Hoewel de zware economische terugval al zijn eerste schaduwen vooruit wierp, werd in 2008 nog stevig gevochten om de ict’ers op de Belgische arbeidsmarkt. Met duizenden hardnekkige ict-vacatures, hielden de werknemers alle troeven in handen om mooie verloningen te bedingen. En zo geschiede. Was 2008 het zevende en laatste vette jaar?

Praten over zijn of haar loon zal de Belg ongeveer even graag doen als onverwacht bezoek over de vloer krijgen. Maar als puntje bij paaltje komt, is hij of zij toch de enige, ultieme persoon aan wie je echt vragen over bedragen, voorkeuren en wensen kan voorleggen. Daarom is het mooi dat ook voor de editie 2009 van de Data News salarisenquête niet minder dan 1.500 respondenten hun medewerking hebben verleend. Hun antwoorden maken het mogelijk te berichten over specifieke ict-functies, maar ook over bedrijven van groot (500 plus werknemers) tot klein (1 tot 10 werknemers) en uit verschillende sectoren.

Wat cijfers

Dat 2008 wel degelijk nog een van de vette jaren was, mag blijken uit de cijfers. Dit jaar gaven de cio/edp managers te kennen van een gemiddeld bruto maandsalaris van 5.443 euro te genieten, met een mediaan in het 5.250-5.500 euro segment (de respondenten in de mediaangroep weten dat er evenveel personen zijn die minder verdienen, als er personen zijn die meer verdienen dan zij zelf). De mediaan ligt daarmee niet minder dan twee segmenten hoger dan vorig jaar. Voor de analisten zat er vorig jaar gemiddeld 4.032 euro in het bruto maandsalariszakje, goed voor een mediaan in het segment 3.750-4.000 euro. Wellicht wat teleurstellend, want dat laatste is dezelfde mediaangroep als vorig jaar. Voor de systeemingenieurs/administrators bracht het voorgaande jaar gemiddeld 3.668 euro als bruto maandsalaris, met een mediaan in het segment 3.250-3.500 euro. De telecom- en netwerkspecialisten scoorden op hun beurt maandelijks gemiddeld 3.985 euro bruto, bij een mediaan van 3.750-4.000 euro. En last but not least kreeg de analist-programmeur maandelijks 3.494 euro bruto, met een medi-aan in het segment 3.250-3.500 euro. Ook bij hen zal er wel tevredenheid zijn, want ook dat is een segment hoger dan in de vorige salarisenquête.

Op basis van alle antwoorden van ict’ers in vaste loondienst blijkt het gemiddeld bruto maandsalaris ca. 4.367 euro te bedragen, met de mediaan in de 4.000-4.250 euro groep. Op basis van de uitgesplitste cijfers blijk je voorts als ict’er toch maar beter in een overwegend hardware-gericht bedrijf dan in een softwaregericht bedrijf te werken en beide zijn te verkiezen boven een systeemintegrator/consultant. Op een zelfde wijze moeten de ict’ers in de dienstensector blijkbaar toch het onderspit delven tegen hun collega’s uit de industrie en uit de overheid, terwijl de ict’ers in de ‘non-profit’ sector het tegen iedereen moeten afleggen. Voorts bewijzen de cijfers uitgesplitst naar grootte van het bedrijf dat je puur wat bruto maandsalaris betreft toch maar beter voor een groter dan een kleiner bedrijf kan werken. Voor bedrijven met 1 tot 10 werknemers ligt de mediaan in het loonsegment 3.000-3.250 euro om dan vervolgens telkens een segment hoger te wippen naargelang de grootte van het bedrijf toeneemt. Voor bedrijven met 201 tot 500 werknemers springt de mediaan zelfs twee segmenten omhoog, om voor ict’ers in loondienst van bedrijven met meer dan 500 werknemers in het segment 4.500-4.750 euro te eindigen. Bij dat laatste moet natuurlijk wel worden bedacht dat in grotere bedrijven nu eenmaal meer nood is aan, en ruimte voor de beter betaalde functies als analist en cio/ict manager bestaat.

Toch weer hoger

Maar hoedanook was 2008 toch nog vriendelijk voor de ict’er, want uiteindelijk meldde 55 procent van de ict’ers in vaste loondienst dat hun totale verloning (salaris plus bijkomende elementen) in het voorbije jaar steeg. Het jaar voordien was wel nog ietwat vriendelijker, want toen meldde 63 procent van de respondenten nog een stijging. Voor ca. 38 procent bleef de verloning in het voorbije jaar op het zelfde niveau, terwijl 6 procent een daling moest incasseren.

Een lagere verloning door bijvoorbeeld looninlevering of omdat een ict’er na een ontslag moet tekenen voor een job met een lager salaris, is dus zeer zeker een mogelijkheid. Het hoogste percentage respondenten die een ‘hogere’ verloning meldt, vind je bij de analisten (ca. 62 procent kreeg een stijging), werknemers bij systeemintegratoren en consultants (ongeveer 61 procent van de respondenten) en de openbare sector/overheid (61 procent). Verhogingen waren het schaarst in overwegend hardwaregerichte bedrijven (48 procent meldt een verhoging), voor bedrijven met 51 tot 100 werknemers (eveneens 48 procent van de respondenten) en bij distributeurs/voortverkopers (slechts 44 procent meldde een verhoging).

Zoals steeds spelen bij die verhoging de eventuele wettelijke overeenkomsten en indexeringen een belangrijke rol en dat was makkelijk voorspelbaar, gezien de evolutie van de prijzen in 2008. Ongeveer 28 procent van de respondenten weet dat ze hieraan hun verhoging te danken hadden. Een haast even belangrijke rol spelen blijkbaar de evaluaties van de individuele prestaties, want ca. 23 procent van de respondenten wijst op die evaluatie als belangrijke factor. Bij 18 procent houdt het bedrijf er (ook) een eigen bedrijfspolitiek inzake salarisverhogingen op na, terwijl bij nog een andere 18 procent respondenten die bedrijfsgebonden verhogingspolitiek de vorm van een loonstop aannam. De laagste scores waren voor respectievelijk een looninlevering (4 procent van de respondenten) en een salarisverhoging afhankelijk van het bedrijfsresultaat (ca. 4 procent).

Als we de cijfers voor een loonstop en een -inlevering samenbrengen, werd in het voorbije jaar het strengst de knip op de beurs gehouden door de systeemintegratoren/consultants en bij outsourcers/hosting bedrijven. Respectievelijk 26 procent en 29 procent van deze groepen zagen hun loon bevroren of verminderd.

Naast het bruto maandsalaris bestaat de verloning ook uit nog een rist bijkomende elementen, wat dit jaar voor de ict’ers in vaste loondienst de volgende ‘top vijf’ (in dalende volgorde) opleverde: ’13de, X-de maand’, ‘bijkomende hospitalisatieverzekering’, ‘extra’s (zoals gratis pc e.d.) en ‘bijkomende pensioensverzekering’ (ex aequo), ‘bedrijfswagen’, en ‘maaltijdcheques’. De inhoud van de top vijf verschilt gewoonlijk niet erg veel wat de andere uitsplitsingen betreft, hoewel de volgorde wel eens verandert. Een klassieker is natuurlijk de bedrijfswagen en die blijkt nog steeds geen vanzelfsprekende verworvenheid. Hij staat wel bovenaan het lijstje van de freelancer/zelfstandige en van de ict’ers bij systeemintegratoren/consultants, evenals natuurlijk in de top vijf van de cio/edp manager en de analist. De overheid/publieke sector en de ‘non profit’ zijn op dit punt blijkbaar het karigst, want in deze lijstjes staat de bedrijfswagen pas op de zevende plaats.

Tevredenheid troef

In de voorbije paar jaar vormde de vraag naar de tevredenheid met de verloning een mooie aanwijzing of en waar het de moeite loonde om ict’ers weg te lokken. Het salaris blijft immers ook vandaag nog aan de top van het lijstje factoren die een persoon kunnen overhalen de overstap naar een ander bedrijf te zetten. De heersende crisis zal vandaag allicht een domper op de vertreklust zetten, maar toch blijft de vraag belangrijk met het oog op het moreel van de ict’ers. En het moet gezegd dat die tevredenheid best groot is. Niet minder dan 22 procent van de respondenten is ‘heel tevreden’ met zijn verloning, naast 63 procent ‘nogal’ – samen goed voor 85 procent tevredenen. Aan de andere zijde van het spectrum is slechts 3 procent ‘niet tevreden’ en 12 procent ‘weinig tevreden’. Dat lijkt wel duidelijk. Bij de uitsplitsing naar functies blijken de cio/edp manager het hoogst te scoren met bijna 89 procent ‘heel+nogal’ tevreden, tegen de systeemingenieur/administrator die hierop slechts 79 procent scoort (en die met 5 procent dan weer bij de functies het hoogste scoort inzake ‘niet tevreden’). Bij het type bedrijf lijken de ict’ers in softwarebedrijven het meest tevreden (84 procent ‘nogal’ en ‘heel’ tevreden samen), zij het dat de respondenten bij de distributeurs/resellers toch ook nog 80 procent scoren inzake tevredenheid. Bij de sectoren scoren de ict’ers uit de openbare sector/overheid het allerhoogst, met ca. 90 procent die ‘heel’ tot ‘nogal’ tevreden zijn. Om die weg te lokken zal duidelijk ook nog wat anders dan centen moeten meespelen. Bij de uitsplitsing naar grootte van bedrijf blijken de ict’ers in bedrijven met 101-200 werknemers met ca. 91 procent ‘heel’ tot ‘nogal’ ook best tevreden met hun verloning.

Het hoogste percentage ‘heel’ tevreden – 28 % – noteren we bij de ict’ers in overwegend hardwarebedrijven, maar ook bij de freelancers/zelfstandigen (28 %). Deze laatsten zorgen echter ook voor het hoogste percentage ‘niet tevreden’ respondenten, met 7 procent. Duidelijk een vijver waar met het argument van salaris kan worden gevist, althans onder de ontevredenen. Al bij al was 2008 dus toch nog een goed jaar voor de ict’er, maar sindsdien is de crisis wel in volle kracht losgebarsten. Van de duizenden openstaande vacatures voor ict’ers is vandaag nog maar weinig te bespeuren, zodat er blijkbaar een momentane wapenstilstand in de strijd om talent heerst. De salarissen zullen zeker onder druk komen, zodat het nu al uitkijken is naar de resultaten van het komende jaar!

tekst: Guy Kindermans