Bij gebrek aan instroom van nieuwe ict’ers moet zo langzamerhand zelfs de meest obstinate bedrijfsleider wel beseffen dat bijkomende opleiding voor zijn ict’ers een ‘must’ is. En die nood moeten de ict’ers zelf ook beseffen én kenbaar maken bij hun werkgevers.

De enquêtevraag ‘hoeveel dagen opleiding genoot u in het voorbije jaar’ behoort al sinds jaar en dag tot de vragen die in een deprimerend antwoord resulteren. Telkens en telkens weer bleek immers dat niet minder dan 25 procent van de respondenten in het voorbije jaar geen enkele dag opleiding hadden genoten. Dit jaar resulteert in een minieme verbetering… want ‘slechts’ 23 procent van de respondenten moest het zonder een dag bijscholing stellen. Tja, of we van een echte verbetering kunnen spreken? Wel lagen de cijfers voor de iets langere bijscholingen dit jaar een snuifje hoger. Immers, het percentage ict’ers dat ‘1 tot 5’ dagen opleiding genoot, bedroeg met 37 procent lichtjes minder, tegen 25 procent met ‘6 tot 10′ dagen, 8 procent met ’11 tot 15′ dagen, 4 procent met ’16 tot 20′ dagen en 3 procent met ’21 of meer’ dagen. De cijfers voor de loontrekkenden onder de ict’ers komen mooi overeen met de algemene cijfers, maar voor de zelfstandigen/freelancers zijn er wel afwijkingen. Afwijkingen die allicht met de aard van hun emplooi te maken hebben, want met 29 procent ligt het aantal personen zonder een dag opleiding hoger dan het algemeen cijfer. Allicht omdat ze er geen tijd voor kunnen of willen vrijmaken. Wanneer ze dan toch tekenen voor een opleiding, gaan ze dan meer voor het langere werk, met 8 procent die ’16 tot 20′ dagen bijscholing genoot en haast 10 procent die ’21 of meer dagen’ genoot.Vaak krijgen de nieuwkomers in het beroep nog bijkomende opleidingen bij hun eerste werkgever en dat blijkt ook nu weer het geval, met circa een kwart van deze ict’ers die meer dan 21 dagen bijscholing kregen. Toch is de categorie ‘geen opleiding’ met 30 procent ook de koploper op dit gebied. De anciënniteitsgroep die het minst ‘geen opleiding’ moest incasseren, was overigens de groep die al ‘1 tot 3 jaar’ als ict’er actief is. Hoelang een ict’er bij een bedrijf actief is, blijkt geen echte invloed te hebben op het ‘geen opleiding’ cijfer. Ook dit jaar blijkt evenwel dat bijscholing in golven komt doorheen de carrière van een ict’er.

Broodnodig

Zo’n golfpatroon zal ongetwijfeld bij heel wat lezers als redelijk overkomen, maar daar staat wel tegenover dat 54 procent van de ict’er-respondenten stelt ‘met moeite’ de snelle evolutie van de ict bij te benen. Ca. 3 procent stelt dat ‘niet meer’ te kunnen, terwijl 43 procent stelt hier ‘makkelijk’ in te slagen. Cijfers die ook gelden voor de loontrekkenden, terwijl ook hier de zelfstandigen/freelancers wat afwijken. In deze groep stelt niet minder dan 54 procent die evolutie ‘makkelijk’ bij te benen. Het zal evenwel duidelijk zijn dat een gestaag jaarlijks bijscholen de last eenvoudiger en meer verteerbaar maakt om de snelle ict-evolutie te volgen, in plaats van om de ‘x’ jaar een stoomcursus te volgen. Des te meer omdat ietwat naar verwachting het percentage ‘met moeite’ stijgt naarmate de respondent langer als ict’er actief is – van 26 procent als ‘minder dan 1 jaar’-ict’er tot 61 procent voor wie ‘langer dan 15 jaar’ als ict’er werkt. Een en ander wijst er dan ook op dat een gerichte opleiding een must is om vandaag als ict’er aan de bak te komen en te blijven. Ca. 29 procent van de ict’er-respondenten stelt dan ook dat een ict-gericht diploma ‘essentieel’ is voor zijn of haar huidige taak, naast 44 procent voor wie dit ‘wenselijk’ is. Hoe dat te verzoenen valt met de nood aan meer inzicht in de zakelijke aspecten van een bedrijf, gekoppeld aan betere communicatieve vaardigheden, zal ongetwijfeld een uitdaging blijven. Immers, van de personen die na hun opleiding een bijkomend diploma hebben gehaald, blijkt dat die bij 50 procent ‘ict’-gericht was, naast 24 procent ‘bedrijfsbeheer’-gericht, 10 procent ‘economisch’ en 15 procent ‘ander’. Overduidelijk zal aan die nieuwe vereisten aandacht moeten worden besteed tijdens ict-gerichte opleidingen.

Optimistisch als steeds

Elk jaar polst Data News ook naar de verwachtingen inzake opleiding voor het komende jaar. En elk jaar weer bruist het optimisme bij de respondenten, zij het dat de resultaten die elk jaar telkens weer tegenspreken. Zo verwacht slechts 12 procent van de ict’er-respondenten dit jaar geen bijkomende opleiding te krijgen. Ca. 34 procent verwacht ‘1 tot 5 dagen’ bijscholing, gevolgd door 30 procent die op ‘6 tot 10 dagen’ rekent, 10 procent met ’11 tot 15 dagen’, 5 procent met ’16 tot 20 dagen’ en 3 procent met ’21 of meer dagen’. Ook hier zorgen de zelfstandigen en free-lancers voor een afwijking in de cijfers, met 25 procent die geen opleiding voorzien en niet minder dan 13 procent die op ’21 dagen en meer’ mikt. We kunnen slechts hopen dat dit optimisme zich volgend jaar wat beter in de reële cijfers weerspiegelt.

Ken je bedrijf… beter of slechter

Een eeuwige vraag en/of klacht betreft het inzicht van ict’ers in de zakelijke kant van het bedrijf… Zeg maar hun inzicht in de bedrijfsprocessen. Nu is een ict’er per definitie vaak nog een technicus, maar de noodzaak voor bedrijven om snel(ler) te kunnen inspelen op veranderende marktomstandigheden maakt meer bedrijfsinzicht echt een noodzaak voor ict’ers. En gaat die kennis er ook echt op vooruit?

Volgens 55 procent van de ict’er-respondenten is hun inzicht in die bedrijfsprocessen er ook echt op verbeterd in de voorbije paar jaar. Ca. 33 procent stelt dat het inzicht gelijk is gebleven en 12 procent geeft ruiterlijk toe dat het er eigenlijk op achteruit is gegaan. Voor de cio/edp manager liggen de cijfers een ietsje beter, met 58 procent die stelt vooruitgang te hebben geboekt. Status quo is het antwoord van 31 procent bij hen en 10 procent bekent een achteruitgang. Zo mogelijk nog belangrijker zijn de cijfers voor de analisten, want zij dragen de grootste last om de bedrijfsnoden te vertalen in functionele en systeemelementen. Hier claimt 54 procent vooruitgang te hebben geboekt, tegen 33 procent met een status quo. Voor 13 procent is de zakelijke kant helaas weer wat ondoorgrondelijker geworden.

Kortom, er is beterschap, maar er is geen reden om op de lauweren te rusten. Immers, niet alleen de ict verandert met een sneltreinvaart, maar ook het bedrijfleven! En de cijfers van ict’ers met een slechtere kijk liegen er niet om. Of hoe een ict’er – zeker de cio/edp manager, de analisten en senior ict’ers (zoals architecten etc) – vandaag op meerdere fronten de ontwikkelingen moet bijbenen.

Problemen aan de zakelijke kant

Anderzijds moet de liefde wel van twee kanten komen. Zijn de commerciële en bedrijfsverantwoordelijken er volgens de ict’ers op vooruitgegaan in hun capaciteit om de bedrijfsnoden goed te communiceren aan de ict’ers? Hier klinken de cijfers minder opgewekt. Ca. 30 procent ziet beterschap in de communicatie, maar 16 procent ziet dan weer een verslechtering. Volgens 53 procent van de ict’ers verloopt die communicatie niet beter of slechter (wat gezien het spreekwoordelijk geklaag bij het opstarten van projecten inzake ‘requirements’ etc niet echt een hoopvol cijfer is).. De cio/edp managers en analisten delen overigens niet een gelijke kijk op deze evolutie. Zo ziet 40 procent van de cio/edp managers wel een verbetering, terwijl slechts 26 procent van de analisten die mening deelt. Kortom, een duidelijk koelere kijk bij de personen die echt de vertaalslag naar het ict-gebeuren moeten maken. Volgens 46 procent van de cio/edp manager verloopt het contact op een gelijke wijze, terwijl 57 procent van de analisten die mening zijn toegedaan. In beide groepen meent ca. 14 procent dat die communicatie slechter verloopt. Kortom, in de praktijk is er duidelijk nog ruimte voor veel beterschap…

Guy Kindermans