In de scholen varieert de sfeer van totale moedeloosheid tot nauwelijks verholen woede.

“Om te overleven, hebben we zelf computers moeten kopen. Het zijn vandaag de enige die nog draaien … Hoe kunnen we onze leerlingen nu iets nuttigs bijbrengen met NT4, terwijl ze met XP, Vista, MacOS of OpenOffice zouden moeten kunnen werken? Zeker in de sector van de sociale promotie is het een absolute ramp als we niet afgestemd zijn op de vraag van de markt. Het risico is niet denkbeeldig dat we een straks afdeling zullen moeten sluiten als de leerlingen ergens anders heen trekken bij gebrek aan degelijk materiaal …” Dat zegt Alain Bonte, directeur van het technisch college St-Henri in Moeskroen. Marc Vandermeulen, it-verantwoordelijke, bevestigt dat: “Hoe kunnen we leerkrachten blijven motiveren als ze al drie jaar lang op nieuw materiaal wachten? We zijn klaar, we hebben al demo’s getoond van wat ze mogen verwachten, maar we staan nog nergens bij gebrek aan materiaal …”

“We hebben al twee jaar lang twee lokalen in stand-by staan”, zegt Baudouin Schellen, personeelsassistent bij het onderwijscentrum St-Joseph in Chimay. “Gelukkig hebben we een dynamische directie die om de twee jaar een derde van de computers vervangt. Men verplicht de scholen bovendien tot weinig logische investeringen. Een alarmsysteem invoeren dat aanpassingen vergt zijn die duurder zijn dan de pc’s, waar is dat in godsnaam voor nodig?”

Onbegrip

Bij de overheid klonk het dan weer dat de traagheid van het dossier voor een deel te wijten was aan de scholen, aan hun gebrek aan initiatief en aan het bijna belachelijke percentage ingediende dossiers. De werkelijkheid op het terrein is echter heel anders. Het volstaat even een blik te werpen op de fameuze workflow-applicatie. Sommige scholen – en niet enkel de proefscholen – hadden hun eerste informatie al ingevoerd in de zomer van … 2006. Daarna volgde een totale impasse van twee jaar – de tijd die de aangesproken leveranciers nodig hadden om hun onderlinge ruzies bij te leggen. De zomer van 2008 had voor een doorbraak kunnen zorgen. Die kwam er niet, door een nieuwe opeenstapeling van problemen. Veel scholen zagen zich genoodzaakt hun plannen en aanvragen diverse keren te herzien, onder andere omdat de verantwoordelijken van de CyberClasse-cel steeds nieuwe criteria oplegden, maar ook omdat de workflow keer op keer werd gewijzigd. Daardoor werden de zaken alleen maar ingewikkelder: een school kan nu onmogelijk weten in welke fase van het proces ze zich precies bevindt, of er nog verduidelijkingen nodig zijn, wie welke stap heeft goedgekeurd … Er zijn nog meer verklaringen voor het lage aantal ingediende dossiers. Sommige scholen raakten ontmoedigd door de niet-ingeloste beloften en hebben de noodzakelijke werkzaamheden (installatie van stopcontacten, internetverbinding, eventuele aanpassingen van het alarmsysteem, serverlokaal) nog niet opgenomen in hun begroting voor 2008-2009, en dienden bijgevolg geen dossier in. Hetzelfde geldt voor de instellingen die met eigen middelen materiaal hebben aangekocht.

Directeurs zijn geen informatici

Ook de grote hoeveelheid onvolledige of onjuiste dossiers is geen toeval. “Een schooldirecteur heeft andere zaken aan zijn hoofd dan het bedenken van een alarmplan”, aldus Jean Galloy, it-verantwoordelijke voor het Collège du Sacré-C£ur in Charleroi. “Hij is geen specialist ter zake. In Doornik hebben ze er iemand van de gemeente moeten bijhalen …” De school in Moeskroen heeft haar aanvraag moeten aanpassen omdat eind 2008 het aantal toegekende systemen plots werd teruggeschroefd van 123 naar … 78 (een foutje bij de evaluatie van de ‘omvang’ van de school door de administratie, voor de berekening van het equivalent in voltijdse leerlingen in sociale promotie). Sommige scholen wijzigden hun bestelling nadat ze op een dwaalspoor waren gezet door een anti-Mac-campage (valse geruchten over mindere prestaties, vertragingen bij de leveringen, niet-beschikbare voorraden, …). Na een controle werd alles “rechtgezet”. De minister zelf heeft alle betrokken partijen tot de orde moeten roepen. Andere scholen hebben moeten knokken om toch maar een minimum aan flexibiliteit los te weken bij de administratie. Het is bijvoorbeeld een hele lijdensweg om de administratie ervan te overtuigen dat één netwerk – en server – volstaat voor zowel de lagere als middelbare school, dat het aantal toegestane bekabelde lokalen niet overeenstemt met de werkelijkheid, dat het specifieke karakter van hun lessen het gebruik van zowel pc als Mac verantwoordt, … In principe moeten scholen kiezen tussen pc of Mac, en moeten ze dus meestal eigen middelen aanwenden als ze toch beide willen gebruiken. Afwijkingen zijn echter mogelijk – het technisch college St-Henri in Moeskroen vond bijvoorbeeld de geknipte pedagogische uitleg: “Mac en de iLife-suite waren ideaal voor onze opleidingen voor grafische exploitatiesoftware en beeldbewerking.” Ondertussen groeit de vrees dat eerst de grotere scholen bediend zullen worden, of althans die scholen die de juiste persoon kunnen vinden om hun dossier efficiënt te beheren. Vandaar de cruciale vraag: zal de digitale kloof echt gedicht kunnen worden?

Brigitte Doucet