Digitaal leren is het onderwijs van de toekomst

Waarom zouden we nog willen terugkeren naar overvolle klaslokalen met een tekort aan leerkrachten om kwaliteitsvol onderwijs te bieden? Kan een verplichte lockdown eindelijk de toegevoegde waarde van technologie en AI in het onderwijs aantonen, vraagt Katja Schipperheijn zich af.

De afgelopen periode gebruikten we massaal de mogelijkheden die de technologie te bieden heeft voor het onderwijs. Nooit eerder zag ik leerkrachten zo wendbaar en positief aan de slag gaan met vernieuwing. Waarom zouden we daar dan niet de vruchten van plukken voor het onderwijs en de toekomst van onze ‘future workforce’?

Sciencefiction

In China zijn robots geen sciencefiction, maar worden ze nu al ingezet voor de opvoeding en educatie van kinderen. Een hele nieuwe generatie van kinderen vindt AI-robots daar even normaal als de iPad, gsm of PlayStation, en er werden in 2019 al meer dan honderd miljoen educatieve robots verkocht. Hoopvol keek ik de laatste dagen dan ook uit naar het duurzame effect van de vele investeringen (zestig miljard vorig jaar) die de Chinese overheid heeft gedaan in AI-ondersteund leren.

Maar spijtig genoeg worden zelfs in het digitale China de vele online leerplatformen in de vergeethoek gegooid nu de scholen weer opengaan. Nochtans zijn ook daar leerkrachten, ouders én leerlingen niet al te happig om weer de overvolle scholen te betreden.

Het lijkt mij nu, meer dan ooit, noodzakelijk dat onze maatschappij blijvend inzet op AI-ondersteund en hybride onderwijs dat uitblinkt in efficiëntie en wendbaarheid op meerdere aspecten. Agile onderwijs als het nieuwe normaal.

Flexibel online leren

Daar zijn argumenten genoeg voor. Ten eerste biedt afstands- en onlineleren mogelijkheden voor differentiatie. Diversiteit in de klas vormt niet alleen een grote uitdaging voor leraren, ze vraagt een flexibele houding en veel werk op maat van de leerling.

Onderwijs Vlaanderen wil zoveel mogelijk leerlingen een kans te geven op kwalificatie, en steunt daarbij op educatieve methodes die flexibiliteit leveren in wat, hoe, wanneer, waar en met wie leerlingen leren binnen het gemeenschappelijk curriculum.

Die flexibele leerwegen vormen ook de basis van vele artificiële leertechnologieën, zoals Diddit. Voortgang en moeilijkheidsgraad worden hier bepaald door het systeem en zijn niet langer de verantwoordelijkheid van de leerkracht. Wanneer, waar en met wie blijkt in coronatijden via vele sociale apps plots ook geen moeilijke opgave meer. Leerlingen lijken zelfs apps als WhatsApp en Houseparty te benutten als samenwerkingsplatformen die hen virtueel op elk moment met andere leerlingen van de klas samenbrengen.

Leertechnologieën kunnen die leerlingen bovendien een rustiger leeromgeving aanbieden. Uiteraard lees ik ook die leerlingen die in vreselijke thuissituaties extra hard getroffen worden door de huidige crisis. Toch zie ik ook meer en meer studies die bevestigen dat een groot aantal leerlingen met een goede werk- en leerhouding nu sneller dan ooit de leerstof verwerkt. Bij deze leerlingen valt vaak een last van de schouders en ze ervaren veel minder stress. Ze krijgen opnieuw zin in leren en werken voor school wanneer ze verantwoordelijkheid kunnen nemen voor hun eigen leerproces.

Leraren en leerlingen van de toekomst

Ten derde kan hybride en agile onderwijs deels het lerarentekort opvangen door het aantal (contact)uren te reduceren tot de noodzakelijke. Een mooi voorbeeld zijn de vele online testen die examens in het coronatijdperk vervangen. Bestaande online testplatformen hebben met AI automatische correctie, intelligente evaluatie en ranking geïmplementeerd en besparen uren aan administratieve taken en verbeteringen.

In de online klaslokalen kunnen online lessen automatisch converteren naar audiobestanden die studenten daarna kunnen raadplegen. Daarbovenop kunnen de video- en audiobestanden van docenten en studenten automatisch geanalyseerd worden om de virtuele klaskwaliteit te beoordelen op basis van de inhoud.

De platformen bieden ons bovendien een voorbereiding op de toekomst. Niemand weet het zeker, maar er wordt gespeculeerd over een mogelijke nieuwe lockdown. Wanneer we de flexibiliteit en wendbaarheid van wat technologie te bieden heeft hebben omarmd, kunnen we sneller inspelen op nieuwe pandemieën of andere zwarte zwanen die het ‘normale’ schoolleven stilleggen.

Er speelt echter nog een ander niet te vergeten voordeel. We willen onze leerlingen voorbereiden op toekomstige jobs. Die lijken meer dan ooit digitale vaardigheden te vereisen. Als de ‘future workforce’ zich nu al digitale vaardigheden en zelfsturend leren eigen maakt, zijn ze goed voorbereid op de onzekere toekomst.

Tot slot zijn er de kosten. Het hoeft geen betoog dat kostenbesparing, ook in het onderwijs, steeds belangrijk blijft. Het is misschien wel de kostenbesparing die uiteindelijk de doorslag geeft om onze gekende paden te verlaten en hybride en agile leren als het nieuwe normaal te omarmen. Om kinderen onderwijs te leveren dat hun welbevinden ondersteunt en hen voorbereidt op de toekomst.