Gamegigant Activision Blizzard wordt door de Amerikaanse overheid aangeklaagd voor zijn ontstellend slechte arbeidsomstandigheden, waarbij vooral vrouwen jarenlang werden blootgesteld aan pesterijen en seksueel wangedrag. Het is het zoveelste ‘me too’-moment voor de gamesindustrie, maar gaat er deze keer ook iets veranderen?
De publicatie vorige week van een aanklacht door het California Department of Fair Employment and Housing, de arbeidsregulator zeg maar, is geen aangenaam leesvoer. De aanklacht, eerst gezien door nieuwsorganisatie Bloomberg, is het resultaat van een twee jaar lang onderzoek naar werkomstandigheden bij de speluitgever van onder meer World of Warcraft en de Call of Duty-games. Door het bedrijf voor de rechtbank te slepen hoopt de regulator dat het zich onder meer beter aan regels rond mensenrechten en antidiscriminatie zal houden. Een zoveelste geval van een IT-bedrijf dat discrimineert tegen minderheden, maar de getuigenissen zijn deze keer wel erg hard, tot zelfdoding toe.
Studentenclub
Steek uw hand op als u deze al eens gehoord heeft. Een gebrek aan vrouwen in leidersposities, grote verschillen in loon tussen mannelijke en vrouwelijke medewerkers, en een gebrek aan promotiekansen voor vrouwen. In zijn rapport heeft de regulator het daarnaast over een ‘frat boy’-cultuur die pestgedrag en discriminatie tegen vrouwen in de hand werkt.
En dat gedrag gaat ver. Je kan de volledige aanklacht hier lezen, maar bij de getuigenissen zitten voorbeelden van verregaande discriminatie, met medewerksters die meermaals ongewenste avances en seksueel getinte grappen moeten afwimpelen. Er is sprake van een ‘cube crawl’, een meermaals georganiseerd evenement waarbij medewerkers dronken door de bureauhokjes van collega’s kruipen en hen daarbij vaak ook ongevraagd betasten. Een bijzonder tragisch voorval dat wordt aangehaald, is de zelfdoding van een medewerkster tijdens een werkreis met haar overste. De vrouw werd eerder zwaar gepest, met naaktfoto’s van haar die door mannelijke collega’s werden geshared, en de overste bleek seksspeeltjes op werkreis te hebben meegebracht.
Niet iedereen gelijk
Daarnaast lijst de aanklacht nog de hele resem ‘klassieke’ discriminatiepraktijken op: vrouwelijke medewerkers die negatieve evaluaties krijgen tijdens hun zwangerschap, of wanneer ze hun kinderen wilden ophalen van de opvang. Vrouwen die uit lactatiekamers werden gezet om plaats te maken voor vergaderingen. Managers zouden ook veel strenger zijn voor vrouwen, zeker vrouwen van minderheden, en hen veel minder snel promoveren.
Nog uit de aanklacht moet blijken dat de directeuren van Blizzard en Activision weet hadden van de praktijken en daar niets aan deden. Alex Afrasiabi, Senior Creative Director van World of Warcraft zou op feestjes in het zicht van andere medewerkers vrouwen hebben lastigvallen tot het punt waarop hij door collega’s moest worden weggehaald. Als reactie kreeg hij van J. Allen Brack, baas van Blizzard Entertainment, een verbale waarschuwing met de melding dat hij ‘te vriendelijk’ was tegenover vrouwelijke medewerkers. Verder kwam daar niets van, meldt de aanklacht, waardoor het gedrag bleef aanhouden. Ook de personeelsdienst zou de vele klachten van slachtoffers eerder tegenwerken dan te proberen de omstandigheden te verbeteren.
‘Niks van gemerkt’
De aanklacht is hard om lezen en krijgt veel aandacht van media en klanten. Tijd voor een grote mea culpa dan? De eerste reacties van Blizzard Activision geven alvast niet veel hoop. Activision noemde de aanklacht, gebaseerd op een officieel onderzoek van twee jaar met medeweten en medewerken van het bedrijf, het ‘onverantwoord gedrag van staatsbureaucraten’. Het voegt er in dezelfde reactie ook aan toe dat het bedrijf inclusiviteit erg belangrijk vindt en dat er geen plaats is voor seksueel wangedrag of pesterijen. Het zou alle klachten intern behandeld hebben en waar nodig actie hebben ondernomen. De aanklacht zou volgens Activision ook feiten fout interpreteren, en geen reflectie zijn van het bedrijf zoals het vandaag is, meldt de communicatiedienst. De regulator brengt ondertussen wel getuigenissen van zaken die de voorbije twee jaar gebeurden.
