Eind mei zag het Antwerp Port Community System (APCS) het levenslicht. Die unieke publiekprivate samenwerking moet de draaischijf worden van de elektronische processen tussen de verschillende spelers op en rond de Antwerpse haven.

De havenbedrijven (verenigd in de federatie Alfaport Antwerpen) en de overheid (in casu het Gemeentelijk Havenbedrijf) hebben de handen in elkaar geslagen voor de lancering van het APCS. “Elke speler op de haven koopt en bouwt zijn eigen applicaties voor zijn eigen werking. Om die systemen te laten communiceren met andere bedrijven binnen de haven kan je een overkoepelend Port Community System inzetten”, legt John Kerkhof uit, die nu de nieuw opgerichte APCS-cel leidt. “Het is dus geen ‘systeem’ op zich, maar veeleer een netwerk om die verschillende systemen bij elkaar te brengen.”

Niet dat er tot dusver nog niets vergelijkbaars was in de Antwerpse haven. “Eigenlijk doen we dit al jaar en dag, maar in een andere vorm. We zijn zeer lokaal begonnen, zo’n 25 jaar geleden, met de oprichting van Seagha. Dat was een EDI-knooppunt voor bedrijven en later ook de overheid. Op die basis teren we vandaag nog altijd. Dat lokale platform is overgenomen door Porthus, dat dan weer werd opgekocht door het Canadese Descartes. Zo zijn we naar een globaal platform geëvolueerd. Toch bleef de perceptie dat dat alles geen geheel vormde. Door nu het APCS te creëren, bundelen we alle bedrijfsapplicaties, de overheidsapplicaties en het netwerk. Er komt dus één aanbod, één aanspreekpunt en één website waarop alle informatie beschikbaar is.” Het uiteindelijke doel van het APCS is om de administratieve informatiestroom die de goederenstroom binnen de haven begeleidt, zo snel en zo efficiënt mogelijk te maken. Dat moet de fysieke doorstroming van de goederen zelf verbeteren, wat de haven een concurrentieel voordeel zou moeten opleveren.

Bottom-up

Het APCS wordt een op zichzelf staande entiteit met een vierkoppig team onder leiding van John Kerkhof. “Die kan bedrijven aanspreken over hun elektronische communicatie en dat stimuleren. Wij stappen dus proactief naar de bedrijven om die elektronische communicatie te gaan ‘verkopen’. Voor de handelingen die ze nu manueel doen, proberen wij te wijzen op een elektronische oplossing. Waar er al elektronische oplossingen zijn, willen we vooral het gebruik ervan stimuleren.” Ook kan het APCS aan ‘whitelabeling’ gaan doen: bestaande applicaties van bedrijven havenbreed hergebruiken op een neutraal platform (zoals bijvoorbeeld de E-Balie-applicatie, zie kader)

Alfaport en het Havenbedrijf hebben ook een benchmarking laten doen van de functionaliteiten en oplossingen die vandaag al in de haven voorhanden zijn. Die resultaten hebben ze vergeleken met de oplossingen in andere havens. “We zien nu duidelijk de blinde vlekken waarvoor nog geen gestandaardiseerde oplossing bestaat. Onze opdracht op lange termijn is om oplossingen te onderzoeken voor die blinde vlekken.” Ruwweg kan je vandaag stellen dat het containerverkeer in de haven het meest geautomatiseerd is (lees: grote volumes met veel kleine eenheden, dus een hoge nood aan automatisering) en de stukgoedbehandeling het minst.

De vergelijking met het buitenland plaatst Antwerpen nochtans aan de top qua automatisering. Kerkhof gaat ervan uit dat dat precies komt door de ‘bottom-up’-benadering die altijd gehanteerd is. “PCS’en in andere havens ontwikkelen een applicatie voor een bepaalde functionaliteit en stellen die centraal. Op den duur heb je bedrijven die gegevens uit de eigen applicaties moeten gaan overtypen in de Port Community-applicatie. Wij doen het hier andersom: wij willen bestaande bedrijfssystemen met elkaar doen communiceren. Dan krijg je ook een grotere bereidheid om mee te spelen, want de verzender van de informatie blijft eigenaar van die informatie. Hij moet ze niet afgeven aan een derde zonder dat hij weet wat ermee gaat gebeuren.”

Descartes

Als de behoeften geanalyseerd zijn, zullen de mensen van het APCS niet zelf gaan ontwikkelen. “Daarvoor zullen we beroep doen op marktpartijen”, klinkt het. Voor enkele functionaliteiten zullen in eerste instantie oplossingen van vaste partner Descartes worden aangeboden of zullen mensen van het Havenbedrijf worden ingeschakeld. Het APCS zelf zal vooral instaan voor de projectopvolging. “We moeten er voor zorgen dat de partijen elkaar vinden. Ict betekent ook veranderingen. Ook dat moet het APCS in goede banen leiden.”

Stefan Grommen