Ministry of Privacy reikt haar eerste Privacy Awards uit. Hoewel de focus op positieve initiatieven ligt, bleek er vooral veel aandacht voor ‘Big Brother van het Jaar’. Al is Frank Robben niet de enige die kritiek krijgt.
De privacy-organisatie reikte ditmaal slechts vier van de zes awards uit. Bedrijf van het jaar is Nubo.coop, een coöperatieve die mail- en clouddiensten voor particulieren aanbiedt, maar daarbij sterk inzet op privacy. DPO van het Jaar (data protection officer) is Cranium, een bedrijf dat diensten rond privacy, security en datamanagement levert.
App van het Jaar is Signal, dat zich de laatste weken sterk kon profileren als tegenhanger van WhatsApp. Maar de jury waardeerde vooral dat de app al van bij de start inzet op privacy, inclusief een focus op encryptie en open source.
De app wint nipt van Coronalert, dat ook als privacyvriendelijk en lovenswaardig wordt bestempeld, maar te weinig impact heeft volgens de bestuursleden van Ministry of Privacy. Twee awards werden niet uitgereikt: Overheid van het Jaar en Website van het Jaar. Al geeft de organisatie wel een eervolle vermelding aan de Nederlandse site fixjeprivacy.nl.
‘Te weinig transparantie’
Hoewel Ministry of Privacy wil inzetten op positieve awards, was er met Big Brother van het Jaar ook één categorie voor minder privacyvriendelijke personen of organisaties. Juist die ging opvallend genoeg met de meeste stemmen lopen. De weinig benijdenswaardige award gaat naar Frank Robben, hoofd van Smals, de Kruispuntbank voor Sociale Zekerheid en het eHealth-platform, maar ook de man achter verschillende digitale overheidsdiensten die ons land de laatste twintig jaar introduceerde. Robben is voorts een van de drijvende krachten achter Coronalert, dat als app zoals gezegd wel lovende reacties krijgt van Ministry of Privacy.
Robben krijgt van Ministry of Privacy kritiek voor ‘het ontbreken van elke vorm van transparantie over de vele functies, de verwevenheid en vooral grote macht tussen en door die functies en het ontbreken van een democratische controle’, wat bij een politicus wel het geval is.
De jury is ook scherp voor zijn recente uitlatingen in de Pano-reportage, waarin hij verwees naar moeilijke privacyregels als obstakels, wat volgens Ministry of Privacy in de praktijk amper meespeelt. ‘Door de grote macht beslist Robben vaak eigenhandig over dienstverleners die belangrijke projecten ontwerpen (en over de werking van die projecten), met een bijzonder grote impact voor onze individuele privacy.’
Annelies Verlinden en het Grondwettelijk Hof
Robben is niet de enige die kritiek krijgt. Minister van Binnenlandse Zaken Annelies Verlinden (CD&V) eindigt op de tweede plaats voor het ontbreken van de pandemiewet en omdat onder haar beleid maatregelen zijn genomen met een grote impact op onze privacy ‘op wankele juridische gronden’.
Het Grondwettelijk Hof eindigt derde, vooral vanwege enkele recente uitspraken rond slimme energiemeters, vingerafdrukken op de eID, de camerawetgeving en het feit dat overheden geen GDPR-boete kunnen krijgen.
Update 17 uur:
Frank Robben reageert tegenover Data News op ‘zijn’ award en benadrukt dat hij net zeer transparant is over zijn vele rollen binnen de overheid.
‘Wie op mijn website kijkt, zal daar al mijn mandaten terugvinden. Eigenlijk heb ik maar drie functies: bij de Kruispuntbank voor Sociale Zekerheid, bij Smals en bij de Databeschermingsautoriteit, bijna alle mandaten zijn afgeleiden van die functies. Alles wat ik doe is transparant en staat op mijn website.’
Jaarlijkse evaluatie
Ook over het gebrek aan controle is Robben kritisch. ‘Mijn functies worden gecontroleerd en beoordeeld door onze ‘klanten”, zegt hij. ‘Voor de Kruispuntbank zijn dat vertegenwoordigers van de werknemers-, zelfstandigen- en werkgeversorganisaties. Voor het eHealth-platform zijn dat onder andere artsen, apothekers, kinesisten en patiëntenorganisaties. Ik word elk jaar beoordeeld door hen en er is geen enkel project dat we uitvoeren dat niet door hen is gekend.’
Inhoudelijk benadrukt Robben dat hij net een voorstander is van privacy. ‘Ik probeer evenwicht te vinden in onze grondrechten, het recht op sociale bescherming, op gezondheid en ook op privacy. Als iemand met een leefloon en iemand met een handicap een sociaal tarief krijgen, dan zorgen we ervoor dat bijvoorbeeld de NMBS wel weet welke persoon daar recht op heeft, maar niet waarom die persoon daar recht op heeft.’
Robben zegt ook open te staan voor suggesties en discussie. ‘Ik kan aannemen dat het van buitenaf lijkt alsof ik voor een zeer centralistische aanpak sta, maar dat is niet zo. En gezien ik niet de ambitie heb om een big brother te zijn, wil ik gerust in debat gaan met mensen die dat wel vinden, om te horen wat er beter kan.’ Aldus Frank Robben.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier