Wereldwijd buigen onderzoekers zich over nieuwe concepten die ten vroegste over enkele jaren zullen uitmonden in commerciële producten. Dat onderzoek – zowel puur fundamenteel onderzoek als research in opdracht van de industrie – ligt aan de basis van de meeste ict-toepassingen die we vandaag kennen.

Ingrid Moerman werkt voor de onderzoeksgroep Breedbandcommunicatienetwerken. Die onderzoeksgroep behoort tot de vakgroep Informatietechnologie (INTEC) van de faculteit Ingenieurswetenschappen van de Universiteit Gent, en is zo ook gelinkt aan het IBBT (Vlaams Interdisciplinair Instituut voor Breedbandtechnologie). “Ik ben in 1987 afgestudeerd als burgerlijk ingenieur elektrotechniek”, vertelt Ingrid Moerman. “Van een aparte opleiding informatica was toen nog geen sprake. In die periode kwam de pc voor het eerst om de hoek kijken. Ik herinner me dat ik mijn eindverhandeling uittikte op de eerste pc van onze vakgroep.” Ingrid Moerman doctoreerde na haar opleiding met onderzoek naar halfgeleiders en voegde daar ook nog een postdoctorale studie aan toe. Na een korte omweg via de onderzoeksgroep Epitaxiaalgroei belandde ze bij de onderzoeksgroep Breedbandcommunicatienetwerken. “We onderzoeken de mogelijkheden van mobiele en draadloze communicatienetwerken. Het gaat vooral om onderzoek naar netwerkprotocollen en -architectuur. Een voorbeeld daarvan is onze studie naar de verbetering van de handover tussen basisstations van een draadloos netwerk, terwijl de gebruiker zich beweegt.”

Ingrid Moerman heeft haar hele loopbaan in een onderzoeksomgeving uitgebouwd. “Ik vind het inspirerend dat ik mee kan helpen aan de zoektocht naar een oplossing voor een nieuw probleem. Het is ook echt boeiend: onderzoek biedt me een heel gevarieerde job waarin ik veel creativiteit kwijt kan.” Bovendien blijkt research in de academische sfeer de onderzoekers net iets meer speelruimte te geven. “Bedrijven richten zich meer op ontwikkeling. Het gaat ook vaak om projecten op korte termijn. Aan de universiteit kun je op een iets langere termijn werken. We hebben hier – op onderzoeksvlak – ook meer vrijheid en flexibiliteit dan in de industrie. Uiteraard werken we ook met harde deadlines, maar wij moeten niet per se een nieuw product opleveren zoals in de industrie, dat is toch een verschil. ” Afhankelijk van de financiering loopt een project bij de onderzoeksgroep twee tot vier jaar.

Onderzoek in een realistische omgeving

De onderzoeksgroep Breedbandcommunicatienetwerken richt zich in de eerste plaats op de studie van nieuwe concepten. “Maar we leveren daarbij wel een proof of concept af”, verduidelijkt Ingrid Moerman. “We beperken ons niet alleen tot de theorie of tot een simulatie in een labo.” De onderzoeksgroep implementeert het concept in een zo realistisch mogelijke omgeving om de werking ervan wetenschappelijk te kunnen valideren. “Onze job stopt wel bij de proof of concept.” Daarna volgt de overdracht van de kennis, eventueel voor verder onderzoek, of voor de commercialisering van het concept in de industrie. Aan de universiteit vindt trouwens ook fundamenteel onderzoek plaats dat op langere termijn loopt en waar geen directe economische finaliteit aan verbonden is. “Dat onderzoek levert kennis en ervaring op die dan weer bij ander projecten inzetbaar zijn. De uitdaging bestaat er uiteraard in het goede evenwicht te vinden tussen fundamenteel onderzoek dat ons extra basiskennis verschaft en onderzoek in functie van concrete projecten met een praktische toekomst in de industrie.”

Een van de recente succesvolle projecten van de onderzoeksgroep Breedbandcommunicatienetwerken kwam er op vraag van kunstencentrum de Vooruit in Gent. “De renovatie van het gebouw is er volledig bekabeld uitgevoerd. Daardoor is de vraag ontstaan of dat in de toekomst niet beter draadloos zou gebeuren: verlichting, toegangscontrole, internettoegang, videobewaking, enzovoort. We hebben toen voor de Vooruit een proof of concept uitgewerkt, waarbij we al die toepassingen effectief draadloos konden inzetten.” Het concept van de onderzoeksgroep heeft daarbij mee de aanzet gegeven tot de ontwikkeling van nieuwe oplossingen voor wireless building automation. “We bouwen op dat concept verder met het DEUS-project (Deployment & Easy Use of Wireless Services). Met dat onderzoek willen we de problemen oplossen die tijdens ons project in de Vooruit zijn opgedoken. Zo kunnen we het concept steeds verder verfijnen. Op termijn zal dat wellicht tot een commercieel product leiden.”

Dries Van Damme