Met heel gerichte workshops probeert de federale overheidsdienst voor ict Fedict ook elders in Europa de geesten te laten rijpen rond e-government en elektronische identiteitskaarten. Een rist Belgische leveranciers haakte zijn karretje aan die ‘ict-missie’.

Na Servië en Moldavië viel de Fedict-falanx, met in haar zog een tiental Belgische bedrijven (onder meer Zetes, Vasco, Certipost, Belgacom,…), deze keer Polen binnen. Doel? De Belgische ‘best practices’ rond e-gov en de eID promoten en in één klap een aantal Belgische bedrijven – het leeuwendeel ict-leveranciers van Fedict – de kans te geven om zichzelf op dat domein naar voren te schuiven als potentiële partners. “Het idee is ontstaan vanuit de privé-sector naar aanleiding van de officiële handelsmissies van de overheid”, vertelt Fedict-voorzitter Jan Deprest. “Die zijn zo breed dat ict niet echt boven de andere sectoren en bedrijven uitkomt. Er was daarom nood aan meer toegespitste workshops.” Fedict creëerde daarom de formule ‘E-leaders without borders’. Binnen dat concept probeert de overheidsdienst door op vlak van e-gov nog te evangeliseren landen uitgenodigd te worden. “Als federale overheidsdienst van België – steeds goed gesteund door de regio’s, aangezien Buitenlandse Handel regionale materie is – krijgen wij deuren open die moeilijker zouden opengaan voor bedrijven”, legt Deprest uit. “Maar tijdens onze presentaties spreken wij dan wel zij aan zij met de Belgische bedrijven, wat hen natuurlijk ook mee voor het voetlicht plaatst.”

Deze keer was dus Polen aan de beurt. “Eerlijk? Ik vroeg me in het begin oprecht af wat we hier kwamen doen”, zegt Deprest. “Servië was een land dat op het punt stond om kandidaat-lid van de EU te worden. Daar zag je dat ze erg happig waren om ons verhaal op te pikken. In Moldavië stonden ze nog maar aan het begin van dat proces, maar daar hadden ze dan weer een bom geld gekregen van de Wereldbank, waardoor ook zij stonden te springen om iets te ondernemen. Maar Polen is al volwaardig lid van de EU. Ik ging ervan uit dat het land in die hoedanigheid al compleet zou zijn platgewalst door de Duitse bedrijven. Maar ik heb mijn beeld moeten bijstellen…”

Silo’s

Dat laatste was voor de hele Belgische delegatie het geval. De Poolse overheidsstructuren zijn namelijk volop in beweging en dat lijkt zowel opportuniteiten als extra moeilijkheden te creëren. Zo is er in Polen net een nieuw ministerie voor ‘Administratie en Digitalisering’ opgericht, een afdeling die zich oorspronkelijk onder de koepel van Binnenlandse Zaken bevond. “We bevinden ons sinds kort in een nieuwe realiteit”, getuigde Mariusz Grajek, die het Poolse IT Project Center leidt, de instelling die de grote publieke ict-projecten bestiert. “Daarom onderzoeken we momenteel de ict-prioriteiten van het land en hebben we heel veel aan ‘best practices’ uit landen met veel ervaring in e-gov, zoals België.”

Te midden van die interessante poging om parallellen te trekken, stootten beide delegaties echter al snel op enkele fundamentele verschillen. Zo mocht bijvoorbeeld blijken dat Polen ook geen consistent ‘uniek identificatienummer’ – genre rijksregisternummer – heeft, toch een belangrijk fundament van de Belgische e-gov. Geen van de bestaande databanken met Poolse identificatienummers voor burgers blijkt echt volledig en correct te zijn.

Ook getuigden Jan Deprest en Fedict-cto Peter Strickx over de manier waarop ze overheidsdiensten op vlak van ict en data-uitwisseling met elkaar proberen te laten samenwerken. Maar uit de reactie van Piotr Kolodziejczyk, onderstaatssecretaris voor eAdministratie, bleek al snel dat de Poolse wetgeving het vandaag gewoon niet toelaat om data uit te wisselen tussen ministeries. Poolse ministeries zijn, wellicht als reactie op het vroegere totalitaire communistische regime, echte silo’s, vaak gecontroleerd door deze of gene regeringspartij. De ministeries zelf voeren wel e-gov-projecten uit, maar samenwerking is er nauwelijks. Pas heel recent zou er op ministerieel niveau een commissie zijn opgericht die wat meer overleg en consensus op vlak van e-gov moet bewerkstellingen.

De meeste rake observatie in die context was afkomstig van Mariusz Grajek, die onomwonden stelde dat “een dergelijke wetgeving eigenlijk vooral het ideale excuus vormt als je niet wilt samenwerken.” Een situatie die de Fedict-toplui enigszins herkenbaar in de oren klonk en die nu pas rechtgetrokken wordt met de Fedict-wet, het recente wetsontwerp dat de wettelijke basis van Fedict voor eens en voor altijd regelt.

Contracten

De presentaties rond de eID, Certificate Authorities en e-wetgeving oogstten in elk geval veel interesse bij de Poolse ambtenaren, die niet nalieten om vaak erg specifieke vragen te stellen. Jan Deprest klinkt opgetogen: “Ik heb geleerd dat we jonge leden als Polen niet moeten afschrijven als ‘platgewalst door de Duitsers.” Hier zoeken ze duidelijk, na zeven jaar werken, naar een tweede adem ( zie ook kader, nvdr). Wij kunnen hier als Belgen, immer bescheiden en low-profile, nog steeds iets betekenen.”

Stiekem hoopt Deprest dat niet alleen Fedicts e-gov-standaarden doordringen tot Polen, maar dat ook de meegereisde bedrijven dankzij de ict-missie de nodige contacten en misschien zelf contracten kunnen verzamelen. “Uit de vorige missies in Servië en Moldavië hebben we inderdaad vooral contacten bemachtigd, waarop we nu verder bouwen”, bevestigt Bart Renard van Vasco die hoop van Deprest. “Zulk een prospectie van een markt duurt veel langer en is een pak duurder als je dat volledig zelf zou moeten doen. ” Al vermoedt Gert Roeckx, ceo van Certipost, dat het meest realistische doel voor de Belgische bedrijven een rol als subcontractor of dienstenleverancier van een lokale speler zal zijn. Ronny Depoortere van Zetes stipt wel aan dat de missie misschien wat te kort was en niet voldoende diep ging. “Misschien moeten we ook het uitnodigende land wat meer aan bod laten. Nu leek het me soms wat te unilateraal.” Punten van kritiek die overigens niet in dovemansoren zullen vallen, aangezien Fedict de formule met debriefings elke keer meer op punt probeert te stellen.

Een onrechtstreeks gevolg van de missie is overigens het feit dat de onderlinge relaties tussen Fedict en zijn respectievelijke ict-partners verstevigd worden. “Het versterken van die ‘inner circle’ begint stilaan ook een belangrijke doelstelling te worden van deze missies”, aldus nog Deprest. “Zo komen we tot een echt ‘publiek- privaat partnership’.”

Een belangrijke voetnoot bij dit artikel: nauwelijks drie dagen na het Belgische bezoek moesten zowel de hierboven geciteerde Piotr Kolodziejczyk als Mariusz Grajek opstappen. Van een echt stabiel e-gov-klimaat kan Polen dus nog niet gewagen…

Stefan Grommen

” Ik heb geleerd dat we jonge leden als Polen niet moeten afschrijven als ‘platgewalst door de Duitsers’.”

‘ Hoe gaan jullie je je op een Europese digital single market voorbereiden als je je pl. ID-project in de diepvriezer stopt?’