Vlaams minister-president Jan Jambon wil Vlaanderen naar de kopgroep van Europa loodsen. Barbara Van Den Haute gaat als topvrouw van Digitaal Vlaanderen die informatisering aansturen.
De Vlaamse overheid wil met een digitaal relanceplan versterkt uit de coronacrisis te komen. Zo tekende ze pas een ICT-raamcontract van minstens een miljard euro met een reeks privé-partners (zie pagina 25). Nog eens een miljard euro, verspreid over de komende drie jaar, gaat naar een digitaal relanceplan, aangestuurd door Digitaal Vlaanderen.
Digitaal Vlaanderen is de samenvoeging van het Agentschap Informatie Vlaanderen en de ICT-poot van het Facilitair Bedrijf. Waarom was dat precies nodig?
jan jambon: Omdat onze klanten, de lokale besturen en de agentschappen, dikwijls niet goed wisten waar ze moesten aankloppen. Dus de one stop shop is hier aan de orde. En één plus één is ook meer dan twee. 200 mankracht aan de ene, 200 mankracht aan de andere, dat levert samen veel meer slagkracht op.
Digitaliseren kost geld. 1 miljard voor de ICT-contracten, nog eens 1 miljard voor de relance. Vanwaar komt dat geld?
jambon: Enerzijds heb je de raamcontracten, die zitten in de begroting ingebakken. Dat gaat om het verder automatiseren van de overheid en het draaiende houden van bestaande toepassingen. Dat zijn voor ons lopende zaken, waar inderdaad 1 miljard naartoe gaat, verspreid over 7 jaar.
Dan heb je het Vlaamse relanceplan. In totaal 4,3 miljard. En daarvan gaat dik 1 miljard specifiek naar digitalisering. De helft van dat Vlaamse relanceplan bestaat uit Europees geld, de andere helft uit onze Vlaamse begroting.
Er komt een Datanutsbedrijf om data te centraliseren. Hoe gaat dat er precies uit zien?
jambon: We starten vanuit de overheid, maar willen het zo snel mogelijk in privéhanden onderbrengen. We gaan er in het begin privé-partners bij halen en na verloop van tijd moeten die de meerderheid in dat bedrijf nemen.
En zijn daar al privé partners voor?
jambon: Ja, maar ik ga daar nu nog niks over zeggen behalve dat er veel partners zijn die sterke interesse tonen. Voor het einde van het jaar willen we dat Datanutsbedrijf op poten hebben en tegen dan zal daar meer duidelijkheid over komen.
De aanpak rond de raamcontracten is gewijzigd: meerdere spelers en meerdere percelen. Hoe zit dat dan met de orkestratie?
jambon: Het agentschap Digitaal Vlaanderen gaat daar garant voor staan. Alle opdrachten zijn ook duidelijk omschreven. Natuurlijk zal er wel interactie zijn met enkele uitdagingen. Maar het alternatief – alles op één hand zetten – heeft volgens mij het gevolg dat niet alle spelers in de markt aan bod kunnen komen. Je kan gemiddeld de beste zijn, maar dan heb je niet noodzakelijk de beste spelers van de markt samen.
barbara van den haute: We gaan onze regiefunctie versterken door te investeren in mensen. Maar nog belangrijker is dat er in de aanbestedingen een apart luik zit rond integratie. Dat is door Atos gewonnen (zie pagina 25) en daar zitten alle operationele integratiediensten in. Maar ook los van het operationele denken we samen toekomstgericht na over hoe we alle neuzen in onze portfolio en toepassingen in dezelfde richting kunnen krijgen.
Wat heeft eigenlijk de doorslag gegeven om de ICT-diensten op te splitsen in meerdere contracten?
van den haute: Er zijn simpelweg teveel projecten gaande zodat je het echt niet meer kan maken om die naar één speler te laten gaan.
Waar je het dichtst bij de leidinggevende ambtenaren zit, dat zijn de applicaties. Daar gaan we telkens een mini-competitie houden om nieuwe toepassingen toe te wijzen aan de leveranciers die we gekozen hebben. En die kunnen ook nog eens onderaannemers betrekken. Dat gaat de innovatie alleen maar ten goede komen en zorgen dat ook kleinere, gespecialiseerde bedrijven nu aan de bak gaan komen. Daarmee komen we toch echt tegemoet aan de kritiek die we vroeger kregen dat er geen concurrentie mogelijk was.
In de offertes hebben de gekozen leveranciers ook al heel wat partnerships vermeld of onderaannemers waarmee ze in zee willen gaan. CEVI bij Cronos en Cipal Schaubroeck bij DXC-Cegeka bijvoorbeeld. Dat zijn zeer actieve spelers in de publieke sector, dus we zijn zeer blij dat ook zij op die manier betrokken worden.
Kunnen steden en gemeenten hun eigen koers blijven varen?
jambon: Tuurlijk, wij doen een aanbod. Kijk, grote steden als Antwerpen of Gent die staan al redelijk ver in hun digitalisering en die hebben een eigen sterke digitale organisatie (Digipolis, nvdr). Maar hoe kleiner de gemeente, des te moeilijker het voor hen is om bij te benen. Die willen we ook meetrekken. Wij doen een aanbod, en het is aan ons om dat zo aantrekkelijk mogelijk te maken.
van den haute: Heel wat processen bij lokale besturen zijn hetzelfde. En lokale besturen zijn samen met de VVSG ook vragende partij dat Vlaanderen daar veel meer naar een soort SaaS-model gaat. Nu gaan we meer dan vroeger een soort menu kunnen aanbieden aan die lokale besturen. Dat gaat hen ongetwijfeld ook aan efficiëntie doen winnen, alleen al door niet zelf aanbestedingen te moeten doen voor applicaties die alle andere steden en gemeenten ook al hebben of moeten hebben. Er blijft keuzevrijheid, maar we gaan er wel voor zorgen dat het aantrekkelijk wordt.
