Wist u dat ‘ceo’ ooit synoniem stond voor ‘chief electricity officer’ ? In 1892 hadden bedrijven voor het eerst nood aan zo’n chief electricity officer om zeker te zijn dat ze bevoorraad bleven van wat zowat de meest vitale nutsvoorziening voor een bedrijf is. 1892 is het jaar waarin het eerste publieke ‘power grid’ het levenslicht zag : dertien jaar nadat Thomas Edison de gloeilamp uitvond.

Elektriciteit was nieuw, was onbekend terrein. Sommigen noemden het gevaarlijk. Anderen zagen er letterlijk licht in : de chief electricity officer was de held van de board room.

Nog geen decennium later was diezelfde chief al dood en begraven. Elektriciteit was in it-jargon ‘commodity’ geworden : geen nood meer aan zo’n zitje, de held had zijn opdracht tot een goed einde gebracht en zichzelf mee overbodig gemaakt. Mission accomplished.

Ziet u net als ik parallellen met de opkomst van de ‘chief digital officer’ ? Digital is voor veel grotere bedrijven nog steeds relatief nieuw en nog onontgonnen terrein. Sommigen noemen het gevaarlijk om die kaart te trekken. Anderen zien er een transformatie in. De ‘chief digital officer’ is de nieuwe held : de superheld die iedereen wel wil zijn. Begrijpelijk, want zo’n cdo staat heel erg dicht bij de ceo en dat biedt ambitieuze perspectieven.

Menig chief information officer stond er de afgelopen jaren lang en besluiteloos naar te kijken. Dat idee dat het wel zal overwaaien, weet u wel. Wachten op de nieuwe editie van de ‘hype cycle’ en hopen dat de cdo op het lijstje staat. Net zoals die cio de afgelopen jaren ook al met lede ogen moest aanschouwen hoe plotseling ook de marketingafdeling of aparte business-divisies eigen it- en technologiebudgetten spenderen zonder langs de it-afdeling te passeren. Maar er is iets aan het veranderen. De groei in het aantal nieuwe cdo’s is stilgevallen, zo blijkt uit onderzoek van Gartner. Niet omdat digital niet langer op de agenda staat voor alle duidelijkheid – wel integendeel. Gedreven door het gevaar van disruptie, zijn zelfs de meest protectionistische sectoren en de grootste ultraconservatieve bedrijven ondertussen overtuigd dat ze een strategie moeten bedenken én uitvoeren voor het hopeloos te laat is. Vanwaar dan die onverwacht stilgevallen groei in het aantal nieuwe cdo’s ?

“It seems like the cio is fighting back. More and more cio’s are playing the digital game“, vertelde analist Dave Aron mij op het Gartner Symposium/ITxpo in Barcelona. Ik hoop het met hem. Dat er nu nood is aan een aparte cdo, is omdat het digital-luik niet of onvoldoende ingevuld wordt. Naarmate cio’s dat takenpakket opnemen, verzwakt de roep om een aparte cdo ? Misschien, maar dan zal die cio zich wél moeten bewijzen. Dat hij verder denkt dan het beheren van infrastructuur of het voorzien in koppelingen tussen systemen. Dat hij ook de taal van marketing spreekt. Dat it geen louter ondersteunende rol meer vervult, maar mee de route uitstippelt voor de digitale reis die het bedrijf moet maken.

In de debatten in de cio-clubs en op seminaries of congressen, werd de afgelopen maanden duchtig gediscussieerd over het onderwerp. Het onderwerp staat duidelijk op de agenda en gelukkig maar. Het bewijst dat cio’s het belang aanvoelen en dat we ons op een mogelijk kantelpunt bevinden.

Als de cio er in slaagt om zijn of haar ceo te overtuigen dat hij het beste geplaatst is om ‘digital’ helemaal in te vullen, dan zit hij gebeiteld. Dan moet hij niet vrezen dat de titel ‘chief information officer’ binnenkort alleen nog maar als een Wikipedia-pagina bestaat met een linkje naar de chief electricity officer.

KRISTOF VAN DER STADT