1 jaar na Snowden: Gaat cyberspionage onverminderd door?

Mexico was een van de doelwitten van de clandestiene praktijken van de NSA. Maar bijna exact een jaar na de onthullingen heeft het land nauwelijks iets veranderd. En vermoedelijk beperken de huidige spionageactiviteiten zich niet tot Mexico.

“Er is geen wetgeving op toezicht en interventies. Voor bedrijven ontbreken richtlijnen. We zitten in een juridisch vacuüm. Men kan nog steeds metadata verzamelen”, zegt Jesús Robles van de Mexicaanse organisatie Propuesta Cívica. Metadata zijn bepaalde e-mail- of telefoongegevens: wie was de afzender, wie de ontvanger, wanneer en waar werd de e-mail verstuurd, hoe lang duurde het telefoongesprek?

Prism

Op 5 juni 2013 maakte journalist Glenn Greenwald in de Britse krant The Guardian bekend dat de National Security Agency (NSA) gegevens van gebruikers binnen en buiten de VS verzamelde. Het was het begin van een reeks onthullingen over de geheime operaties van de NSA. Aan de basis van deze onthullingen lag Edward Snowden, een ex-NSA-medewerker die geheime documenten naar Greenwald en de zijnen lekte.

Mexico was een belangrijk doelwit van de NSA. Via het zogenaamde Prism-spionageprogramma bespiedde de NSA Mexico over onder meer het drugs-, energie- en veiligheidsbeleid. Via het Blarney-programma onderschepte het agentschap dan weer communicatie van de Mexicaanse ambassade in Washington.

Op 1 september 2013 onthulde Greenwald dat de NSA e-mails van de Braziliaanse president Dilma Rousseff en haar Mexicaanse evenknie Enrique Peña Nieto had bekeken tijdens hun verkiezingscampagne.

Spionage gaat door

Het Mexicaanse parlement veroordeelde de praktijken en eiste een onderzoek van de Amerikanen. Maar een jaar later gaat de spionage gewoon door. The Intercept, de digitale publicatie die door Greenwald wordt geleid, schreef op 19 mei jongstleden dat de NSA metadata van de bijna honderd miljoen mobiele telefoontoestellen in Mexico verzamelt via het Mystic-programma.

“Er is niet veel gebeurd. Als de mensen er zich meer bewust van waren, dan zouden ze binnen- en buitenlandse bedrijven onder druk kunnen zetten zodat die op hun beurt de regering onder druk kunnen zetten”, zegt Cédric Laurant, medeoprichter van Son Tus Datos (Het Zijn Jouw Gegevens). De organisatie ijvert sinds 2012 voor meer privacy in de communicatiesector.

Skype afluisteren

De Mexicaanse wet op de Bescherming van Persoonsgegevens van 2010 verplicht een instelling die persoonsgegevens aan derden wil overmaken om dat aan de eigenaar van de gegevens te melden. Maar de wet op Geolokalisatie van 2012 holt die garantie uit: die geeft de overheid de toestemming om geografische gegevens over gebruikers van mobiele telefoonstellen te verzamelen zonder dat te melden.

Het Citizen Lab van de Universiteit van Toronto (Canada) meldde in maart vorig jaar dat op de servers van de Mexicaanse telecomoperatoren Iusacel en Uninet het spionageprogramma FinFisher werd gevonden.

In februari dit jaar publiceerde Citizen Lab twee nieuwe rapporten over spionage. Daarin staat dat 21 landen, waaronder Mexico, gebruik maken van RCS, een systeem dat computers kan hacken: het kan de gegevens kopiëren, Skype-gesprekken opnemen en de camera en microfoon activeren.

Spionage beperkt zich vermoedelijk niet tot Mexico

Vermoedelijk blijven de huidige spionagepraktijken van de NSA niet beperkt tot Mexico. Een nieuwe, zopas door het Amerikaanse Huis van Afgevaardigden goedgekeurde wet die de activiteiten van de inlichtingendienst aan banden zou moeten leggen, bevat volgens privacy-activisten al een achterpoortje, waardoor massale dataverzameling mogelijk blijft. En volgens Glenn Greenwald weten we nog lang niet alles over de afluisterpraktijken én de precieze doelwitten van de NSA. (IPS/MI)