Op nieuwjaarsdag moet een Amerikaanse ruimtesonde langs Ultima Thule scheren, een asteroïde die zich op 6,6 miljard kilometer van de Aarde bevindt. Het zal het verste hemellichaam worden dat we van dichtbij onderzocht hebben.
Een Amerikaanse sonde, de New Horizons, vliegt al jaren door de buitenste gebieden van ons zonnestelsel, een regio waar we heel weinig van weten. In juli 2015 kwam hij langs de dwergplaneet Pluto en morgen, op nieuwjaarsdag, komt hij bij zijn volgende bestemming: de ruimterots Ultima Thule.
Ultima Thule is een asteroïde met een doorsnee van 30 kilometer, die pas in 2014 werd ontdekt. De rots staat op zo’n 6,6 miljard kilometer afstand van de aarde in de Kuipergordel, een zone vol ruimterotsen voorbij de planeet Neptunus. Nog nooit is een object op zo’n grote afstand van dichtbij onderzocht.
Voorbij de grens van het bekende
Voor de oude Grieken en Romeinen was Thule een mythisch eiland in het hoge noorden. Ultima Thule, wat ‘voorbij Thule’ betekent, geeft aan dat de sonde “voorbij de grenzen van de bekende wereld” gaat, aldus de Amerikaanse ruimtevaartorganisatie NASA.
Dinsdagochtend om 6.33 uur Belgische tijd zal de New Horizons het dichtst bij Ultima Thule staan. De afstand tot de asteroïde is dan ongeveer 3500 kilometer. Maar de bevestiging dat alles goed is verlopen, kan pas zes uur later op aarde aankomen.
New Horizons zal detailfoto’s maken en moet uitzoeken waaruit het rotsblok bestaat. Dat kan wetenschappers meer leren over onze eigen planeet, omdat de rots miljarden jaren geleden werd gevormd, op het moment dat ons zonnestelsel ontstond.
Onverwacht extraatje
De eerste plannen voor de missie ontstonden rond 1990. In januari 2006 volgde de lancering van de New Horizons, een apparaat dat zo groot is als een piano. Toen hij in juli 2015 langs Pluto vloog, ontdekte de New Horizons onder meer scheuren in het oppervlak. Mogelijk worden die veroorzaakt door een ondergrondse oceaan. Ook zag hij bergen tot 6.200 meter hoog.
Pluto was het hoofddoel, Ultima Thule is een onverwacht extraatje. Na het bezoek aan Pluto was de New Horizons nog in zo’n goede staat dat de vluchtleiding besloot de reis te verlengen met een extra bestemming. Met een snelheid van 1,2 miljoen kilometer per dag vloog de sonde naar Ultima Thule, ongeveer 1,5 miljard kilometer voorbij Pluto.
Mogelijk komt er nog een tweede extraatje. Als de sonde het volhoudt, wil de vluchtleiding over een paar jaar weer langs een ruimterots scheren, nog verder weg. Die bestemming is nog niet geselecteerd. Rond 2047 bereikt de New Horizons de rand van ons zonnestelsel, maar dan werkt hij waarschijnlijk niet meer. Aan boord van de sonde is ook de as van de man die in 1930 Pluto heeft ontdekt, sterrenkundige Clyde Tombaugh (1906-1997).
