De overname van Business Objects door SAP die zijn beslag krijgt in het eerste kwartaal van 2008, schudt de kaarten van het BI-wereldje weer door elkaar. De dans moet waarschijnlijk nog beginnen.

De overnames en fusies op de business intelligence-markt volgden elkaar het voorbije jaar in snel tempo op. Oracle kocht Hyperion. BO nam Cartesis, ALG en Nsite Software over. Cognos verwierf de controle over Celequest. SAP kreeg Pilot Software en OutlookSoft in handen, enzovoort. De tandem SAP-Business Objects (BO blijft normaal als autonome entiteit functioneren) zal moeten wieden in zijn BI-gamma. Het Franse bedrijf versterkt SAP wel met tools voor queries, het opstellen van rapporten en de extractie van gegevens, maar er zal een schifting moeten gebeuren of in ieder geval een integratie van de min of meer redundante tools (4 tot 9 tools, afhankelijk van de categorieën). Dat geldt zowel voor BPM, als voor financiële consolidatie en analyseapplicaties. “En toch zit SAP ondanks deze overname nog zonder analytische applicaties”, aldus Patrick Van Deven, hoofd van SAS BeLux. “Zullen BO-gebruikers een beroep moeten doen op NetWeaver voor de integratie? Zullen die van SAP dan hun toevlucht moeten nemen tot BO XI?”

Te veel betaald?

Het overnamebedrag bedraagt om en bij de 4,8 miljard euro. Betaalt SAP daarmee te veel voor BO? SAP-baas Kagermann verwierp het idee begin dit jaar nog omdat hij het nut van een grote overname in BI niet inzag. Oracle legde destijds 3,3 miljard dollar op tafel voor Hyperion. Rechtvaardigt de door analisten voorspelde groei van BI (+11 % voor BPM en dat tot in 2010 volgens Forrester) deze uitgaven?

Heeft de overname van Hyperion door Oracle de plannen van SAP in de war gestuurd? Was het Duitse bedrijf gepikeerd, voelt het zich bedreigd door het feit dat (aldus Oracle) “duizenden SAP-klanten op Hyperion steunen voor hun financiële analyses en het opstellen van rapporten?” Riskeert BO, dat normaal gezien een autonome entiteit zou moeten blijven, een deel van zijn publiek te verliezen (de klanten van Oracle, Peoplesoft, Sage,…)? En hoe zit het met de overeenkomsten, allianties en samenwerkingsverbanden die SAP onderhoudt met andere spelers zoals Cognos en SAS? Bij SAS is men van mening dat SAP en SAS elkaar blijven aanvullen, en dat “de relatie sowieso wordt bepaald door de klant”, niet door de wensen van een overnemer. Cognos spreekt ook over de voortzetting van de technologische samenwerking “met alle erp-verkopers. In België zijn er heel wat SAP-klanten die Cognos gebruiken.”

Onafhankelijkheid ter discussie

Hoe zit het met het handvol overblijvende ‘onafhankelijke’ spelers, zoals Cognos, IBI, MicroStrategy of SAS? Vormen ze meer dan ooit het doelwit voor bedrijven die zich willen positioneren inzake BI? HP, dat zijn ambities inzake BI en datawarehousing naar boven heeft herzien (NeoView-oplossing, onderdeel van de Business Information Optimization portfolio), zweert nog altijd dat het complementariteit met de ‘pure players’ wil versterken. Maar aangezien het aantal pure players daalt, en geen enkele strategie eeuwigheidswaarde heeft… IBM, wordt verteld, zou een overname overwegen. Hoeft het nu voor Oracle niet meer? Het is op zijn minst verbazend (verdacht?) dat het geen commentaar heeft op de overname van BO door SAP. SAS en Cognos zijn minder zwijgzaam. “De overname van BO door SAP is voor ons geen verrassing, gezien de banalisering van de BI oude stijl, die beperkt is tot query- en reportingfuncties”, zegt Patrick Van Deven. Na deze consolidatiefase zal er “er nieuwe groeifase komen voor analytische applicaties”, waarmee, zo voegt hij eraan toe, SAS zich nu onderscheidt.

De consolidatiefase is volgens Van Deven nog lang niet voorbij. Of het nu gaat om ‘me too’ gedrag, de wil om te groeien of een behoefte om niet achter te blijven, andere bedrijven zullen op hun beurt BI-spelers overnemen. De overblijvende ‘pure players’ zullen steeds nauwer in de hoek worden gedreven (“Wat zullen Cognos of Informatica nog kunnen doen nu de SAP-markt voor hen nog veel moeilijker ligt dan voor ons?”). Dat steeds imkrimpende werkterrein zal, als het niet snel gecompenseerd wordt door extra opties (onder andere analytische applicaties), “leiden tot een verhoogde druk op de aandeelhouders en dus tot een ideaal scenario voor een onafwendbaar eindresultaat.” Met andere woorden: een overname of fusie. Jim Goodman, ceo van SAS dat nog altijd een privébedrijf is, herhaalde nogmaals dat hij niet van plan is zijn bedrijf te verkopen.

Edwin Van Waes, hoofd BeLux van Cognos, bekijkt het positief en gaat ervan uit dat de overname van BI een goede zaak is voor zijn bedrijf. “Enerzijds bevestigt ze onze strategie met betrekking tot de integratie van BI/BPM, en anderzijds maakt ze de behoefte aan een onafhankelijke speler duidelijk; ondernemingen gebruiken immers meer dan één erp en het grootste deel van de markt geeft duidelijk de voorkeur aan onafhankelijke erp-oplossingen [lees: BO zal daar niet meer toe behoren]. De transactionele oplossingen zijn immers fundamenteel verschillend van BI-toepassingen.”

Toch overleven

Welke troeven heeft een bedrijf als Cognos nog? Hun discours blijft wat het altijd al geweest is: “We moeten de nummer één of twee blijven in onze specifieke segmenten, anders komt er sowieso een overname.” Maar hoe doe je dat? Edwin Van Waes zet de argumenten op een rijtje: een duidelijke focus op BPM/BI; de markt die de voorkeur geeft aan dit soort spelers en niet de ‘one-stop-players’ die BI, infrastructuuroplossingen en bedrijfsapplicaties combineren; het veelbelovende karakter van de markt; een geïntegreerd aanbod [volgens hem heeft SAP-BO nog heel wat werk op dat vlak]; de optie van de verticalisering, met een aanbod van ‘performance blueprints’ dat stilaan vorm krijgt.

Brigitte doucet