Gaat de burger iets merken?
jambon: Er zijn al een aantal concrete projecten ontwikkeld, zoals het Groeipakket. Waar we zelf gaan zeggen tegen de burger: u komt in aanmerking. Maar het meest tot de verbeelding sprekende is denk ik het Notarisproject. Als je een compromis tekent voor de aankoop van woning of appartement duurt dat meestal 3 maand of langer vooraleer dat bij de notaris komt. De bedoeling is om dat traject tot een paar werkdagen te reduceren. Het is ook allemaal data die veelal bij de overheid voorhanden is. En ja, zo’n project komt ook de groei ten goede want het zorgt er bijvoorbeeld voor dat bouwfirma’s veel sneller kunnen starten.
van den haute: Er wordt duidelijk ingezet op e-inclusie, de strategie rond één loket voor de burgers en ondernemers, dat zijn dingen die nu al heel duidelijk aan het worden zijn voor de burgers. Maar ook meer en meer automatisering in de processen. Dat ga je toch wel gaan merken van zodra je er als burger mee in contact komt. De ambitie in het vastgoedproject is om daar om alles rond te krijgen tegen de next business day, waar dat nu dikwijls maanden duurt vooraleer je alle gegevens – meestal ongestructureerde data – verzameld hebt.
Technologisch zijn dat webdiensten en is dat een klassiek project om data te verzamelen. Da’s op zich niks baanbrekends. Maar de toepassing is dat wel. Ik denk dat dat ook een belangrijke functie van Digitaal Vlaanderen is: om projecten te realiseren, maar vooral te werken op het snijpunt van de verschillende actoren. Vaak zitten gegevens vast in een silo waarbij niemand er belang bij heeft om dat open te breken. Het is dan onze rol om daar het verschil te maken en een voortrekkersrol te spelen om die data toch uit een silo te krijgen. We zetten alle betrokken spelers samen, leggen de mogelijke voordelen uit, en we komen tot een akkoord.
Data en dataverwerking staan centraal. Pas was er nog ophef op het federale niveau over een project rond burgerdata, dat vooral aan Franstalige kant tegenwind kreeg. Heeft u schrik dat zo’n ophef ook aan Vlaamse kant kan ontstaan?
jambon: Ik denk het niet, want we doen het tegenovergestelde. Burgers en bedrijven blijven eigenaar van hun data en we gaan heel concreet bepalen wie gebruik kan maken van welke data. Met het Datanutsbedrijf geven we de mogelijkheid om uw data te laten gebruiken, niet om ze weg te schenken. Da’s toch wel een duidelijke andere filosofie.
van den haute: Wanneer je naar het Burgerprofiel kijkt, dan zie je inderdaad veel data over jezelf. Maar belangrijk om weten is dat enkel jij dat overzicht ziet, geen enkele ambtenaar heeft dat zicht. En we consolideren ook niks. We maken geen centrale databanken aan, laat dat duidelijk zijn.
En daarnaast is er natuurlijk het hele gebeuren met de datakluizen, waar het idee is om het beheer van de data in regie te geven van de gebruiker zelf: een burger of onderneming. Ik geloof echt in de aanpak met kluizen, en ik zal dat illustreren met het Groeipakket. Wanneer je dat aanvraagt, baseren we ons altijd op de belastingaangifte wat dus een reëel beeld geeft van je totale inkomen van twee jaar geleden. Maar wat als in die twee jaar je persoonlijke situatie veranderd is? Een echtscheiding of een overlijden? Dan ziet je reële inkomen er misschien totaal anders uit. Via een datakluis zou je als burger bepaalde data toch kunnen vrijgeven aan ons. Ik geloof vooral hierin, in de sluisfunctie van de kluis.
En voor die datakluizen doen jullie dus beroep op Solid. Is dat een manier om bezorgde burgers en privacyactivisten tegemoet te komen?
van den haute: Ja, dat speelt zeker mee. Veel gepersonaliseerde dienstverlening wordt trouwens ook tegengehouden door de GDPR. Fair enough, maar we zien in Solid wel een oplossing om het onverzoenbare toch verzoenbaar te maken. Meer data kunnen geven, maar meer controle ook. Het gaat bij mensen vaak niet zozeer om privacy maar wel om controle.
Wordt Inrupt een leverancier of gaan jullie Solid helemaal zelf implementeren?
van den haute: In eerste instantie gaan we inderdaad met Inrupt samenwerken (zie ook pagina 20). Maar dat wil niet zeggen dat we ons enkel daartoe gaan beperken. Het is wel de enige ter wereld die nu een enterprise service licentie heeft. Maar samen met UGent en imec gaan we zeker nog verder werken op de Solid-community ook.
Het viel ons op dat dit geen ICT-outsourcing meer genoemd wordt?
van den haute: Dat klopt, en dat doe ik ook heel bewust. Omdat we hen ook écht als partners zien om onze strategie waar te maken. Dit is veel meer dan een verkoopcontract, dit zijn echt onze structurele partners waarmee we het ICT-beleid samen willen uitvoeren.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier