Financiële dienstverleners zitten middenin een digitale transitie. Klassieke banken proberen zichzelf opnieuw uit te vinden, terwijl fintechs en neobanken hen zowel als partner als concurrent benaderen.
Rik Coeckelbergs is de oprichter van Banking Scene, een platform voor bankiers en fintechspelers. Hij organiseert nagenoeg wekelijks rondetafelgesprekken rond de digitalisering van het bankwezen. “De coronacrisis heeft het draagvlak voor digitaal bankieren vergroot”, verduidelijkt hij. “De consument stelt vast dat de digitale ervaring hem tijd en nodeloze verplaatsingen bespaart.”
Coeckelbergs ziet wel nog een discrepantie tussen het menselijke aspect van bankieren en de beschikbare digitale toepassingen. “Bankieren is gericht op het stimuleren van de financiële gezondheid van mensen en organisaties. Banken verliezen de emotionele band met hun klanten binnen die context wel eens uit het oog.” Hij verwijst naar het Zuid-Afrikaanse Discovery Bank, die zijn klanten een financiële welzijnsstatus toekent, waaraan bepaalde intrestvoeten en rentetarieven vastkleven. Wie erin slaagt zijn financiële huishouding beter op orde te krijgen, klimt naar een hogere status en maakt meteen ook aanspraak op betere voorwaarden en extra incentives.
De geest is uit de fles. De bedrijven weten waar ze naartoe moeten op het digitale vlak
Fintech en big tech
Fintechs spelen een groeiende rol binnen het financiële ecosysteem. “Maar ze vormen een heterogene groep”, zegt Rik Coeckelbergs. “Het gaat enerzijds om start-ups die de consument rechtstreeks benaderen met hun financiële diensten en anderzijds om jonge bedrijven die banken bijstaan in hun digitaliseringstraject. Ze houden allemaal op hun manier de grootbanken scherp.”
Daarnaast heeft hij ook oog voor de groeiende rol van ‘big tech’ in de financiële wereld. “Bedrijven als Apple en Google ambiëren niet om zelf als een bank op te treden, maar proberen via strategische samenwerkingen de markt te benaderen. Hun interesse gaat vooral uit naar de data die dergelijke partnerships genereren. In de Verenigde Staten, waar de opbrengst van kaartbetalingen hoger ligt en de regulering doorgaans iets soepeler oogt, heeft Apple bijvoorbeeld zijn semi-digitale kredietkaart Apple Card op de markt gebracht. Google ging dan weer in zee met Citibank en andere partijen.”
Belgische synergie
Moeten we de entente tussen Proximus en Belfius in hetzelfde licht zien? “Er schuilt een dataverhaal achter, dat het mogelijk maakt de customer journey nog beter in kaart te brengen”, licht Coeckelbergs toe. “Maar het gaat ook om schaalvoordeel en het bereiken van nieuwe klanten. Concurrent KBC pakt uit met digitale diensten om extra consumenten te bereiken. Wat daarbij opvalt, is dat de meeste klanten de hogere bankkosten, eigen aan dergelijke innovaties, voor lief nemen.”
Volledig gedigitaliseerde neobanken verwerven maar moeizaam marktaandeel. “Hun uitdaging bestaat er vooral in om de klant een voldoende groot pakket van financiële diensten aan te bieden”, zegt Coeckelbergs. “Neobanken specialiseren zich vaak in één of enkele banktaken, waardoor de klant voor bijvoorbeeld een woonlening toch nog bij een andere bank moet aankloppen. Die schaalvergroting moeten neobanken koppelen aan een winstgevend model. Ik verwacht daarom dat de definitieve doorbraak nog even op zich laat wachten.” Sommige neobanken ontstonden bovendien ooit als alternatief voor de klassieke banken, maar maken er ondertussen zelf deel van uit. Zo nam BNP Paribas enkele jaren geleden de neobank Nickel over, om de activiteit daarna onder het eigen merk verder te zetten.
Internationale standaardisering
“In de b2b-betalingswereld voltrekt zich een internationale standaardisering”, zegt Patrick Dalle, productmarketingmanager bij Isabel Group, een fintech gespecialiseerd in toepassingen voor de bedrijfswereld. “Zowel de Belgische domiciliëring als de CODA-standaard voor rekeningafschriften zijn puur Belgische verhalen, waar je in het buitenland niet mee aan de slag kan. De ISO 2OO22-norm heeft er de voorbije jaren voor gezorgd dat banken en bedrijven financiële gegevens op een gestandaardiseerde manier kunnen uitwisselen, waardoor iedereen dezelfde taal spreekt.”
De PSD2-wetgeving verplicht banken ertoe om via API’s informatie en data open te stellen voor erkende derde partijen. PSD2 opent ook de weg naar realtime inzichten door de integratie van bankinformatie in ERP- of boekhoudsoftware: een functionaliteit waar veel ondernemers volgens Patrick Dalle bij gebaat zijn. “Wie vanuit zijn bedrijfsapplicatie een betaling ter waarde van enkele miljoenen euro’s uitvoert, wil er zich van vergewissen dat zijn of haar rekeningsaldo op het moment van de betaling toereikend is. Evengoed kan een autodealer direct na de betalingsontvangst de klant contacteren voor de overhandiging van de sleutels.”
Zakelijke digitale identiteit
Een andere trend ziet Dalle in de zakelijke digitale identiteit. “De persoonlijke authenticatie via itsme is intussen al goed ingeburgerd”, zegt hij. “Maar in de b2b-wereld is het handig om niet enkel je identiteit als natuurlijke persoon te bevestigen, maar ook de rol en mandaten die je binnen een bedrijf vertegenwoordigt. Een zakelijke identiteit maakt bijvoorbeeld duidelijk of een medewerker al dan niet gemachtigd is om een leasingwagen te bestellen of om toegang te verkrijgen tot bepaalde informatie. Die zakelijke identiteit neemt zo een pak manuele processen weg.”
Beursgang vanop afstand
Ook al is Unifiedpost een bedrijf dat zelf de digitalisering van zijn klanten mee mogelijk maakt, bij de fintechspeler zorgde de coronacrisis achter de schermen voor een scenario dat niemand een jaar eerder had kunnen voorspellen. “We zijn in volle coronatijd naar de beurs getrokken”, zegt CEO Hans Leybaert. “Dat hele proces is volledig vanop afstand verlopen, via video. Ik heb in die periode niet één investeerder face-to-face gesproken.” Hetzelfde gebeurde bij de zes acquisities die Unifiedpost het voorbije jaar uitvoerde. Ook dat proces is bijna helemaal via video afgehandeld. “Iedereen heeft de efficiëntie van video leren kennen”, vervolgt Leybaert. “Maar evengoed weten we nu beter dan vroeger wat de waarde is van een fysieke vergadering.”
Of de ervaring met thuiswerk en digitaal vergaderen de Belgische kmo – het doelpubliek van Unifiedpost – ook heeft aangezet om de digitalisering van zijn financiële processen aan te pakken? “Er is wel wat vooruitgang geboekt”, vindt Leybaert. “Maar onder het mom van digitale facturatie zien we toch nog altijd vaak de combinatie van pdf en e-mail, wat eigenlijk niet meer is dan het digitale equivalent van een postduif die een papieren factuur bezorgt (lacht). Voor echte data-driven communicatie – de automatische integratie van data, bijvoorbeeld een factuur, in een bedrijfssysteem – bevinden we ons echt nog aan het begin van de weg.”
Digitalisering vereenvoudigt controle
Toch kijkt Hans Leybaert positief naar de toekomst. “Het bewustzijn is er intussen wel. De geest is uit de fles. De bedrijven weten waar ze naartoe moeten op het digitale vlak. Alleen moeten ze dat nu ook nog in de praktijk brengen.” Het is een evolutie die zich afspeelt in een vrij versnipperde markt. Een consolidatie onder de vele spelers lijkt onvermijdelijk. Tegelijk kan de overheid voor een versnelling zorgen. “Italië heeft een grote sprong gemaakt door elektronische facturatie algemeen te verplichten. Ook Frankrijk doet dat straks. Alleen vormen de voordelen van de digitalisering daar niet de drijfveer, wel het feit dat de overheid digitale datastromen makkelijker kan monitoren en zo de controle op de btw kan vereenvoudigen.”
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier