Waarom opensource een eigen ‘Spotify’ nodig heeft

Begin dit jaar stond de wereld van opensource even in rep en roer toen bleek dat een ontwikkelaar z’n code moedwillig gebroken had. Hij wou daarmee protesteren tegen het feit dat grote bedrijven fors winst maken op basis van het werk dat de opensourcegemeenschap gratis levert. Van een echte revolutie is voorlopig nog geen sprake, maar het roept natuurlijk wel vragen op. Wordt het geen tijd voor een nieuw systeem en is het nog ethisch verantwoord om code gratis te gebruiken?

Opensource zou wel varen bij een platform dat ontwikkelaars voor hun waardevolle werk beloont

Opensource is een krachtige en ingenieuze manier om de hele wereld te laten meesurfen op software die goed ontwikkeld is. Het betekent dat je als ontwikkelaar je broncode via een platform beschikbaar maakt, zodat de community ermee aan de slag kan. Op die manier kunnen andere ontwikkelaars de code niet alleen nakijken en valideren, maar ook verbeteringen aanbrengen. Voor de gebruikers houdt dat natuurlijk wel risico’s in. Niemand kan immers garanderen dat de aangeboden code werkt, zeker als een opensourcepakket of bibliotheek nog niet door de hele community bekeken is.

Een andere valkuil is het feit dat er nu eenmaal meer consumenten dan producenten van opensource zijn. Als die consumenten vragen om code te updaten, dan zijn er altijd wel enkele vrijwilligers die dit in hun vrije tijd doen. Gratis en voor niets. En dat bleek een struikelblok voor een ontwikkelaar die begin januari 2022 bewust z’n eigen code overhoop gooide. Hij vond het niet kunnen dat grote bedrijven flink verdienen zonder ook maar iets terug te geven aan de gemeenschap.

Gevolgen voor data science

Hoewel het argument van de bovengenoemde ontwikkelaar best te begrijpen is, valt de impact van z’n protestactie niet te onderschatten. In dit geval strekte het bereik zich uit tot duizenden projecten die de code gebruikten. De focus lag voornamelijk op de ontwikkeling van webapplicaties, waardoor het incident geen gevolgen had voor data science. Toch moeten we beseffen dat dit wel een voorbode kan zijn van een ernstiger probleem, zeker in bedrijven die beslissingen steeds meer op dit soort modellen baseren. Zelfs een bestaand model dat gebouwd is in een oude variant van een opensourcepakket, kan alsnog getroffen worden als het in een nieuwere versie wordt uitgevoerd.

Hoe kan een organisatie zich hierop voorbereiden? In het kader van bestaande modellen toont dit nog eens aan hoe belangrijk het is om aan modelmanagement te doen. Dat wil zeggen dat je modellen die al in productie draaien, voortdurend monitort om na te gaan of ze nog altijd doen wat ze moeten doen. Daarnaast is het maar de vraag of bedrijven vandaag nog 100% op gratis validatie door de community willen vertrouwen. SAS betaalt ontwikkelaars bijvoorbeeld en kan op die manier een kwaliteitsgarantie en certificatie van de code bieden. Dat is cruciaal voor geregulariseerde industrieën, zoals de zorgsector, waarin code altijd gevalideerd moet zijn.

De meerwaarde van opensource voor de maatschappij blijft uiteraard onmiskenbaar, maar we moeten wel beseffen dat het niet allemaal rozengeur en maneschijn kan zijn. Zowel de community als de bedrijfswereld kunnen met het oog op de toekomst daarom best eens in de spiegel kijken …

Spotify voor opensource

Is het anno 2022 nog ethisch om winst te maken met code die je als organisatie gratis mag gebruiken? Of moet er een incentive tegenover staan die enigszins tegemoet komt aan de frustraties van sommige ontwikkelaars? En omgekeerd: is het voor de opensourcegemeenschap nog wel van deze tijd om code zomaar gratis aan te bieden? We mogen niet vergeten dat het systeem eigenlijk uit de academische wereld afkomstig is, waarbij onderzoekers hun codes onderling uitwisselden. Wat ooit heel kleinschalig begon, is intussen zo uitgebreid dat de hele wereld draait op code die in opensource geschreven is.

Een volgende vraag die dan oprijst: van wie moet het initiatief komen? Misschien is er wel nood aan een concept zoals Spotify, dat een ware revolutie voor de muziekwereld heeft ontketend. Ruim tien jaar geleden werd muziek volop illegaal gedownload zonder dat artiesten daar een vergoeding voor kregen. Dankzij Spotify is die vergoeding er nu wel telkens als een gebruiker één van hun nummers afspeelt. Ook de opensourcegemeenschap zou wel varen bij een platform dat bedrijven in staat stelt om ontwikkelaars voor hun waardevolle werk te belonen. Mogelijk ligt hier een opportuniteit voor platformen zoals GitHub die code verspreiden, maar ontwikkelaars hiervoor vandaag niets teruggeven.

Natuurlijk zal er ook een mentaliteitswijziging nodig zijn vooraleer organisaties willen betalen voor iets wat ze al zo lang gratis gebruiken. Maar net zoals voor de muziekliefhebbers die via Spotify naar hun favoriete artiesten luisteren, kan het voor de bedrijfswereld een relatief kleine stap zijn als de kostprijs beperkt blijft. En uiteindelijk mogen we toch ook wel verwachten dat organisaties voor zo’n systeem zouden openstaan. Als dat niet het geval is, beseffen ze gewoon niet dat ze succes oogsten met werk waar andere mensen veel energie in hebben gestoken. En zo zit onze economie toch niet in elkaar?

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content