Halfweg het actieplan 2005-2009 maakt Easi-Wal (het Waals Commissariaat voor e-bestuur en administratieve vereenvoudiging) de balans op. We beluisteren enerzijds tevredenheid – “70 procent van de geplande acties zijn gestart, 30 procent afgerond” – en anderzijds ook de duidelijke wil om alle overheden ertoe aan te zetten wat meer vaart te maken van e-government.

“Tot nu bestond onze rol uit luisteren en begrijpen, oplossen, helpen bij de realisatie; uitleggen”, onderstreept Denis Cornet, adjunct-commissaris van Easi-Wal. “Vanaf nu moet moet de nadruk komen te liggen op de assisterende rol. We moeten de belanghebbenden helpen de aanbevolen of aangeboden middelen te gebruiken, en de administratie autonoom laten handelen. ” Hij maakt zich echter geen illusies: “We zullen nog ten minste twee jaar een erg actieve rol moeten spelen, want de mensen en middelen zijn niet echt voorhanden binnen de administraties. Enerzijds omdat het niet gemakkelijk is de traditionele werkmethodes te veranderen. Anderzijds omdat er om de haverklap nieuwe ontwikkelingen zijn. ”

Knop omdraaien

De opleiding van de administraties zal verlopen via thematische workshops (authentieke bronnen, elektronische handtekening, identificatiesystemen,…) en sensibiliseringsmodules (cd’s, folders,…).

“Wij rekenen sterk op de ‘correspondenten’ voor administratieve vereenvoudiging en e-government die in elke administratie werden benoemd. Zij nemen vaak deel aan de themagroepen (economie, werk, overheidsdienst…) (1). Het is aan hen om de informatie en aanbevelingen van Easi-Wal te verspreiden. Dat werkt echter nog niet optimaal. Het komt er op aan hen een meer transversale rol te geven en meer werk te maken van de bewustmaking. Wallonië wordt vaak geciteerd als een voorbeeld voor e-government, maar de ambtenaren hebben ‘hun knop’ nog niet omgedraaid. Ze zijn nog niet doordrongen van het belang van de acties waarvoor zij instaan, of ze hebben nog niet begrepen dat het mogelijk is beter te doen. We moeten ook duidelijk maken wat de top managers willen en die top er ook van overtuigen dat de e-govcorrespondenten een belangrijke rol te spelen hebben en dat hun potentieel moet worden aangeboord. ”

De administratie van het Waalse gewest wordt momenteel grondig omgeturnd (2), en die top managers moeten nog benoemd worden. Zodra ze in functie treden, krijgen ze een Easi-Wal-bewustmakingssessie. “Administratieve vereenvoudiging behoort tot hun opdracht. Ze moeten uitleg krijgen over hun middelen en manoeuvreerruimte. Omdat ze betrokken zijn bij die themagroepen zullen ze geregeld verslag moeten uitbrengen bij hun respectievelijke ministers, met jaarlijkse evaluatie en herschikking van de prioriteiten. ”

Een bijkomend hulpmiddel voor de administratie zijn netwerken van veiligheidsagenten (die met name verantwoordelijk zijn voor toegang tot authentieke bronnen), webmasters of processen waarin good practices, ervaringen en problemen worden gedeeld. Het ‘platform voor IT-governance’ groepeert op zijn beurt vertegenwoordigers van de ministeries en van de belangrijkste openbare instellingen (AWT, Forem, Awex, SRWT…). Het stelt zich tot doel de toepassingen die Easi-Wal ontwikkeld en aangeleverd heeft, te inventariseren en te catalogeren (aanbevolen, voorgesteld, verspreid,…), en het hergebruik ervan te bevorderen. “Eerst op vrijwillige basis, voor een of twee toepassingen. Later, na 2008, wordt dat verplicht. Maar we willen de belanghebbenden de tijd gunnen. We moeten inderdaad elke organisatorische impact vermijden die een administratie kan blokkeren. ”

Prioriteiten

Het e-govproject is nog lang niet afgerond. Eén van de prioriteiten van Easi-Wal is de toegang tot authentieke bronnen. Veel schot zit daar nog niet in. “We zijn nog niet ver gevorderd met de Kruispuntbank van Ondernemingen, en slechts één op een twintigtal flows met de Sociale Zekerheid is operationeel. ” Er spelen hier vooral juridische problemen (privacy, proportionaliteit) en wettelijke belemmeringen (die tot het federale niveau behoren). Aan een database van alle Waalse authentieke bronnen wordt gewerkt.

Andere prioriteiten: de volledige digitalisering van alle formulieren en stukken; de vereenvoudiging van de internet- en intranetsites van het Gewest (nog te talrijk en niet uniform); de levering van 1.500 e-ID-lezers aan diverse diensten (gemeenten, energieloketten, TEC-controleurs,…); de optimalisering van de administratieve processen opdat best practices iedereen ten goede zouden komen en ondersteund worden door it-tools.

Versterking van de Easi-Wal-rangen?

Het Commissariaat Easi-Wal telt momenteel 20 mensen. Zal dat beperkte aantal volstaan als vanaf morgen de administraties (van gemeentelijk tot gewestelijk niveau) moeten worden overtuigd, opgeleid en bijgestaan? “We zouden wat versterking kunnen gebruiken, maar het komt er vooral op aan gebruik te maken van de correspondenten, netwerken en themagroepen, en die hun rol te waarborgen.”

Als al die tussenpersonen hun rol naar behoren vervullen, zal Easi-Wal, volgens Denis Cornet “een entiteit kunnen blijven die instaat voor toezicht en technologische monitoring, en niet onnodig hoeft te groeien. Want dan is het gevaar groot dat onze creativiteit en reactiesnelheid verwateren of zelfs verloren gaan.”

(1) Het gaat om afgevaardigden van Easi-Wal, van de ministeriële kabinetten en van de betrokken administraties. (2)Fusie van de ministeries MRW (Waals Gewest) en MET (infrastructuur en transport), reorganisatie van de transversale en operationele administratieve diensten.

Brigitte Doucet