Het Belgische SABCA is sinds lang een bekende leverancier van ruimtevaartsystemen en diensten voor onder meer de F-16 van Lockheed, Airbus en de Ariane-raket. CEO Thibauld Jongen vertelt hoe diezelfde technologie kan worden aangewend op onbemande voertuigen en licht een tip van de sluier op over een futuristische toekomst die dichterbij is dan we denken.
In welke mate is SABCA bezig met het ontwikkelen van technologie voor onbemande voertuigen?
THIBAULD JONGEN: We zijn gespecialiseerd in het maken van besturingsystemen voor raketten, voor de Ariane 5 raket maar ook voor de Ariane 6 die nu in ontwikkeling is en de Vega raket (ook van ESA). Het besturingssysteem gaat over de actuatoren die de raket de juiste richting moeten geven via de propulsoren, een raket heeft immers geen vleugels.
Die technologie voor onbemande voertuigen bestaat al. Nu gaat het om het psychologisch deel: het publiek overtuigen.
Nu kan deze technologie gebruikt worden voor het ontwikkelen van automatische piloten voor onbemande vliegtuigen (drones), want die werken met bugvrije software en gesofisticeerde algoritmes. We hebben het daarbij over industriële toepassingen, zoals kleinere fixed wing drones, niet de grotere transportvliegtuigen.
SABCA is gespecialiseerd in het ontwikkelen van gesofisticeerde algoritmes. Hoe ziet zo’n algoritme eruit?
JONGEN: Een algoritme is als een keukenrecept. Dat is een lijst met ingrediënten en een plan. Bijvoorbeeld: als de melk kookt, moet u die melk van het vuur halen. Nu kan een machine alleen maar dat doen wat je in het recept heb geschreven.
Wanneer we over onbemande voertuigen spreken, waar we de menselijke operator er gaan uithalen, staan we voor een grote uitdaging: het onverwachte. Een mens kan snel en intuïtief op iets onverwacht reageren. De melk kookt en de mens zal die pot van het vuur halen.
Een piloot in een vliegtuig ziet in een ooghoek dat er een ander voertuig of een vlucht vogels afkomt en zal van koers veranderen. Maar hoe leg je dat uit aan een machine? Om te beginnen heb je voor onbemande vliegtuigen of single pilot planes veel meer sensoren, zoals snelheidsmeters, camera’s en detectoren nodig dan in de huidige generatie vliegtuigen en moet je ook veel meer redundancy inbouwen.
Komt daar ook kunstmatige intelligentie aan te pas?
JONGEN: Ongetwijfeld. Om de capaciteit van een menselijke operator te vervangen is AI een must. Een machine moet kunnen leren. Bijvoorbeeld op het vlak van beeldherkenning: de machine moet een object kunnen herkennen als bijvoorbeeld een vogel. Dat is enerzijds een kwestie van camera’s, maar ook van interpretatie: het observeren van duizenden vogels.
Om de capaciteit van een menselijke operator te vervangen is AI een must.
Dat is een proces dat moet gebeuren vóórdat de machine gecertificeerd wordt. Anders krijg je ongelukken zoals die Tesla die in 2016 tegen een witte vrachtwagen reed, omdat de boordcomputer dacht dat het de horizon was.
Certificatie van onbemande vliegtuigen wordt dus belangrijk.
JONGEN: Jazeker. Deze automatische piloten zullen met bugvrije software moeten werken. Die software bestaat al, dat is gewoon een hogere standaard. Een sleutelwoord daarbij is determinisme. Dat gaat over 100 % voorspelbare software. Een gewone pc kan vastlopen of blijven hangen, bijvoorbeeld omdat je een probleem hebt met de printer of de scanner en dat neemt bepaalde capaciteit van de machine in beslag die het gehele proces vertraagt. Bij determinisme weet je per design dat een bepaald proces zal functioneren binnen een bepaalde tijdspanne.
Bij de rakettechnologie, bijvoorbeeld, zijn de eerste drie minuten fundamenteel. Dat is de periode waarin de trapsraket gelanceerd wordt en waarin de stukken een voor een in de oceaan of op de aarde vallen tot de raket in de atmosfeer is. Dus die drie minuten moeten perfect voorspelbaar zijn. En daarvoor moet je alle mogelijke omstandigheden kennen die zich in een bepaalde ruimte kunnen voordoen.
Maar voor een onbemand vliegtuig is het niet evident om alle omstandigheden in te bouwen. Denken we maar aan de snel veranderende meteorologische fenomenen die ontstaan door de opwarming van de aarde.
Jongen: Daarom zal men waarschijnlijk eerst onbemande vliegtuigen certificeren voor cargo en in een luchtruim waar het geen schade kan berokkenen als het neerstort, boven de oceaan bijvoorbeeld.
Wat ook interessant wordt zijn de ethische en filosofische kwesties. Als een onbemand voertuig een probleem heeft en niet meer te redden is, waar gaat de machine beslissen om naar beneden te storten? Boven een grote stad? Een kleine stad? Wie gaat de machine redden: oude mensen? Jonge mensen? Dat zijn dingen waar de machine voor geprogammeerd kan worden.
Hoe ver staat de technologie om de onbemande voertuigen te produceren?
JONGEN: Die technologie bestaat al. Het gaat over aanvaarding door het grote publiek. Het psychologische deel om het publiek te overtuigen.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier