Boekhoudsoftware is zo oud als de figuurlijke straat. Er zijn dan ook ontelbare oplossingen in omloop, maar ze staan nu wel sterk onder druk om niet enkel meer op bedrijfscomputers te draaien maar in toenemende mate in de cloud.

Tot het einde van de jaren zeventig maakten alle bedrijven gebruik van een zogenaamd ‘grootboek’ (general ledger) waarin elke dag netjes per klant uitgaven, inkomsten, cash, enz. werden ingeschreven. Die cijfers kwamen dan uiteindelijk in financiële rapporten en belastingaangiften terecht – manueel en heel tijdrovend want bij het minste foutje moest alles overgedaan worden.

De opkomst van de eerste echte computers (IBM, Burroughs, enz.) opende nieuwe mogelijkheden om al die processen te automatiseren, en een van de eerste softwarehuizen om daar gebruik van te maken was SAP dat in 1973 zijn “financial accounting system” lanceerde, RF. Het verwierf daarmee een voorsprong op de concurrentie die het decennialang kon aanhouden.

De introductie van de personal computer in de jaren tachtig zorgde echter voor een eerste omwenteling. Gebruiksvriendelijke programma’s op pc maakten het nu mogelijk dat iedereen data kon invoeren in de computer, en dankzij client/server-netwerken konden die gegevens snel verwerkt worden en de resultaten teruggestuurd naar de pc’s onder de vorm van rapporten. Elk bedrijf kon voortaan een complexe boekhouding voeren met een minimum aan investering. Vele van de grote softwarenamen die vandaag het landschap van boekhoudsoftware bevolken, zijn op het einde van de vorige eeuw zo begonnen.

VAN ASP EN SAAS TOT CLOUD

En toen kwam de cloud. Niet geheel onverwacht want tegen de eeuwwisseling aan waren al meerdere ASP’s of application service providers actief, inventieve jongens die businesstoepassingen van derden op hun servers draaiden en beheerden voor hun klanten. Aanvankelijk met wisselend succes omwille van de beperkte bandbreedte die ze ter beschikking hadden, maar toen dat euvel opgelost was met kabel- en andere netwerken, was het hek van de dam. Wat aanvankelijk nog met het acroniem SaaS of Software-as-a-Service bedacht werd, groeide al snel uit tot cloud computing.

En net zoals andere segmenten van de software-industrie heeft ook boekhoudsoftware de cloud-pletwals over zich heen gekregen. Ontelbare nieuwe softwarebedrijfjes zijn als paddestoelen uit de grond geschoten om accountancy-software aan te bieden die volledig “in de wolken” draait – geen grote hard- of software-investeringen meer voor de klant, hij betaalt enkel een ‘abonnement’ en de provider zorgt ervoor dat alles draaiende gehouden wordt en up-to-date blijft.

Uiteraard een doorn in het oog van vele gevestigde leveranciers (vaak gereputeerde erp-huizen) die vooral aan de onderkant van de markt hun klantenbestand zagen afkalven. Tenzij ze zich snel wisten aan te passen en ook oplossingen introduceerden die zowel on-premise als in de cloud werkten.

CLOUD IS DE TOEKOMST

Alle analisten zijn het er intussen over eens : wie zich niet aanpast en geen cloudversies kan bieden, is geen lang leven meer beschoren. “Voor mij is het allang duidelijk”, zegt Robert Koelman, directeur van AFAS België : “alles gaat naar de cloud. En daaraan koppel ik nog een andere trend : een op zichzelf staande boekhouding is weldra niets meer waard. Je wil immers je administratie binnen je organisatie verlichten en dat doe je niet door een schoendoos over de muur te gooien maar wel door geïntegreerd te werken, door je core-proces inkoop/verkoop direct te koppelen aan je boekhouding die dan het sluitstuk wordt, als logisch gevolg van het totale proces.”

Vandaag verkoopt AFAS volgens Koelman voor 95 % cloudoplossingen – “een deel van onze installed base draait nog wel on-premise, maar wij verkopen onze software sowieso als SaaS, de klant krijgt de cloud er gewoon gratis bij. Als hij het nog on-premise wil, dan kan dat, zonder meerkost. In de toekomst zou dat kunnen veranderen. Als hij het toch nog on-premise wil draaien, zal hij er waarschijnlijk extra moeten voor betalen want het is voor ons als organisatie veel gemakkelijker, efficiënter en praktischer support te leveren in de cloud dan bij de klant on-premise – en ook klantvriendelijker.”

MARKT RIJP VOOR CLOUD

Olivier Constant, sales manager accountancy bij Exact, sluit zich daar bij aan. “Cloud is de motor van de samenwerking tussen fiduciair en klant. In Exact Online kan de boekhouder de toegang voor zijn klant precies bepalen – wil hij enkel zijn gegevens raadplegen, dan kan dat. En hij kan zijn aankoopfacturen in zijn formaat naar de cloud sturen waar de boekhouder ze dan gecodeerd voor zijn formaat binnenhaalt.

Op die manier kan hij snel alles verwerken en op heel korte tijd up-to-date maken. En dankzij de cloud kan alles gebeuren op pc, tablet, smartphone, het maakt niet uit. Wij stellen vast dat de bedrijven de cloud volledig omarmd hebben. Het gebeurt nog zeer zelden dat een bedrijf weigert ermee te werken voor redenen van veiligheid of vertrouwelijkheid, de Belgische markt is echt rijp voor de cloud.”

