Nu ook Samsung en Apple zich serieus moeien op de smartwatchmarkt zijn de verwachtingen hooggespannen, maar de verkoopcijfers vallen tegen. Veel mensen lijken het nut van de smartwatch (nog) niet van in te zien.

Ik heb een maand lang een smartwatch gedragen en iedere ochtend dat ik hem omdeed, was dat met tegenzin. Ik ben geen horlogedrager, dus iets om mijn pols is onnatuurlijk, maar dit was het probleem niet. Na een maand rondlopen met een smartwatch was de tijd aflezen wat me namelijk het best aan beviel. Het nut van het ‘smart’-deel van het horloge ging volledig langs mij heen. En met mij zijn een hoop anderen die er zo over denken.

Vorig jaar werden er namelijk maar 30.000 smartwatches verkocht in België, blijkt uit cijfers van GfK. Ter vergelijking: van de tablet werden er in het eerste jaar 50.000 verkocht en Apple was toen de enige aanbieder. Dit keer zijn de rollen omgedraaid: de smartwatch bestaat al sinds 2013, toen pionier Pebble er een op de markt bracht via een zeer succesvole Kickstartercampagne – Apple volgde vorig jaar pas met de Apple Watch.

Pebble-oprichter Eric Migicovsky was er in 2012 als eerste bij en wilde via Kickstarter 100.000 dollar ophalen met zijn smartwatch, maar de teller stond niet veel later op 10 miljoen dollar. Zijn Kickstartercampagne groeide dus in korte tijd uit tot een groot succes, maar wie waren die kopers? Alleen de nerds? Alleen de ‘early adopters’?

Het grote publiek lijkt namelijk nog niet geinteresseerd. 30.000 verkochte smartwatches in het derde jaar dat een productgroep bestaat is niet veel – zeer weinig zelfs. Dat aantal moest er uiteindelijk met pijn en moeite komen door de introductie van de Apple Watch en de Samsung Gear S2, de twee beste smartwatches van het moment. De twee horloges kwamen er beiden pas in oktober, waardoor het laatste kwartaal van 2015 voor een groot percentage van het jaartotaal kon tekenen, blijkt uit de cijfers van GfK.

“Door de lancering van deze producten en doordat het de laatste maand van het jaar was, nam de verkoop sterk toe in december”, zegt Jürgen De Mesmaecker van GfK. “In het laatste kwartaal van het jaar werd ongeveer 50 procent van de omzet behaald en in de laatste maand kom je op ongeveer 25 procent van het hele jaar.” Want volgens De Mesmaecker bleek de smartwatch dit jaar het ideale eindejaarsgeschenk. “In 2014 was het laatste kwartaal ongeveer 40 procent van het totaal, nu is dat de helft. In verhouding is de laatste maand dit jaar dus belangrijker geworden.”

Maar toch blijft het een kleine productgroep ziet ook De Mesmaecker. “Als er 30.000 producten worden verkocht is het nog echt een nicheproduct. De smartwatch is ook niet voor het grote volk bestemd, al neemt het aantal verkochte producten per jaar wel toe.” Dat zien de fabrikanten zelf ook.

“Sommige mensen hebben waarschijnlijk geen smartwatch nodig”, zei de 29-jarige Migicovsky onlangs tegen The Telegraph. “Het is zeldzaam dat een bedrijf toegeeft dat niet iedereen zijn producten nodig heeft, maar ik denk dat het waar is.” Hij denkt dat er drie groepen geintereseerd zijn in de smartwatch. De eerste groep mensen wil altijd connected zijn, die zijn eigenlijk verslaafd aan hun smartphone. De tweede groep zijn de gezondheidsfreaks, die een smartwatch gebruiken om alles bij te houden – als een soort Fitbit. En als derde is er de groep mensen die juist niet connected willen zijn. Ze willen afstand tussen hun telefoon en de rest van hun leven. “Misschien zetten ze een paar notificaties aan, maar de rest staat uit.”

