Tot een dik jaar geleden leken e-readers een mooie toekomst te hebben. De komst van de iPad en andere tablets lijkt daar echter een einde aan te maken. Verdwijnen de e-readers, blijven ze in de marge voortbestaan of smelten ze samen met tablets?

Of e-readers zoals de Kindle van Amazon nog een toekomst hebben, hangt wel sterk af van de regio. Vooral in de VS is er nog een aanzienlijke groei wat het aantal verkochte e-readers betreft. De marktpositie van Amazon en Barnes & Nobles is daar natuurlijk niet vreemd aan. Ook in Nederland is duidelijk te merken dat alleen een sterke verkoper van e-boeken de verkoop van e-readers stimuleert. Daar is Bol.com bijvoorbeeld een belangrijk verkoopkanaal van e-boeken, wat de algemene penetratie van e-readers ook sterk duwt. In Nederland zouden vorig jaar zo’n 100.000 e-readers verkocht zijn, tegenover 250.000 tablets. In België is de e-reader echter een bijna marginaal fenomeen.

100 euro of minder

Zo lang er geen echt grote partij in ons land e-boeken gaat aanbieden, al dan niet met een bijhorende e-reader, lijkt er ook geen markt te zullen ontstaan voor deze toestellen. Boek.be, de sectororganisatie van de uitgevers, heeft met Boek.org wel een e-boeken platform opgezet, maar de resultaten hiervan blijven matig. “België heeft de markt van de e-readers gemist, maar dat is op zich niet zo erg,” zegt Wiebe de Jager, directeur bij de Nederlandse Academische Uitgeverij Eburon en medeoprichter van eReaders Groep. “De e-readers markt is nog amper van de grond gekomen en wordt al overspoeld door iets anders.” Dat ‘anders’ is uiteraard de iPad en andere tablets. Zeker dankzij e-reading toepassingen op deze toestellen, kunnen ze moeiteloos de rol van de e-readers overnemen. Puur voor het lezen van boeken en langere teksten hebben e-readers nog wel enkele voordelen tegenover de tablets: hun e-ink schermen zijn in de meeste omstandigheden aangenamer om te lezen, de batterijen van deze toestellen gaan veel langer mee, en ze zijn nog compacter en lichter. Bovendien kosten e-readers beduidend minder dan de meeste tablets. Momenteel kost een middenmodel zo’n 150 euro, maar er zijn ook toestelletjes van 100 euro of minder. Naar verwachting komen er dit jaar nog spelers zoals Amazon met aanbiedingen waar je een gratis e-reader krijgt bij de aankoop van x-aantal boeken. Vooral de goedkope prijs zal de e-reader nog wel enkele jaren doen voortbestaan. Ook voor mensen die veel lezen of naast hun tablet een toestel willen om enkel mee te lezen, kan de e-reader nog nuttig blijven.

Maar de e-reader zal in vergelijking met de tablets waarschijnlijk een eerder marginaal fenomeen blijven, zeker in onze contreien. De twee zullen ook naar elkaar toegroeien. Nu al zijn er e-readers met een (beperkt) kleurenscherm of een aanraakgevoelig scherm, waarmee ze in de richting van tablets opschuiven. “Op termijn doet het verschil er eigenlijk ook niet meer toe,” zegt Wiebe de Jager. “Er zijn schermen die het positieve van e-ink en lcd combineren. Op termijn zal er wel een tablet-achtig toestel ontstaan dat het goede van beide combineert.” Hij ziet dan nog drie soorten spelers overblijven: “Ten eerste zijn dat de low cost volumespelers. Daar zitten de eenvoudige e-readers en tablets bij. Daarnaast zijn er de fabrikanten met super uitgeruste en mooie toestellen, zoals Apple. En ten slotte zijn er bedrijven die er een ecosysteem aan hangen, zoals Amazon maar ook Apple. Bij hen koop je een hele oplossing.”

Bedrijfstoepassingen

Voor het lezen van e-boeken is er voor de pure e-reader misschien nog wel een toekomst weggelegd, voor andere toepassingen lijken deze toestellen niet meer in aanmerking te komen. Tot voor de lancering van de iPad hadden hier en daar wel nieuws- en magazine-uitgevers plannen om digitale versies op een e-reader uit te brengen. Zowel in Nederland als België zijn daar enkele jaren geleden ook proefprojecten rond geweest. Maar momenteel zijn er bijna alleen in de VS enkele periodieke uitgaven die ook op de Kindle te lezen zijn. Het is echter duidelijk dat de meeste uitgevers van kranten en magazines vooral in tablets een toekomst zien. Dat geldt nog meer voor andere toepassingen. De hardware van een gewone e-reader is niet geschikt om toepassingen die veel geheugen of rekenkracht vragen, te doen draaien.

De meeste tablets hebben wel hardware die krachtig genoeg is om diverse toepassingen te draaien. De tienduizenden toepassingen die voor de iPad en Android-tablets beschikbaar zijn, waar vaak spelletjes bij zitten die veel vergen van de hardware, bewijzen dit. In het begin stonden veel ict-verantwoordelijken weigerachtig tegenover zakelijk gebruik van tablets binnen de onderneming, maar ondertussen zijn er al veel bedrijfstoepassingen beschikbaar op vooral de iPad, en komen er ook meer en meer beveiligingstoepassingen die de bedrijfsgegevens moeten beschermen. Ook voor de binnenkort te lanceren Playbook van RIM zijn er al zakelijke toepassingen aangekondigd. Zeker door de makkelijke koppeling met een BlackBerry, maar ook door het imago dat RIM heeft binnen de bedrijfswereld, valt te verwachten dat er voor de Playbook nog veel andere zakelijke toepassingen komen. Sowieso zijn veel bedrijfstoepassingen al via de browser toegankelijk op tablets met een internetverbinding.

Bruno Koninckx