De Russische beïnvloeding die er voor zorgde dat Donald Trump aan de macht kwam, werkte vooral goed op Instagram. Bovendien werkten de Russen niet enkel met advertenties, maar ook met authentiek ogende groepen en memes om te misleiden.
Twee rapporten geven meer inzicht in de manier waarop de Russen, via het Internet Research Agency, handelden en hoe efficiënt die waren.
Een eerste rapport, in opdracht van het Amerikaanse Senate Intelligence Committee en uitgevoerd door New Knowledge, merkt op dat posts op Instagram vele malen efficiënter waren dan op Facebook.
Meer interactie op Instagram
Internet Research Agency bereikte op Facebook veel meer mensen dan op Instagram (126 miljoen tegenover minstens 20 miljoen). Maar op Facebook haalde de posts slechts 37,6 miljoen likes tegenover 183 miljoen op Instagram. Dat zijn er 612 per post op Facebook tegenover 1568 per post op Instagram. Facebook kreeg wel meer commentaren per post (54) dan Instagram (34).
Ook de University of Oxford komt met een gelijklopend rapport over de invloed die social media heeft gespeeld bij de politieke polarisatie in de VS. Hieruit leren we onder meer dat meer dan dertig miljoen gebruikers tussen 2015 en 2017 posts van het Internet Research Agency hebben gedeeld op Facebook en Instagram.
Het gaat daarbij niet alleen om advertenties. Het Russische social media team zette ook verschillende pagina’s op waar op tijd en stond (vaak gelijklopend met crisissen of politieke gebeurtenissen, polariserende zaken werden gepost.
Links doen twijfelen, rechts mobiliseren
De boodschappen en de verschillende groepen hebben volgens beide rapporten verschillende, maar duidelijke patronen. Zo trok de pagina Heart of Texas regelmatig de patriottistische kaart met afbeeldingen en memes (mopjes) die de trotsheid op de Texaanse staat illustreerden, maar daarnaast promootte de pagina ook het weigeren van (Syrische) vluchtelingen en een afscheiding van Texas van de VS.
Aan de andere kant van het spectrum werden onder meer zwarte, veelal democratisch gezinde, Amerikanen als doelwit gekozen. Hier werd onder meer via de Black Matters (BM) pagina opgeroepen om de media niet te vertrouwen, of door op te roepen om de verkiezingen te boycotten. In andere gevallen werd dan weer een event gepromoot waarbij ‘United muslims of America’ oproept voor een mars om Hillary Clinton te steunen. Het rapport veronderstelt dat zo’n mars en een luide steun van Moslims negatief had uitgepakt voor Clinton’s perceptie naar (conservatieve) Amerikanen toe.
Maar de campagne richtte zich evenzeer op feministen waar Clinton werd negatief werd afgeschilderd, of fans van Bernie Sanders, die de Democratische nominatie verloor aan Clinton. Voor Republikeinse kiezers werd dan weer ingespeeld op de Amerikaanse identiteit, vaak gekoppeld aan Jezus. Opvallend daarbij is dat sommige pagina’s eerst begonnen als onschuldig lijkende pagina, met bijvoorbeeld memes over Kermit de kikker en The Simpsons, om enkele maanden later richting Jezus te gaan. Zo werd er een publiek opgebouwd.
Algemeen genomen was het doelwit om linkse, democratisch neigende, kiezers te overtuigen dat ze beter niet zouden stemmen. Naar rechtse, eerder republikeinse, kiezers was de boodschap dat ze zeker wel moesten gaan stemmen.
Sinds 2012
Het rapport van Oxford University merkt tot slot op dat er veel meer bereik is gehaald uit organische posts dan van advertenties en dat die campagne in 2013 van start gingen, maar zelfs al hun eerste stappen hadden gezet in 2012.
Opmerkelijk: de activiteiten stopten niet na de verkiezingen van 2016 maar liepen ook dit jaar nog door. Zo dateren de grootste advertenties van april 2017 (onder meer rond acties tegen IS en de Amerikaanse belastinghervorming). Ook legden sommige posts zich toe op misinformatie
Twitter en YouTube
Beide rapporten beperken zich niet alleen tot Instagram en Facebook, maar die twee platformen maken wel het merendeel van de activiteiten en interacties uit.
Zo heeft Internet Reseach Agency in totaal ook 1,4 miljoen mensen via Twitter kunnen bereiken met 10,4 miljoen tweets (6 miljoen originele berichten) afkomstig uit 3.841 accounts. Ook werden er zo’n 1.100 video’s op YouTube gezet verspreid over 17 kanalen. Maar het absolute zwaartepunt van de Russische beïnvloeding komt verder uit Facebook en Instagram en zou volgens de rapporten zo’n 25 miljoen dollar hebben gekost.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier