Het ongunstige economische klimaat heeft een beperkte impact op de investeringen in erp. Daarbij evolueert de markt steeds meer naar een tweestrijd tussen SAP en Microsoft. Dankzij de cloud gaat de aandacht voor de functionele uitbreiding van erp vandaag vooral naar mobiliteit en analyse.

Naar jaarlijkse gewoonte bracht Computer Profile op vraag van Data News de Belgische erp-markt in kaart. De cijfers zijn afgeleid uit interviews met vierduizend organisaties met minstens vijftig medewerkers. De steekproef voor de enquête was verdeeld over alle sectoren, zowel bij de overheid als bij commerciële bedrijven. Met statistiek kun je echter om het even wat bewijzen, zo wil het vooroordeel. Daarom hebben we ook bij onderzoeksbureau Gartner wat cijfermateriaal opgevraagd. Wellicht laat ons dat toe een en ander wat beter in perspectief te plaatsen. Het onderzoek van Computer Profile toont alvast aan dat SAP zijn leiderspositie in de Belgische erp-markt makkelijk handhaaft. Het bedrijf is aanwezig bij ruim 31 % van alle Belgische bedrijfsvestigingen met meer dan vijftig medewerkers. Vorig jaar noteerden we voor SAP een aandeel van 29 %. Maatwerk bezet net als vorig jaar de tweede plaats, maar zakt lichtjes met een marktaandeel van 19 % tegenover 20 % in 2011. De derde plaats is voor Microsoft met ruim 16 %, tegenover 15 % vorig jaar.

De publicatie van de cijfers deed vorig jaar hier en daar de wenkbrauwen fronsen. Met name de marktaandelen van Oracle en Infor – in 2011 respectievelijk 6 en 5 % – leken niet in overeenstemming met de perceptie die over die leveranciers bestaat. Dat heeft voor een stuk met de onderzoeksmethode van Computer Profile te maken. Het bureau heeft ervoor gekozen de installed base van de leveranciers te tellen aan de hand van vestigingen, en niet op basis van het aantal gebruikers. Anders gezegd: vijf bedrijven met elk vijftig users op Microsoft Dynamics zorgen voor vijf streepjes achter de naam van die leverancier. Eén bedrijf met duizend gebruikers op Oracle telt maar voor één streepje. Wellicht zorgen de cijfers van Gartner hier voor wat meer inzicht. Het bureau becijferde dat de Belgische erp-markt in 2011 goed was voor een omzet van zowat 150 miljoen euro. Met 35 % van de koek komt SAP ook hier als grootste speler naar voren. De rest van de cijfers geeft echter een iets ander beeld. Volgens Gartner tekende Microsoft voor 9 % van de omzet en Oracle voor 8 %. Daarna volgden Sage (6 %) en Unit4 (5 %).

Geen uitstel meer

Een bijkomende vaststelling die Computer Profile doet, is dat SAP en Microsoft marktaandeel winnen. Dat gaat in de eerste plaats ten koste van maatwerk en niet zozeer van andere leveranciers, want die houden min of meer stand. De Belgische erp-markt groeit als geheel. Volgens Gartner steeg de omzet van de Belgische erp-markt in 2011 met 8 %, ook al lijkt het economische klimaat niet bepaald gunstig voor de grote investeringstrajecten die we doorgaans met erp associëren. “De erp-markt heeft een hoge maturiteitsgraad”, stelt Chris Pang, hoofdanalist en erp-specialist bij de onderzoeksgroep Technology & Service Provider van Gartner. “De levenscyclus van erp bedraagt tien tot vijftien jaar. Bedrijven die eind de jaren ’90 in erp hebben geïnvesteerd, zijn aan een herimplementatie of een grondige upgrade toe.” Die beweging kwam in 2007 en 2008 al op gang. Door het slechte economische klimaat stelden nogal wat bedrijven de investering toen uit. Intussen is verder uitstel niet langer houdbaar, ook al zijn de economische omstandigheden vandaag niet bepaald beter.

“De Belgische erp-markt kent nu al ruim twintig jaar een constante groei”, zegt Bart De Ridder, partner en SAP Lead bij Accenture. “We verwachten ook de komende vijf jaar nog minstens een lichte groei.” Ook Accenture verwijst hierbij naar de nood aan upgrades. De grote bedrijven hebben meestal al langer een uitgebreid erp-traject achter de rug. Na een historiek van tien tot vijftien jaar zijn ze vaak toe aan een consolidatieoefening. Bart De Ridder: “Wanneer de investering van de initiële implementatie is verteerd, komt er weer ruimte voor nieuwe zaken. Ondernemingen die een reeks acquisities hebben uitgevoerd, bijvoorbeeld, investeren dan om hun erp-omgeving te harmoniseren en te vereenvoudigen. Vaak bouwen ze ook een extra laag bovenop het erp-systeem, bijvoorbeeld met mobiele functionaliteit, extra analysetools, enzovoort.” Toch komt een deel van de marktgroei ook op het conto van zogenaamde greenfield implementaties. Meestal gaat het daarbij om kmo’s die een eerste stap naar erp zetten, of om bedrijven die een uitgerangeerd stuk maatwerk door een pakketoplossing vervangen.

Extra’s in de cloud

Een algemene ict-trend als cloud dringt uiteraard ook door in de erp-markt. Toch mogen we niet verwachten dat bedrijven hun hele erp-omgeving nu naar de cloud verhuizen. “Eerlijk gezegd is erp in de cloud vandaag een heel kleine markt”, zegt Bart De Ridder. “De verwachting is ook dat die markt relatief klein blijft.” Bij de rondvraag van Computer Profile blijkt maar 1 % van de bevraagde ondernemingen gebruik te maken van erp in de cloud. Het aandeel van klassieke hosting ligt een stuk hoger: 8 %. De meerderheid van de bedrijven draait het erp-systeem ter plaatse op een eigen systeem (56 %), of in een andere vestiging van het bedrijf (35 %). Wel biedt de cloud mogelijkheden om aan de erp-omgeving een nieuwe functionele laag toe te voegen. Dat heeft onder meer te maken met de vraag naar meer gebruiksvriendelijkheid. Bart De Ridder: “Er duiken binnen de context van erp steeds meer workflows op, waarbij managers ook met smartphone en tablet in de erp-omgeving kunnen werken. In de praktijk gaat het daarbij echter alleen om een nieuwe front-end, terwijl de transacties op de achtergrond in het eigenlijke erp-systeem gebeuren.”

Ook Gartner onderschrijft die stelling. Het bureau ziet interesse voor cloud, met name in Groot-Brittannië, Frankrijk, Duitsland en Nederland, maar ook daar is de interesse vooral gericht op functionele domeinen als kostenregistratie, rekrutering en analytics. “Het zijn horizontale functies”, zegt Chris Pang. “Een vliegtuigticket of hotelfactuur in het systeem inbrengen gebeurt in alle sectoren op dezelfde manier. Voor dat soort functies is de cloud uitermate geschikt.” Bij het cloud-verhaal speelt het mobiele aspect een belangrijke rol. Voor leveranciers is het een manier om hun upgrade extra aantrekkingskracht mee te geven. Chris Pang: “We zien dat onder meer bij analytics. Uiteraard is het niet de bedoeling dat bedrijven hun boekhouding gaan voeren van op een tablet. Wel is het mooi meegenomen wanneer het mogelijk is om het management via de tablet dashboards aan te reiken.” Tools voor analyse en business intelligence vormen al jaren een logisch verlengstuk van erp. Dankzij de cloud lijken die nu echter aan handelbaarheid en gebruiksvriendelijkheid te winnen. Geen moment te vroeg, zo blijkt, nu bedrijven ook informatie willen puren uit big data.

Dries Van Damme