Google, het Amerikaanse bedrijf met als slogan “doe geen kwaad”, zal gegevens over het zoekgedrag nog maar negen maanden bijhouden. Voorheen hield het die gegevens achttien maanden bij. Kritiek van (vooral Europese) privacyverdedigers leidde tot de maatregel. Door zoekopdrachten en ip-nummers aan elkaar te koppelen kan Google persoonlijke diensten (lees: gerichte reclame) aanbieden. Concurrenten Microsoft en Yahoo houden vergelijkbare zoekgegevens overigens respectievelijk achttien en dertien maanden bij. Wellicht zullen zij het voorbeeld van Google moeten volgen. Moeten, want van harte is het niet. Die gegevens zijn namelijk goud waard voor adverteerders. Europese privacyexperts vinden overigens dat dergelijke gegevens niet langer dan zes maanden mogen worden bijgehouden. Google, Microsoft en Yahoo hebben dus nog een lange weg te gaan voor ze de Europese Unie op het vlak van privacy tevreden stellen. Dit ondanks de gedragscode die de drie bedrijven in oktober afsloten en waarin ze expliciet beloven de privacy en vrijheid van meningsuiting via internet beter te beschermen. Ook andere bedrijven en organisaties kunnen zich aansluiten bij dit Global Network Initiative. Een twintigtal voornamelijk Amerikaanse bedrijven en organisaties hebben dit ondertussen gedaan.

De EU is zelf echter een steeds ijveriger verzamelaar en bewaarder van privacygevoelige gegevens. De Europese Commissie wil dat de lidstaten internetproviders verplichten om de bel-, chat-, mail-, surf- en instant messaging-gegevens van alle Europeanen een tijd te bewaren. Hoe lang, daarover bestaat discussie, maar de Commissie goochelt met termijnen van twaalf tot zelfs vierentwintig maanden! Het wil ook dat de lidstaten de passagiersgegevens van en naar Europa voor lange tijd bewaren. Vingerafdrukken van alle reizigers zullen daar over niet al te lange tijd ook bijzitten. Verder ziet de Commissie er geen graten in om allerlei databases aan elkaar te koppelen, zodat opsporingsdiensten ze via dataminingtechnieken kunnen onderzoeken. Eurodac, de Europese database met vingerafdrukgegevens van asielzoekers, zou bijvoorbeeld worden opengesteld voor speurders. In de VS staat de overheid al veel verder met dit soort maatregelen. De dreiging van het terrorisme wordt als excuus gebruikt. In de praktijk worden de verzamelde gegevens echter in toenemende mate ge- en misbruikt om allerlei afwijkend gedrag van gewone burgers op te sporen. Bijna dagelijks valt er nieuws te rapen over misbruik van dit soort gegevens door allerlei overheidsdiensten. (Lees er de blog van de Amerikaanse security-expert Bruce Schneier maar op na.) De vergelijking is al eerder gemaakt, maar wat zou er gebeuren als (ergens) in de VS of de EU een autoritair regime aan de macht zou komen? De nazi’s en communisten moesten het nog stellen met simpele fichebakken. Toch slaagden ze erin een totalitaire staat in stand te houden. Je moet er niet aan denken dat ze over moderne dataminingtechnieken zouden hebben beschikt. De wereld zou er nu vast heel anders uitzien.

Global Network Initiative: www.globalnetworkinitiative.org

Eurodac:

tinyurl.com/5phqdd

Bruce Schneier: www.schneier.com/blog