In de dagen nadat het nieuws bekendraakte, kwam bovendien nog een reeks aanvullende getuigenissen boven water, onder andere van verschillende ontwikkelaars en ex-medewerkers op Twitter. Enkele van de directeuren hebben ondertussen eigen mededelingen uitgebracht, die niet altijd stroken met de officiële versie. Mike Morhaine, de man die het bedrijf in 1991 mee oprichtte en mee leidde tot hij in 2018 vertrok, schrijft in een emotionele verontschuldiging dat hij vrouwen in zijn bedrijf teleurgesteld heeft. Grote baas van Activision Rob Kostich noemt het gedrag in de aanklacht ‘onacceptabel’. J. Allen Brack, de man die in de aanklacht genoemd wordt als een van de managers die niet genoeg deed, noemt de getuigenissen in een interne brief ‘verontrustend’ en gaat verder met de melding dat hij vrouwen echt wel als gelijken ziet. Problematisch voor Brack is wel dat er door de hele heisa ook een video is bovengekomen uit 2010, waarin hij openlijk spot met een vrouwelijke fan die vraagt om ook enkele minder seksueel getinte vrouwelijke personages te voorzien in World of Warcraft.
Herkenbaar
Het voelt allemaal wat herkenbaar aan. Dit verhaal hebben we al meermaals moeten schrijven over de IT-industrie. De notie van een ‘frat boy’-cultuur, zo genoemd naar Amerikaanse studentenhuizen die deels draaien op drank en seks, zagen we eerder al opduiken in bijvoorbeeld schandalen rond Uber en een reeks andere Silicon Valley-bedrijven. En binnen die IT hebben videogamebedrijven de reputatie een van de giftigste industrieën te zijn voor vrouwelijke medewerkers. Blizzard Activision (beide bedrijven gingen samen in 2008) past dan ook in een langere reeks game-uitgevers waar regulatoren zichzelf genoodzaakt zagen in te grijpen. De seksistische cultuur bij Riot Games, maker van League of Legends, leidde in 2018 bijvoorbeeld tot een schikking bij de Californische rechtbank waarbij de slachtoffers een geldsom werd uitbetaald. Ubisoft, uitgever van onder meer de Assassin’s Creed– en Far Cry-titels, ontsloeg vorig jaar een reeks managers na beschuldigingen van seksueel wangedrag. Daarrond werd eerder dit jaar ook nog een klacht neergelegd voor de Franse rechtbank.
Dus, same old same old? Deels wel. De attitude die uit de aanklacht en de video moet blijken, zit ingebakken in een hele reeks bedrijven, zo niet een groot deel van de industrie. Activision Blizzard is dan wel de derde die een rechtszaak te verwerken krijgt, de gamegigant zal waarschijnlijk niet de laatste zijn. Anderzijds is het feit dat er een aanklacht komt al een goed teken. Uit reacties van (ex-)medewerkers blijkt dat het hen al goed doet dat ze überhaupt gehoord worden, en dat een cultuur die meer dan tien jaar ongestoord kon gisten, nu eens door een externe partij wordt bekeken. Als er één langdurig gevolg is van de #metoo-beweging, dan is het wel dat er makkelijker en sneller over dit soort zaken gesproken wordt.
Meer inclusief
Uit rapporten rond Riot Games blijkt dat dat bedrijf alvast zijn structuur en cultuur stevig omdraaide na de rechtszaken, en effectief acties ondernam om meer inclusief te zijn. Hoe Activision Blizzard hiermee omgaat, is een andere vraag. Het bedrijf nam eerder dit jaar een nieuwe chief compliance officer in dienst, die in een eerste reactie op de aanklacht vooral benadrukt hoe fijn en inclusief Activision Blizzard wel is. Veel zal dus afhangen van een eventuele veroordeling, en de voorwaarden daarbij, maar ook van de reactie van de klanten.
Wie met vragen over zelfdoding zit, kan terecht op de Zelfmoordlijn op het gratis nummer 1813 of op www.zelfmoord1813.be
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier