JOZEF SCHILDERMANS is journalist en hoofd van het Data Testlab, een onafhankelijk lab voor het testen van bedrijfsgerichte hard- en software. www.villapc.be

Het online cultuurmagazine Cutting Edge haalde onlangs alle links naar YouTube-filmpjes offline. De vzw achter de website kreeg een gepeperde rekening van Sabam. De auteursrechtenvereniging wil naar eigen zeggen geen heksenjacht ontketenen. Maar sites met inkomsten krijgen voortaan wel een rekening. YouTube weigert immers rechtstreeks te betalen aan Sabam, dus dan moeten de Belgische bloggers daar maar voor opdraaien. Eerder al schraapte Sabam in de bodem van de auteursrechtenpot door crèches te belasten omwille van de kinderliedjes die er worden gezongen. De Nederlandse collega’s van Buma/Stemra moesten hun nieuwe ’embedtarieven’ voor blogs inslikken na protest uit politieke hoek. Maar Buma/Stemra is nog altijd van plan om sites die geld verdienen, een factuur te sturen als die naar YouTube-filmpjes linken. De Engelse collega’s bakten het nog bruiner. Ze stuurden een rekening naar een winkel waar een bediende de gewoonte had om tijdens het inpakken populaire liedjes te zingen. Na protest werd de rekening met excuses weer ingetrokken.

Auteursrechtenverenigingen weten zo langzamerhand niet meer van welk hout pijlen te maken. Bestaande inkomsten storten in elkaar, dus moeten nieuwe inkomstenbronnen worden aangeboord. Hoe gekker, hoe beter, zo lijkt het wel. Hollywood maakt volgend jaar 400 in plaats van de gebruikelijke 600 bioscoopfilms. De economische crisis is maar gedeeltelijk verantwoordelijk voor die enorme terugval. De ware schuldige is de ineenstorting van de dvd-verkoop. Weg winst, want op een bioscoopticketje verdient Hollywood al enige jaren zo goed als niks meer. In de muziekwereld zijn ze al langer dezelfde toestanden gewend. De boeken- en tijdschriftenwereld staat binnenkort hetzelfde te wachten, dankzij de opkomst van het e-boek. Veel van de bladen waarvoor ik schrijf, kun je downloaden van een torrentsite nog voor ze in de kiosk liggen. We weten allemaal hoe dat gaat eindigen.

Tja, dat verdomde internet ook, was het maar nooit uitgevonden. Enerzijds drogen de inkomsten van auteurs uit traditionele distributiekanalen versneld op. Anderzijds valt er bijna niks te verdienen met nieuwe internetkanalen, zeker niet in kleinere markten zoals België. Op sommige blogs wordt Buma/Stemra gewezen op het voorbeeld van Monty Python. De Python’s ergerden zich jarenlang aan hun vele sketches die je gratis kon bekijken op YouTube. In plaats van de zaak voor de rechter te brengen, besloten ze een eigen YouTube-kanaal te starten. Succes! De verkoop van Python-materiaal nam met 23.000 procent toe.

Allemaal mooi en wel, maar we spreken hier wel over Monty Python. In België zul je als artiest niet snel rijk worden van een YouTube-kanaal. Google, Yahoo, YouTube, … Al die Amerikaanse internetbedrijven werken volgens het model dat wie het kleine niet eert, het grote niet weerd is. Mooi als je honderden miljoenen potentiële Engelstalige kijkers en luisteraars hebt. Maar dat model werkt niet in middelgrote tot kleine taalgebieden zoals het Duitse, Franse of Nederlandse. Die zijn gewoon te klein om de wet van de grote getallen te laten werken.

Wat moeten we dan doen? Draconische en vooruitgang fnuikende wetten tegen het downloaden maken zoals in Frankrijk? Iedere internetgebruiker extra belasten en artiesten van staatswege betalen? Downloaders opsporen en strenger straffen dan de gemiddelde moordenaar? Harder schrapen in de bodem van de pot? Niet echt de ideale oplossingen. Ik weet het ook niet. Misschien moeten onze artiesten en auteurs gewoon het Frans of het Nederlands afzweren. Laten we met z’n allen overschakelen op het Engels. Weg met de Franse of Nederlandse cultuur! Want daar valt toch geen sodemieter meer mee te verdienen.

JOZEF SCHILDERMANS