Zelfs een gevestigde waarde als SAP kan er niet onderuit. “Ruim 77 % van onze klanten in België zijn kmo’s”, legt Natasja Naessens uit, Solution Advisor SAP Finance and Enterprise Performance Management.

“Daarom hebben we niet enkel een on-premise oplossing die het it-departement moet installeren, maar ook twee soorten cloudoplossingen. Daar kan je kiezen voor een public cloud omgeving waar je werkt op basis van best practice scenario’s of je eigen managed cloud omgeving, waar je dan je eigen infrastructuur en software laat onderhouden door SAP. We hebben die stap naar de cloud om meerdere redenen gezet maar vooral omdat kmo’s erg geïnteresseerd zijn in cloudoplossingen. Zij willen de infrastructuur uitbesteden en er zo een maandelijkse operationele kost van maken in plaats van capex”.

INTEGRATIE

Een andere tendens die zich volgens de analisten duidelijk aftekent binnen het wereldje van de boekhoudsoftware is de verruiming van het blikveld. Heel wat oplossingen gaan vandaag veel verder dan louter de boekhouding maar omvatten ook functies die HR, marketing, verkoop, supply chain en zelfs de productie ondersteunen. “Dat is inderdaad een trend die wij elke dag zien”, bevestigt Didier Van Speybroeck, ceo van informaticadienstverlener Silicon. “Iedereen probeert meer functies in te bouwen – een crm-module, een dashboard waar de belangrijkste kpi’s kunnen gevolgd worden, een stukje documentmanagement voor logistieke processen, cloud-enabling, meer mobiliteit. Allemaal willen ze ook een client voor smartphone of tablet, en het hipste van ‘t moment maar nog echt in de kinderschoenen is ‘social accounting’, de integratie van het boekhoudpakket met sociale media – naar je klanten ‘luisteren’ en hun industrie beter begrijpen is de beste manier om je klantenrelaties uit te diepen.”

Uit hoofde van de activiteit is Silicon natuurlijk niet gebonden aan een bepaalde oplossing – “we verkopen actief één pakket maar leveren onze totale dienstverlening op een vijf à zes pakketten, voornamelijk omdat we onze goede boekhoudkennis kunnen koppelen aan procesautomatisering.”

“We beperken ons meestal ook niet tot het boekhoudpakket maar zorgen er vaak voor dat data uit een boekhoudpakket kunnen gehaald worden zodat we op een veel grotere database een rapport kunnen trekken en bijvoorbeeld een commerciële actie kunnen starten.”

“We hebben daartoe een eigen oplossing ontwikkeld, PercamentuM, om gemakkelijker te werken en de kosten te drukken, maar we kunnen ook elke koppeling from scratch schrijven. Daar bieden we een mooie meerwaarde voor boekhoudsoftware – heel wat bedrijven kunnen boekhoudsoftware installeren maar daar stopt het dan, terwijl wij vanuit standaardsoftware altijd een systeem bouwen dat 100 procent past bij de noden van het bedrijf.”

OOK ONTWIKKELING IN BELGIË

Meer dan welke andere software ook is boekhouding een landgebonden iets, elk land heeft ondanks de Europese regelgeving wel afwijkende implementaties. Bij AFAS gebeurt de ontwikkeling wel in Nederland maar zorgen de productmensen voor de aanpassing van landspecifieke onderdelen als btw, domiciliëringsvoorschriften, enz. SAP levert een globaal erp-pakket waarin alle standaard businessprocessen ondersteund worden, “maar voor elk type proces kan daaraan een industriespecifieke of een lokalisatielaag worden toegevoegd”, zegt Natasja Naessens.

“SAP verbindt er zich toe dat de boekhoudsoftware steeds in lijn is met de verplichte lokale en Europese regels. We hebben een global development team dat de Europese richtlijnen naar SAP-code vertaalt en een lokalisatie-expert voor België en Luxemburg die dan alle formaten aanpast aan onze markt.”

Exact is dan weer een geval apart; het zit al 25 jaar in België en heeft al 8 jaar een cloudoplossing. “En wij investeren nog altijd sterk in innovatie, 50 procent van onze mensen zit in productontwikkeling”, zegt Olivier Constant.

“In totaal zijn er in de groep meer dan 250 mensen die op internationaal vlak Exact Online verder ontwikkelen. Elk land beschikt daarnaast over een eigen ontwikkelploeg. In Wemmel een tiental mensen die enkel ontwikkelen voor de Belgische markt, maar in het licht van onze sterke groei in België gaan we ons team van ontwikkelaars volgend jaar verdubbelen.”

GROTE VRAAG NAAR MOBILITEIT

Een andere grote trend die uiteraard nauw aansluit bij het hele cloudverhaal, is mobiliteit. Uit een studie van Wolters Kluwer eind vorig jaar bleek dat ruim 90 procent van de accountants verwacht dat mobiele oplossingen zullen leiden naar een betere dienstverlening, een hogere productiviteit en een beter verhouding tussen werk en privé voor het personeel.

“Wij zijn volop bezig met de ontwikkeling van versies voor tablet en smartphone, er is echt een sterke vraag niet alleen van de kmo’s maar ook van de boekhoudkantoren om altijd en overal toegang te hebben tot hun dossiers”, bevestigt Olivier Constant.

Frans Godden