Ik zit blijkbaar tussen de eerste en laatste groep van Migicovsky in. Want alhoewel ik de helft van de dag met mijn smartphone in de hand rondloop (de andere helft zit ik voor een laptop) vond ik de meldingen op de smartwatch alleen maar storend. Een extra scherm zorgde voor extra afleiding op momenten dat ik er niet op zat te wachten. Als ik geen meldingen wil zien gooi ik mijn telefoon in een hoek, bij een horloge bleek dat een pak lastiger.

Want omdat er weinig andere functionaliteiten aan een smartwatch zitten, heb je hem vooral om voor de meldingen. Er zitten geen spelletjes op, bellen kan niet (of het ziet er genant uit, alsof je Kitt oproept van Knight Rider) en omdat het scherm zo klein is gaat typen ook niet op een comfortabele manier. Dit is als een soort T9 toetsenbord van de oude GSM’s – er is een reden waarom we dat niet meer gebruiken.

Toen ik de Samsung Gear S2 begon te dragen had ik alle meldingen aangezet, zodat ik de volledige ervaring zou krijgen. Maar hoe langer ik hem droeg, hoe meer meldingen ik uit begon te zetten. In het begin trilde mijn pols bij iedere melding, maar dit gevoel was niet prettig -als een elektrisch schokje. Dat moest dus op dag 2 uit, waardoor hij alleen op zou lichten bij meldingen. Maar omdat ik in een aantal Whatsappgroepen zit waar soms veel gepraat wordt, zorgde dit voor de nodige afleiding op momenten dat ik daar niet op te wachten zat, zeker niet in de wagen. Want in de auto is je telefoon vrij makkelijk te negeren, maar een oplichtend horloge is lastiger – zeker in het donker. Dit is behalve irritant ook redelijk gevaarlijk, omdat je toch even die melding wil checken.

Toen ik uiteindelijk ook de meldingen voor Whatsapp uitzette, om niet teveel gestoord te worden bleef er weinig over. Want een mail of andere pushberichten ga je niet uitgebreid op je horloge lezen. Alleen de korte meldingen zijn bruikbaar; wanneer een notificatie meer dan 2 seconden van je tijd nodig heeft, pak je toch de telefoon uit je broekzak. Dit resulteert toch vooral in het wegswipen van een notificatie om vervolgens je telefoon te pakken; vrij nutteloos. De smartwatch is dan ook vooral een tweede scherm. Als je het niet fijn vindt om je telefoon te pakken is het handig. Verder voegt het (voor de meeste gebruikers) niets toe.

Was het dan echt zo’n rampzalige maand? Nee. Er zaten een paar kleine voordelen aan het dragen van de smartwatch. Zoals gezegd vond ik het opmerkelijk fijn om de tijd te zien rond mijn pols. Normaal pak ik daarvoor mijn telefoon, maar dat zorgt ook weer voor afleiding – maar dit kan ook op een normaal horloge. Een ander voordeel aan de smartwatch was voor mij de healthfunctionaliteit. Het horloge houdt je hartslag bij en telt je stappen wat een inzicht geeft in de lichamelijke inspanning van een dag. Ook trilt hij even wanneer je een uur stilzit, wat me behoorlijk vaak gebeurde. Hierdoor liep ik naar de koffieautomaat die iets verder was en ik ging ik staand bellen – lopend door een vergaderzaaltje levert je toch weer wat stappen op. Maar voor de mensen die bezig zijn met hun gezondheid is er nog de Fitbit, die hier voor gemaakt is en een derde van de prijs kost (al is die wel lelijker).

Nu zal er sinds de komst van Apple groei komen in de smartwatchmarkt. Dit jaar wordt de Apple Watch 2 al verwacht en wellicht kan er dan een groter publiek bereikt worden, ziet ook Pebble-CEO Migicovsky. “Als Apple ergens consequent in is, is het hun boodschap.” Maar zoals hij zelf al te kennen geeft blijft het nut voor het grote publiek uit. Meer mensen zullen een smartwatch kopen, maar echt nut heeft de smartwatch (nog) niet.