In 2007 is de ict-sector er met 3% op vooruit gegaan. Dat is minder goed dan in 2006, toen de groei 5% bedroeg, maar beter dan in 2005 met slechts 2% groei. Een stijging dus, maar wel minder uitgesproken dan in de buurlanden.

De invloed van de informatietechnologie is op alle terreinen toegenomen. Negen Belgen op de tien gebruiken een mobiele telefoon en twee gezinnen op drie hebben thuis een pc, of zelfs twee, zoals in Vlaanderen vaak het geval is. Zes gezinnen op tien hebben bovendien een internetverbinding. Ook al hebben de aansluitingen van het type dsl de bovenhand, internet via de kabel is bijzonder populair in Vlaanderen. De bedrijven van hun kant besteden steeds meer hun informatica-activiteiten uit. Moeten we dan verbaasd zijn over het chronische personeelstekort waaronder de sector lijdt? De klaagzang van de ondernemingen die lid zijn van Agoria en moeite hebben om 14.000 banen in te vullen, is zeker niet in dovemansoren gevallen. Het aantal eerstejaarsstudenten voor ict-richtingen is in 2007 met 10% gestegen tegenover vorig jaar. Dat volstaat echter niet om aan de vraag te voldoen, die acuut blijft, vooral in Brussel waar een derde van de totale werkgelegenheid van de sector geconcentreerd is.

In 2007 is de ict-sector er met 3% op vooruit gegaan. Dat is minder goed dan in 2006, toen de groei 5% bedroeg, maar beter dan in 2005 met slechts 2% groei. Alles stijgt dus, maar minder snel dan in de andere landen. We zijn trouwens een plaats gezakt in de International Readiness Index die het Economisch Wereldforum elk jaar opstelt. Wij waren 24ste en nu 25ste in deze ranglijst waarin Nederland de 7de, Duitsland de 16de en Frankrijk de 21ste plaats innemen.

De duizend grootste

In deze bijlage presenteren we u aan de hand van de Trends Top 30.000 databank een ranglijst van de duizend grootste ondernemingen van de sector met, naast de omzet, de in de loop van het boekjaar behaalde meerwaarde en het aantal werknemers.

De lijst wordt aangevoerd door de ‘gezworen vijanden’ van de telefoniesector, Belgacom en Mobistar. Aangezien het om niet geconsolideerde gegevens gaat, plaatst Belgacom drie van zijn ondernemingen bij de eerste vijf. Eerst het moederbedrijf, dat begin dit jaar alle aandelen van Scarlet, leverancier van communicatiediensten via een eigen netwerk, heeft verworven. Dan is er Proximus, dat sedert de overname in 2006 van de 25% die in handen was van Vodafone een volle dochter geworden is. Eind 2007 waren er 4,7 miljoen simkaarten geregistreerd op het Proximus-netwerk, een stijging met 7,3% die min of meer gelijk verdeeld is tussen de abonnees (2,4 miljoen) en de klanten met een beltegoedkaart (2,3 miljoen). Ten slotte hebben we Belgacom International Carrier Services, waaraan de operator Omantel uit Oman in de loop van het boekjaar zijn connectiviteit heeft toevertrouwd. De dochterondernemingen die redundant waren geworden met de door Swisscom ingebrachte dochtermaatschappijen zijn overal gefusioneerd. Belgacom ICS is de operator met de meeste directe verbindingen met mobiele operatoren ter wereld en is ook wereldleider op de markt van mobiel datatransport.

Eeuwige concurrent Mobistar heeft 3,5 miljoen actieve klanten (+10,7%) en heeft het hele boekjaar lang zijn strategie voortgezet om vast door mobiel te vervangen op de residentiële markt, meer bepaald via het aanbod At Home, dat communicaties van een gsm naar vaste nummers – Belgisch of buitenlands – aanbiedt voor lagere prijzen dan voor communicaties tussen vaste lijnen. In 2007 heeft de onderneming 90% van de aandelen van de Luxemburgse operator Vox Mobile verworven en de Mobistar Centers hebben hun tienjarig bestaan gevierd. Met 146 winkels vormen ze een van de grootste telecomdistributieketens in België. Enkel Avnet, internationaal distributeur van softwareproducten en it-diensten, slaagt erin een plaatsje in de Top 5 te veroveren en zo de hegemonie van de telefoniesector te doorbreken.

Niet geconsolideerd

Deze tabel werd net als alle volgende gelijktijdig met de Trends Top 30.000 opgesteld, namelijk begin november. Sommige ondernemingen, zoals Dell, kunnen dan ook op het appel ontbreken. Het betreft altijd niet geconsolideerde gegevens. Aangezien Belgacom en Mobistar hun zetel in Brussel hebben, is Avnet de grootse ict-onderneming van Vlaanderen. In Wallonië komt deze eer toe aan Net-work Research Belgium. Deze dochteronderneming van de Ethias-groep heeft in 2007 zijn twintigste verjaardag gevierd en is met twee cijfers (12%) gegroeid. De activiteit voor rekening van de moederonderneming is goed voor 44% van de omzet. De rest wordt verdeeld tussen diensten aan ondernemingen van openbaar nut (35%) of aan de overheid.

Verderop in deze bijlage vindt u ook ranglijsten van de grootste stijgers en dalers. Die moeten met het gebruikelijke voorbehoud worden geïnterpreteerd. Een fusie of splitsing, overdracht of inbreng van bedrijfstakken kan de cijfers vertekenen.

Return on equity

Rendabiliteit is de verhouding van de winst ten opzichte van het eigen vermogen, de “return on equity” (ROE) die de analisten zo dierbaar is, en waarvan we u ook een rangschikking voorleggen. Investeren is zich voorbereiden op de toekomst. Onze ranglijst van de grootste investeerders meet de materiële investeringen van het boekjaar: terreinen en gebouwen, technische installaties, machines, rollend materieel en uitrusting, evenals financiële leasing en activa in aanbouw. Het wekt dan ook geen verbazing dat vijf telefonieoperatoren de vijf eerste plaatsen innemen.

Na de investeringen volgt de werkgelegenheid in de vorm van twee tabellen. De eerste bevat de ondernemingen die in de loop van het boekjaar het grootste aantal personen, uitgedrukt in voltijds equivalenten, hebben ingeschreven. De ranglijst wordt aangevoerd door Belgacom, gevolgd door Sitel Belgium, een dochteronderneming van Onex Corporation uit Canada, dat zijn personeelsbestand heeft uitgebreid zowel wegens een uitbreiding van de activiteiten als om te voldoen aan de eisen van sommige klanten, vooral in de eerste helft van het jaar. Agfa HealthCare heeft zijn aanwezigheid in deze tabel te danken aan een activiteitsoverdracht.

De ict-sector heeft de reputatie een ‘mannenbastion’ te zijn. Daarom hebben we eveneens een top 20 opgesteld van de ondernemingen die de meeste vrouwen hebben aangeworven en deze score uitgedrukt in het percentage aanwervingen tijdens het boekjaar. N-Allo, dat in 1999 werd opgericht door Electrabel om de oproepen van de klanten te optimaliseren, is vandaag een van de grootste contactcenters van het land. D&P Belgium, opgericht door de Zwitserse groep Catalax en actief in ons land sinds 2003, levert telecom- en internetdiensten. Page Electronica is een Oost-Vlaamse distributeur van informaticamateriaal.

Onze twee laatste tabellen hebben betrekking op de opleidingsinspanningen van de ondernemingen, eerst uitgedrukt in de tijd die eraan wordt besteed en daarna volgens de kosten. Zoals verwacht staat Belgacom als eerste in beide tabellen, qua kosten gevolgd door IBM en Dolmen en qua duur door Infoco, de exclusieve informaticapartner van de Colruyt-groep die in de loop van het boekjaar zijn ICT-activiteiten heeft overgedragen aan Colruyt Group Services

Tony Coenjaerts