Gebruikte toestellen een nieuw leven geven is een mooi verhaal, want de meeste Close the Gap donorbedrijven schrijven hun computers af na bijvoorbeeld 30 maanden. Vanuit een circulaire economische visie is hier een enorme opportuniteit en kan ‘urban mining’ op economisch, ecologisch en ontwikkelingssamenwerkingsvlak overal win-win-win’s creëren. Maar los daarvan wil Close the Gap en zusterorganisatie WorldLoop, die zich vooral focust op het recyclagetraject en onder meer in 2011 mee het WEEE centre heeft opgericht, ook voor de donatoren een meerwaarde betekenen. Zo worden de toestellen grondig en onherroepelijk gewist van gevoelige data en geïndexeerd. Dit volgens normen die ook de NATO hanteert. Het totale traject bestaat uit drie stappen :
REFURB 1 – VERZAMELEN & WISSEN
Bij de eerste stap worden gedoneerde toestellen (doorgaans vanaf minimaal 30 exemplaren) verzameld en door Arrow Value Recovery gewist, refurbished en gedocumenteerd. “Dat is niet enkel voor de deelnemende bedrijven belangrijk, maar ook voor de wetgeving”, zegt Olivier Vanden Eynde, oprichter en ceo van Close the Gap. “Zo lang je niet precies kan aantonen om welke producten het gaat, zit je in een grijze zone tussen ‘product’ en ‘afval’, en dan mag je het ofwel niet uitvoeren van Europa, of niet invoeren voor veel Afrikaanse landen. Die kwaliteitswaarborg, het wipen en controleren, is dus voor iedere partij belangrijk. Ook Recupel is een belangrijke partner en supporter die het WorldLoop recyclagesysteem in Afrika mee financiert sinds de opstart in 2011. Doordat wij alles juist documenteren, verminderen wij de zogenaamde wettelijke lekstromen in België van producten die hier op de markt gekomen zijn, maar die hier niet via Recupel gerecycleerd worden.” Ook Close the Gap wil zichzelf zo onderscheiden van spelers die enkel werken op het export-verhaal waarbij ‘e-waste’, vermomd als oude pc’s, enkel gedumpt worden in het Zuiden.
REFURB 2 – VOORZIEN & VERDELEN
Fase twee gaat door in het land waar de computers worden heringezet. Lokale partners voeren de toestellen in, betalen indien nodig invoertaksen en verzorgen de take-in bij de lokale scholen. “We geven de voorkeur aan lokale spelers omdat we zelf de markt niet willen verstoren en omdat we duurzame en lokale jobs willen creëren,” zegt Vanden Eynde. “We willen met Close the Gap vooral de stuwende kracht zijn achter sociale ondernemers die ter plaatse werkgelegenheid creëren en groepen bedienen die de normale weg naar it niet vinden. Een school kan in theorie perfect naar Apple of Dell Naïrobi stappen voor pc’s met onderhoudscontract. Maar dan kost het vaak tienduizenden euro’s en dat is voor de meeste scholen niet betaalbaar.”
De partnerorganisaties zijn ook verantwoordelijk voor een kwalitatieve verdeling. “Elke school wil graag computers, maar zonder elektriciteit, internet of een minimum aan beveiliging kan je er niet mee werken. Zo moet de school in staat zijn om haar leerkrachten te betalen en moeten er minimum twee mensen zijn die getraind worden door onze lokale partners, zij kunnen achteraf ook onze helpdesk gebruiken.”
Dat doet de organisatie om de impact van het verloop van de leerkrachten te beperken. De realiteit is dat dit in sommige regio’s ook komt door het hoge sterftecijfer, onder meer door aids-hiv, dat zo inhakt op de dagelijkse werking van een school. “Als zoiets gebeurt dan stopt het verhaal, maar met twee leerkrachten heb je al meer zekerheid op continuïteit in een school.” Allemaal maatregelen die moeten voorkomen dat toestellen worden binnengebracht als prestigeproject voor de directeur om nadien enkel stof te vergaren. De organisatie probeert zo op een kwalitatieve manier haar middelen in te zetten en de digitale kloof te dichten.
REFURB 3 – OPHALEN & VERWERKEN
Het verhaal stopt echter niet bij het verdelen van de pc’s. De toestellen in de scholen komen met onderhoudscontract en een eigen helpdesk. Maar ook dat leven is eindig. In de laatste fase van het traject, wanneer ze echt end-of-life zijn, worden de toestellen opnieuw verzameld door de lokale partner, voor Kenia is dat CFSK. Zij zorgen er voor dat de toestellen niet op de afvalberg belanden. In praktijk betekent dit dat CFSK een zusterorganisatie heeft, Waste Electrical and Electronic Equipment Centre of kortweg WEEE Centre, die de toestellen openbreekt en de verschillende materialen sorteert, met aandacht voor giftige of gevaarlijke onderdelen, waarbij bepaalde stoffen, eens er voldoende volume is verzameld, vaak opnieuw naar Europa stromen (onder meer naar het Belgische Umicore en naar Van Gansewinkel en Galloo in West-Vlaanderen) voor een finale verwerking. Die loop moet er voor zorgen dat toestellen een volwaardig tweede leven in Afrika krijgen, zonder nadien te belanden op de afvalberg.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier