Het grootste lek van bankgegevens ooit is vooral te danken aan het werk van Hervé Falciani. De voormalige IT-expert maakte de lijst bekend. Wat zal er nu gebeuren met de gepubliceerde gegevens? Een overzicht in drie vragen.
Wie zit er achter het lek bij HSBC in Zwitserland?
Dat het internationale samenwerkingsverband van onderzoeksjournalisten de lijst van bankgegevens in handen kreeg is het werk van Hervé Falciani. De man ging in 2006 aan de slag als ICT-expert bij HSBC in Zwitserland. Hij is er verantwoordelijk voor de beveiliging van de gegevens.
Na een geheime relatie met een andere werkneemster van de bank, slaagt hij erin om de klantengegevens te hacken. Maar voordat hij de lijst bij de journalisten terecht komt, zou het koppel wel nog geprobeerd hebben om de namen ten gelde te maken.
Volgens de Britse krant The Guardian vluchtte Falciani eind 2007 naar Frankrijk, terwijl hij op de hielen werd gezeten door het Zwitserse gerecht. In Frankrijk wordt uiteindelijk beslist om hem niet uit te leveren, omdat blijkt dat de lijst waarover de ICT-expert beschikt, waardevol kan zijn voor de Franse fiscus en het gerecht. Falciani leeft momenteel in Frankrijk, waar hij voortdurend bescherming krijgt.
Wat gebeurt er nu met de lijst van namen?
Dat hangt af van land tot land. Maar het is niet omdat de lijst nu publiek is gemaakt, dat er het gerecht er zo maar mee aan de slag kan. In België bevoorbeeld zouden de fiscus en het gerecht al regelingen voorgeseld hebben aan ‘betrapte klanten’. Die zouden daar niet op zijn ingegaan, omdat er een mogelijkheid bestaat dat de documenten in beroep niet gebruikt zullen mogen worden in de rechtzaken.
In België heeft de fiscus al een aantal dossiers afgerond, zo verklaarde Francis Adyns van de FOD Financiën in De Ochtend.
Bovendien blijft het een lijst uit 2007. Verschillende Hollywood-acteurs lieten al weten dat ze niet op de hoogte waren van de feiten, en dat ze ondertussen hun geld weghaalden uit Zwitserland.
In een eerste reactie liet de bank zelf weten dat ze vond dat de lijst vernietigd moest worden. Ondertussen liet HSBC weten dat er heel wat wijzigingen zijn doorgevoerd. Zo zou het klantenbestand van de Zwitserse afdeling flink zijn afgebouwd, en werden klanten die hun verplichtingen niet konden nakwamen, de deur gewezen.
Wat betekent dit voor het Zwitserse bankgeheim?
De laatste jaren staat het Zwitserse bankgeheim onder toenemende druk. In 2009 besliste de G20 om het stelselmatig af te bouwen. Zeker omdat ook andere landen die zoals Luxemburg steeds zicht steeds opener gingen opstellen, stond Zwitserland steeds meer alleen met zijn bankgeheim.
De afgelopen twee jaar werd het al moeilijker voor buitenlandse spaarders om zwart geld in Zwitserland te parkeren. Onlangs nog maakte het Zwitsers parlement het voor buitenlandse spaarders moeilijker om hun geld buiten het zicht van de fiscus te parkeren.
Voor inwoners van Zwitserland verandert er voorlopig niets. Voor hen blijft het bankgeheim behouden. Onder meer David Bowie, Tina Turner en Michael Schumacher wonen officieel in Zwitserland. (JH)
