons principe is: als er een goeie it’er aanklopt, dan werven we die aan – zelfs als er geen specifieke vacature is, dan creëren we er een. Het is echt vanuit de kandidaat gedreven, een totaal andere benadering dan de klassieke rekrutering”, aldus Frank Noten.

Frans Godden