Wie 35 jaar Data News zegt, heeft het in een adem ook over professor Carlos De Backer. Van vroege auteur uitgegroeid tot hoeksteen van ontelbare jury’s, en getuige van een ict-wereld in voortdurende verandering.

Professor Carlos De Backer, op emeritaat aan de Universiteit Antwerpen, in het departement beleidsinformatica – op Facebook nog omschreven als ‘de legendarische prof Carlos De Backer van informatiesystemen’ – had amper een paar jaar voordien zijn onderzoek afgerond aan het MIT in de VS en zijn doctoraat aan de Antwerpse universiteit behaald, wanneer Data News in oktober van 1979 van start ging. Dit is het tijdperk waarin een universiteit blij was met een System/3, dat wel twee gebruikers tegelijk kon ondersteunen!

WEGWIJZER VAN BIJ DE AANVANG

“In de eerste edities van Data News hebben we dan ook nog artikels over Basic geschreven, en zelfs listings gepubliceerd”, gaat Carlos De Backer van start ‘down memory lane’. “We wezen voorts nog op andere talen, zoals Cobol en Fortran, [want] van bij de aanvang wilde je immers aan de lezers een beeld brengen van hoe het ook anders, beter en makkelijker kon.” Bijvoorbeeld hoezeer Basic meer mogelijkheden bood dan Fortran, of hoeveel makkelijker Basic was dan Assembler.

Zelf was Carlos De Backer bij Data News terechtgekomen dankzij zijn betrokkenheid bij het toenmalige BRT-programma ‘Het ABC van de computer’. Hierdoor kwam hij immers in contact met Paul Ruell, de hoofdredacteur die Data News op zijn onnavolgbare wijze naar de top van de ict-berichtgeving schreef. En “er was eigenlijk geen ander specifiek medium waarin we over de nieuwe ontwikkelingen van informatica konden berichten.” Dus schreef De Backer in Data News over talen als Algol, over databasestructuren en meer van dat.

In latere jaren zag hij hoe Data News die inhoud afbouwde, en aan heel wat meer onderwerpen aandacht ging besteden, zowel gebeurtenissen in de ict-wereld als bij de gebruikers. Zo werden de lezers in de jaren tachtig gewezen op de toepassingen voor bedrijfsdoeleinden op microcomputers, zoals de eerste rekenbladen. Carlos De Backer heeft zelfs nog cursussen Visicalc gegeven in bedrijven (op Apple //’s), en “over de pc geschreven, groot nieuws in 1982.” Met Data News als een vuurtoren die de weg wees.

In latere jaren pende De Backer nog over hoe die losse pc’s weer samen te brengen in netwerken, hoe centrale systemen nodig bleven en blijven (Data News schreef ‘MIND’-artikels – de Mainframe Is Not Dead), over gedecentraliseerde systemen en dergelijke. Soms waren die artikels zelfs hun tijd te zeer voor- uit, zoals rond de eeuwwisseling de artikels over ASP (‘application service provider’) – een ontwikkeling die nu pas met ‘Software as a Service’ doorbreekt. Of moest (en moet) Data News een zelfde verhaal blijven herhalen (zoals helaas over beveiliging). “Lezers konden telkens terugvallen op Data News voor het opvolgen van wat er gaande was op de markt, zowel inzake hardware, software, services, hr en dies meer,” onderstreept De Backer, “en niet alleen voor de aankondigingen, maar ook voor het plaatsen van dat alles in een groter kader.” Zo heeft Data News ook uitgebreid geschreven over hoe de ict’er doorheen de tijd is veranderd, van een pure techneut naar iemand met nood aan domeinkennis van het bedrijf waarin hij of zij werkt. “En die informatie zoals uit de Data News salarisenquêtes werd door heel wat hr-afdelingen aangewend.

