De wanhoop nabij…

De recente politieke strubbelingen hebben (een deel van) de bevolking wakker geschud. Welke “normale” burger begrijpt er nog iets van? Wat is er eigenlijk gaande?

De recente politieke strubbelingen hebben (een deel van) de bevolking wakker geschud. Welke “normale” burger begrijpt er nog iets van? Wat is er eigenlijk gaande? Is de splitsing van BHV dan zo belangrijk om het land opnieuw in een diepe crisis te storten? Zijn de economische recessie, de werkgelegenheid, de pensioenen, de hervorming van justitie,… niet veel belangrijkere dossiers dan het oneindig gezeur over BHV? Is de politiek wel nog in staat om rationeel te denken en om echte prioriteiten te definiëren? Wordt ons land geregeerd door machtsspelletjes tussen partijen en tussen politiekers? Dit zijn heel veel vragen waarrond de meeste burgers wel een opinie kunnen vormen. Of om het in informaticatermen te zeggen: De ‘alignment’ tussen de politiek en de burger is volledig zoek.

Naar alle waarschijnlijkheid (deze tekst is geschreven op donderdagvoormiddag 29 april voor de bijeenkomst van de Kamer) komen er op 13 juni terug verkiezingen. Ik voel me niet in staat om in een kristallen bol te kijken en om het resultaat van de verkiezingen te voorspellen. Het is wellicht te verwachten dat de gematigde partijen een nederlaag zullen oplopen en dat een aantal van de meer extremistische partijen de grote winnaars worden van deze verkiezingen. In hoeverre dergelijk resultaat een oplossing zal betekenen voor de impasse is zeer twijfelachtig. Ik voel me zeker niet geroepen om politieke uitspraken te doen maar deze persoonlijke bedenkingen moesten me toch even van het hart.

Als er terug verkiezingen komen dan zullen de oude stemcomputers wellicht weer uit vochtige, duistere kelders worden opgehaald, afgestoft en opgelapt. In verscheidene opiniestukjes heb ik mij meerdere malen uitgesproken tegen het gebruik van het huidige elektronische stemsysteem. Elektronisch stemmen vereenvoudigt natuurlijk het telwerk na de stemverrichtingen maar elke elektronische stem is nog steeds merkelijk duurder dan een papieren stem en is voor sommige personen minder gebruiksvriendelijk. De gebruikte systemen zijn tevens technisch hopeloos verouderd waardoor de beschikbaarheid en de betrouwbaarheid van deze systemen in vraag kan worden gesteld.

Is het nu aanvaardbaar om deze “oude draken” terug te revitaliseren? Mijn antwoord is eenduidig: Neen! Naast de vele functionele mankementen van het huidige stemsysteem is het risico werkelijk té groot om de verkiezingen te laten afhangen van falende computersystemen. De discussies die nu al oprijzen over de grondwettelijkheid van de geplande verkiezingen lijken mij al zwaar genoeg. Het land kan een bijkomende discussie over technische problemen met de stemcomputers best vermijden. Stemmen op papier is geen schande! Ook Nederland heeft, na grondige analyse en na veel discussies, besloten om hun elektronisch stemsysteem (voorlopig) af te schaffen.

Het nieuwe elektronisch stemsysteem blijkt namelijk nog steeds niet beschikbaar te zijn. In verschillende persartikelen werd de trage vooruitgang van het geplande nieuwe systeem reeds aangeklaagd. Toch wil ik dit nuanceren: Het nieuwe systeem moet dermate worden geconcipieerd dat het niet alleen beantwoordt aan de vele eisen van confidentialiteit, integriteit, beschikbaarheid, juistheid, verifieerbaarheid, authenticeerbaarheid,… maar ook aan een aantal technische criteria om de leesbaarheid, de navigeerbaarheid, de beveiliging e.d. te verbeteren. Het lijkt mij nog steeds een huzarenstuk om een systeem te bouwen dat volledig voldoet aan de vele eisen die hieraan moeten worden gesteld.

Ik ben dus zeker niet pessimistisch over de gemelde vertragingen bij de ontwikkeling van het nieuwe elektronisch stemsysteem. Ik hoop enkel dat de ontwerpers en ontwikkelaars heel aandachtig alle vereisten zullen bestuderen om een modern, toekomstgericht systeem uit te bouwen. Laat ze maar de tijd nemen die hiervoor nodig is. Beter een hele oplossing dan een halve oplossing! Volledig wanhopig ben ik dus nog niet.

Prof. dr. Carlos De Backer