MAAR OOK WAT GESAKKER

Niet dat professor Carlos De Backer geen oog heeft voor aspecten waar Data News het in die 35 jaar beter had kunnen doen. “Als er iets is dat ik altijd heb betreurd, is dat Data News te weinig impact heeft gehad op de politiek. Daar is eigenlijk te weinig rond gedaan. Ja, er was wel eens een column die vroeg dat er een ict-minister moest komen, of een klacht over gebrek aan ict in de regeringsverklaring. Maar eigenlijk had de boodschap duidelijk en expliciet moeten zijn, zoals ‘meer security voor de gewone burger’ en had men de betrokken minister scherper ter verantwoording moeten roepen.”

En dat geldt ook voor de problematiek van het gebrek aan informatici, en de nood aan andere types van ict’er. “Die evolutie werd wel gezien en besproken, maar er werd geen druk gezet om bijvoorbeeld al in het middelbaar daar echt aan te werken.”

Of bondig gesteld, “Data News was nog veel te braaf. Durf het zeggen! Wees meer proactief, kom zelf in de pers. Laat de betrokken ministers niet alleen maar naar de Award-evenementen komen, maar laat hen hun plannen kenbaar maken, en wees kritisch.”

Ook meent De Backer dat het vaak wel een ‘good news show’ was. “In de werkelijkheid gaat het vaak fout [met projecten] in bedrijven, ministeries en zo voorts,” wat Carlos De Backer in zijn rol als ict-expert in rechtszaken maar al te zeer heeft ervaren. “Beter zou het zijn om ‘zo is het goed’ en ‘lessons learned’ verhalen te mengen! [… ] Er worden nog te veel fouten gemaakt, in plaats van het professioneel aan te pakken,” en klinkt De Backer kordaat, “er lopen nog veel cowboys rond. Als Data News niet over de mislukkingen schrijft, komen die cowboys niet in de schijnwerpers. [… ] Ik zie nog steeds softwarehuizen die projecten starten zonder analyse op papier, en meteen programmeren zoals jaren geleden.”

Voorts ziet Professor De Backer nog steeds een te grote kloof tussen de cio’s (te vaak nog techneuten) enerzijds, en de bedrijfsleiding en de raad van bestuur anderzijds. “Data News heeft voor die laatsten wel geschreven, met onder meer ‘case studies’, maar wellicht was dat te vaak ‘het goede nieuws’.” Het blijft een feit dat na 60 jaar commerciële informatica er vaak nog onvoldoende inzicht in ict is bij bedrijfsleiders. Evengoed als er cio’s en ict’ers zijn die nog steeds vaak “niet begrijpbaar uitleggen wat een project allemaal vereist, en wat de bedrijfscontext is.” Een kwestie van nog teveel een “eigen taaltje”.

DE KOMENDE 35 JAAR

Of Data News over 35 jaar nog over ict bericht, laten we in het midden, laat staan wie dat nog meemaakt. Maar Carlos De Backer hoopt wel dat er tegen dan eindelijk echt verandering is gekomen in de computers. “In de voorbije 35 jaar zijn de basisstructuren van de computers niet veranderd, en ik mag niet denken dat ze over 35 jaar nog dezelfde zouden zijn, gewoon wat sneller.” Met de huidige structuren ziet hij onder meer geen echte vooruitgang worden geboekt in gebieden als ‘artificiële intelligentie’. Ja, er is vooruitgang in cognitive computing en machine learning, maar “de grote evolutie komt er niet met de huidige generatie van technologie. Met nieuwe ontwikkelingen als IBM’s ‘TrueNorth’ ‘neuron-synaps’-type chip wordt wel een stap in de goede richting gezet,” maar er is toch meer nodig om de werking van een brein echt na te bootsen.

Kortom, Data News, professor Carlos De Backer en de lezers hebben wel veel ict gezien in de voorbije 35 jaar, maar toch geldt ook hier het aloude motto: “You ain’t seen nothin’ yet!”

Guy Kindermans